2014 жылғЫ «kegoc» АҚ жылдық есебі «kegoc» АҚ 2014: негізгі өндірістік көрсеткіштер

«KEGOC» АҚ «Қазақстан Республикасының энергетика жүйесін басқаруды құрылымдық қайта құрудың кейбір шаралары туралы» Қазақстан Республикасы Үкіметінің 1996 жылғы 28 қыркүйектегі №1188 қаулысына сәйкес ұйымдық-құқықтық нысанда – акционерлік қоғам болып құрылды. 2006 жылға дейін «KEGOC» АҚ-ның 100% акциялары мемлекет иелігінде болды. 2006 жылы мемлекеттік акциялар пакеті (100%) «Самұрық» мемлекеттік акцияларды басқару жөніндегі Қазақстан холдингі» АҚ орналастырылатын акцияларын төлеу үшін табыс етілді. 2008 жылы «Қазына» орнықты даму қоры» және «Самұрық» мемлекеттік активтерді басқару жөніндегі Қазақстан холдингі» акционерлік компанияларының бірігуі жолымен «Самұрық» мемлекеттік активтерді басқару жөніндегі Қазақстан холдингі» АҚ құқық иеленушісі болып табылатын «Самұрық-Қазына» Ұлттық әл-ауқат қоры» АҚ құрылды.

2014 жылғы 18 желтоқсанда «Самұрық-Қазына» Ұлттық әл-ауқат қоры» акционерлік қоғамының еншілес және бағынысты ұйымдарының акциялар пакетін Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2011 жылғы 8 қыркүйектегі №1027 қаулысымен бекітілген бағалы қағаздар нарығына шығару бағдарламасын (бұдан әрі – «Халықтық IPO» бағдарламасы) іске асыру шеңберінде «KEGOC» АҚ Компанияның жай акцияларын оған жазылу жолымен қазақстандық қор нарығына алғашқы орналастыруды жүргізді. Бағалы қағаздардың ұйымдастырылған нарығында «KEGOC» АҚ орналастырылған жай акцияларының саны – 25 999 999 (жиырма бес миллион тоғыз жүз тоқсан тоғыз мың тоғыз жүз тоқсан тоғыз) дана. «KEGOC» АҚ бір жай акциясын орналастыру бағасы 505 (бес жүз бес) теңге.

Заңды мекенжайы: Қазақстан Республикасы, Астана қ., Тәуелсіздік даңғылы, 59-ғимарат.

• 
  өңіраралық деңгейдегі желілер бойынша электр энергиясын жеткізу;
  
• 
  электр энергиясын желіге босату мен тұтынуды техникалық диспетчерлендіру;
  
• 
  электр энергиясын өндіру мен тұтынуды теңгерімдеуді ұйымдастыру жөнінде қызмет көрсету болып табылады.
  

«KEGOC» АҚ «Халықтық IPO» бағдарламасы шеңберінде Қазақстандық қор биржасына (KASE) өз акцияларын табысты орналастырып, көпшілікке танымал болған «Самұрық-Қазына» АҚ тобындағы екінші компанияға айналды. Акцияларды KASE-ге орналастыру қорытындысы акционер үмітін ақтады деуге болады. «KEGOC» АҚ акцияларын сатып алуға берілген өтінімдердің жалпы саны 41 997 болып, жалпы құны 16,6 млрд.теңгені құрады, ал ең жоғарғы орналастыру көлемі 13,1 млрд.теңге мөлшерінде белгіленген болатын. Осылайша сұраныс ұсыныстан 27% артты. 2014 жылдың 19 желтоқсанынан бастап KASE екінші нарығында «KEGOC» АҚ жай акцияларының сауда-саттығы басталды.

Қазақстан Республикасы Энергетика министрлігінің 2014.10.17 күнгі №61 бұйрығымен «KEGOC» АҚ-ның Қазақстан Республикасы Біртұтас Электр энергетикалық жүйесінің Жүйелік операторы ретіндегі мәртебесі расталды.

Компанияның негізгі активі кернеу күші 35-1150 кВ, жалпы ұзындығы 24,9 мың.км. болатын электр жеткізу желілерінен және трансформаторларының жалпы белгіленген қуаты 36,24 ГВА құрайтын 77 электр станциясынан тұратын Ұлттық электр торабы болып табылады. Олар электр энергиясының шекара аралық ағынын қамтамасыз етеді, энергия өндіруші станциялардан электр қуатын жеткізеді, өңірлік электр энергетикалық компаниялар мен ірі тұтынушылар арасындағы байланысты қамтамасыз етеді. Компанияда 4,7 мыңнан астам адам жұмыс істейді. Директорлар кеңесі Компания дамуының 2019 жылға дейінгі негізгі даму бағыттарын айқындайтын Ақпараттық-телекоммуникациялық кешенді дамыту стратегиясын бекітті.

Компания есептілік, әділдік, айқындық және жауапкершілік секілді корпоративтік басқару қағидаттарының жоғары деңгейде сақталып отырғандығын көрсетіп келеді. Корпоративтік басқару жүйесі тиімді жұмыс істеуде. «KEGOC» АҚ Директорлар кеңесінің мүшелері стратегиялық және өндірістік-шаруашылық мәселелерін жүйелі түрде қарастырып, нақты шешімдер қабылдайды. Қабылданған шешімдер Компания менеджменті тарапынан табысты іске асырылуда. Нәтижесінде, есепті жыл ішінде жүргізілген диагностика қорытындысы бойынша «KEGOC» АҚ-ның корпоративтік басқару деңгейі 78,1 % жетті. Бұл көрсеткішке үш компоненттің – «Құрылым», «Процестер», «Айқындық» өзара бірлескен іс-әрекеті, олардың сандық мәнін ескеру негізінде: «құрылым» – 68,3%, «процестер» – 77,4 %, «айқындық» – 86,0% қол жеткізілді.

Компаниядағы әлеуметтік ахуалдың қолайлылығы мен әлеуметтік саясаттың табысты жүргізіліп отырғанын компанияның жоғары әлеуметтік тұрақтылық рейтингі растап отыр. «Самұрық-Қазына» АҚ жанындағы Әлеуметтік серіктестік орталығының бағалауы бойынша «KEGOC» АҚ-ның әлеуметтік тұрақтылық индексі 77%-ды құрады, бұл орташа мәннен жоғары болып табылады.

«KEGOC» АҚ Директорлар кеңесінің атынан Компанияның барлық еңбек ұжымына тұтынушыларды электрмен жабдықтау сенімділігін табысты жүзеге асыруға, электр желілік шаруашылықты жаңғыртуға және корпоративтік басқару деңгейін жетілдіруге мүмкіндік беріп отырған үйлесімді де тиімді жұмыстары үшін алғысымды білдіремін.

«KEGOC» АҚ Директорлар

кеңесінің төрағасы Қуаныш Бектеміров

«KEGOC» АҚ БАСҚАРМА ТӨРАҒАСЫНЫҢ СӨЗІ
2014 жыл «KEGOC» АҚ тарихында қалатын елеулі оқиғаларға толы болды.

Олардың ең маңыздысы – Қазақстан Республикасының Президенті Н.Ә.Назарбаевтың «Нұрлы жол – болашаққа бастар жол» Жолдауы, бұл құжатта бізге нақты тапсырма берілді - «Екібастұз-Семей-Өскемен», одан кейін «Семей-Ақтоғай-Талдықорған-Алма» бағыттарында 500 кВ-тық транзит желілерін салу қажеттігі. Бұл жоғары вольтты желілер «Солтүстік-Шығыс-Оңтүстік транзитінің 500 кВ-тық ӘЖ салу» ауқымды жобасының құрамдас бөліктері болып табылады.

«KEGOC» АҚ акцияларын Қазақстандық қор биржасына (KASE) орналастыру да маңызды оқиғалардың бірі болды. Біз «Самұрық-Қазына» АҚ тобында «Халықтық IPO» бағдарламасы шеңберінде өз акцияларын орналастырған екінші компания болдық. IPO бағдарламасының табысты өткізілгенін сұраныстың ұсыныстан 27 %-ға артуы дәлелдеп отыр. Компания 13 млрд. теңгеден астам қаржы тапты.

«KEGOC» АҚ бизнесті басқару үдерісін тиімді түрде жетілдіріп, ҰЭТ-ты дамыту бағытындағы инвестициялық бағдарламаны табысты жүргізіп келеді. «Ұлттық электр торабын жаңғырту, ІІ кезең» жобасы бойынша жоспарланған жұмыстар толық көлемде жүзеге асты деуге болады. «Қазақстан ҰЭТ-на 500, 220 кВ кернеу желілерімен қосылатын 500 кВ «Алма» қосалқы станциясының құрылысы» жобасы аясында 500 кВ «ОҚМАЭС – Алма» әуе желісінің құрылысы мерзімінен бұрын аяталды.

Бірқатар келеңсіз факторлардың ықпалына қарамастан, Компания өзінің тұрақтылығын сақтап, негізгі міндеттерді орындау бағытындағы жоспарлы жұмыстарын орындауды жалғастыруда. 2014 жылдың қорытындысы бойынша компания тұрақтылығын сақтай отырып, 8,6 млрд. теңге мөлшерінде табыс тапты.

2014 жылы электр қуатын өндіру мен тұтыну көлемінің өсуіне қарамастан, электр энергиясын жеткізу қызметі 2013 жылғы көрсеткіштермен салыстырғанда 2%-ға төмендеп, 40,24 млрд. кВтс-ты құрады.

Ал техникалық диспетчерлендіру көлемі - 85,42 млрд. кВтс., және теңгерімдеуді ұйымдастыру – 160,46 млрд. кВтч\с-ты құрап, өткен жылғы көрсеткіштерден 1,9% және 4,5%-ға жоғары болды.

ҰЭТ-тың үздіксіз жұмысын қамтамасыз етуге қатысты міндеттерін орындау мақсатында Компания өндіріс нысандарын дер кезінде жөндеуден өткізіп, 2014-2015 жылдың күзгі-қысқы кезеңіндегі жұмыстарға дайындық паспортын алды.

«KEGOC» АҚ адами ресурстарын басқару менеджменті Корпоративтік басқару кодексі, біріктірілген менеджмент жүйесі, Кадр саясаты, Қызметкерлерге еңбекақы және сыйақы төлеу ережелерінің қағидаттары негізінде жүзеге асып отыр. Соның нәтижесінде «KEGOC» АҚ Республикалық «Сенім-2014» конкурсында «Үздік жұмыс беруші-ұлттық компания» номинациясы бойынша жеңімпаз атанды.

2014 жылы Компания жоғары корпоративтік басқару деңгейін көрсетті, рейтинг 78,1% мөлшеріне жетті. PWC мамандары корпоративтік жүйесіндегі акционерлердің елеулі қолдауы, Директорлар кеңесінің білікті де теңгерімді құрамы, корпоративтік басқару жүйесін реттейтін негізгі құжаттардың бар болуы, Компания акционерлері, Директорлар кеңесі және Басқарма өкілеттігінің айқын бөлінісі секілді басым тұстарын атап өтті.

Оның үстіне Компания Сапа менеджменті жүйесі (ISO 9001:2008), экологиялық менеджмент жүйесі (ISO 14001:2004) және кәсіби қауіпсіздік пен еңбек қорғау менеджменті жүйесі (OHSAS 18001:2007) саласындағы халықаралық стандарттар талаптарына сәйкестігін тексерудің сертификатталған аудитін табысты өткізді.

Жүргізілген репутациялық аудит қорытындысы бойынша Компанияның іскери репутация деңгейі 10 баллдық шкала бойынша 7 баллды құрады, бұл көрсеткіш 2013 жылмен салыстырғанда 42,8 % жоғары.

Таяу болашақтағы біздің басым бағыттарымыз еліміздің барлық аймағын энергиямен жабдықтау сенімділігін қамтамасыз етуге бағытталған ірі салалық жобаларды дер кезінде және тиімді жүзеге асыру болып қала бермек.

Біздің алдымызда инвестициялық және операциялық қызмет тиімділігін арттыру мақсатында Бизнесті трансформациялау бағдарламасын әзірлеу және жүзеге асыру міндеті тұр. Бұл бағдарламалық құжат бір мезгілде өндірістік процестер, технологиялар мен Компания қызметкерлерінің негізгі құзыреттерін оң бағытқа өзгертуді көздейді.

Электр энергетикасы саласындағы мемлекеттік саясаттың негізгі бағыттарын Қазақстан Республикасының Үкіметі әзірлейді және анықтайды.

Қазақстан Республикасының Энергетика министрлігі электр энергетикасы саласындағы басшылықты жүзеге асырушы мемлекеттік уәкілетті орган болып табылады.

Электр энергетикасы саласындағы қадағалау мен бақылауды мемлекеттік энергетикалық қадағалау және бақылау жөніндегі мемлекеттік орган - Қазақстан Республикасы Энергетика министрлігінің Атом және энергетикалық қадағалау және бақылау комитеті.

Тиісті тауар нарықтарында бәсекелестікті қорғау және монополиялық қызметті шектеу, бақылау және мемлекеттік монополия саласына жатқызылған қызметті реттеу салаларында, сондай-ақ заңнамамен көзделген шегінде салааралық үйлестіруді, Қазақстан Республикасының заңнамасына сәйкес табиғи монополиялар саласында мен реттелетін нарықтарда реттеу мен бақылауды, сондай-ақ «Электр энергетикасы туралы» Қазақстан Республикасының Заңына сәйкес энергия өндіруші және энергиямен жабдықтаушы ұйымдардың қызметін бақылау мен реттеуді және өзге арнайы атқарушылық, рұқсатнамалық және бақылау функцияларын Қазақстан Республикасының заңнамасымен белгіленген тәртіпте жүзеге асыратын мемлекеттік орган - Қазақстан Республикасы Ұлттық экономика министрлігінің Табиғи монополияларды реттеу және бәсекелестікті қорғау комитеті болып табылады.

«Самұрық-Қазына» Ұлттық әл-ауқат қоры» АҚ – энергетикалық саланы, телекоммуникацияларды, көлік пен ұлттық даму иниституттарын қоса алғанда, экономиканың әртүрлі салаларында ұлттық компанияларды басқаратын және оған иелік жасайтын мемлекеттік холдингтік компания. «KEGOC» АҚ «Самұрық-Қазына» АҚ-ның еншілес компаниясы болып табылады.

Қазақстан Республикасының электр энергетикасына мынадай секторлар кіреді:

• 
  электр энергиясын өндіру;
  
• 
  электр энергиясын жеткізу;
  
• 
  электр энергиясымен жабдықтау;
  
• 
  электр энергиясын тұтыну;
  
• 
  электр энергетикасы саласындағы өзге қызмет.
  

Қазақстанда электр энергиясын өндіруді әртүрлі меншік нысанындағы 102 электр станциясы жүзеге асырады. Қазақстан Республикасы электр станцияларының жалпы белгіленген қуаты 2015 жылғы 1 қаңтарға 20844,2 МВт; жобаланған қуаты – 16945 МВт құрайды.

Электр станциялары ұлттық маңызы бар электр станциялары, өнеркәсіп кешендері құрамындағы электр станцияларр, өңірлік маңызы бар электр станциялары болып бөлінеді.

Ұлттық маңызы бар электр станцияларға Қазақстан Республикасының көтерме сауда нарығында тұтынушыларға электр энергиясын өндіру мен сатуды қамтамасыз ететін ірі жылу электр станциялары, сондай-ақ Қазақстан Республикасының БЭЖ-і жүктемесінің кестесін реттеу үшін қосымша пайдаланылатын гидравликалық электр станциялар жатады.

Өнеркәсіптік маңыздағы электр станцияларына ірі өнеркәсіптік кәсіпорындар мен жақын маңдағы елді мекендерді электр-, жылумен қамтамасыз ету үшін электр және жылу энергиясын қосымша өндіретін ЖЭО жатады.

Өңірлік маңызы бар электр станциялар – бұл аумақтармен біріктірілген, өңірлік электр желілік компаниялар мен энергия жеткізуші ұйымдар, сондай-ақ жақын маңдағы қалаларды жылумен жабдықтау арқылы электр энергиясын сатуды жүзеге асыратын ЖЭО.

Қазақстан Республикасының электр желілері қосалқы станциялардың, тарату құрылғылары мен электр энергиясын жеткізу және (немесе) бөлуге арналған және олармен қосатын кернеуі 0,4–1150 кВ электр жеткізу желілерін білдіреді.

Қазақстан Республикасының БЭЖ-де желілер жүйелерін құру міндетін ұлттық электр торабы (ҰЭТ) орындайды, ол республикамыздың өңірлері мен шектес мемлекеттердің (Ресей Федерациясы, Қырғыз Республикасы мен Өзбекстан Республикасы) арасында электр байланысын, сондай-ақ электр станцияларының электр энергиясын жеткізу мен оны көтерме сауда тұтынушыларына жеткізуді қамтамасыз етеді. ҰЭТ-тың теңгеріміне кіретін кернеуі 220 кВ және одан жоғары электр станцияларының электр энергиясын беруді жүзеге асыратын қосалқы станциялар, тарату құрылғылары, өңіраралық және (немесе) мемлекетаралық электр жеткізу желілері мен электр жеткізу желілері «KЕGОС» АҚ теңгерімінде.

Өңірлік деңгейдегі электр желілері өңірлер ішінде электр байланысын, сондай-ақ бөлшек сауда тұтынушыларына электр энергиясын жеткізуді қамтамасыз етеді. Өңірлік деңгейдегі электр желілері өңірлік электржелілік компаниялардың (ӨЭК) теңгерімінде және пайдалануында болады.

Энергия жеткізуші ұйымдар шарттар негізінде өздерінің немесе қолданыстағы (жалға алу, лизинг, сенімгерлікпен басқару және пайдаланудың өзгелей пайдалану түрі) электр желілері арқылы көтерме және бөлшек сауда нарығының тұтынушыларына немесе энергиямен жабдықтаушы ұйымдарға электр энергиясын жеткізуді жүзеге асырады.

Электр энергиясымен жабдықтау секторы

Қазақстан Республикасының электр энергиясымен жабдықтау нарығы секторы энергиямен жабдықтаушы ұйымдардан (ЭЖҰ) тұрады, ол энергия өндіруші ұйымдардан немесе орталықтандырылған саудадан электр энергиясын сатып алуды және кейіннен оны соңғы бөлшек сауда тұтынушыларына сатуды жүзеге асырады. ЭЖҰ-ның бір бөлігі электр энергиясының «кепілдікпен жеткізушілер» міндеттерін орындайды.

Электр энергетикалық нарықтың субъектілері үшн энергия объектілерін салу және жекелеген энергия қондырғыларын жөндеу қызметі мен мамандандырылған жөндеу жөніндегі қызметті көрсетуді құрылыс-монтаждау ұйымдары мен мамандандырылған жөндеу кәсіпорындары жүзеге асырады.

Энергетика саласындағы ғығыми-зерттеу және тәжірибелік конструкторлық әзірленімдермен, маркетингтік зерттеулермен және болжаулармен, электр энергиясын өндіру және тұтынушыларды жабдықтау үшін жаңа тиімді энергия үнемдейтін және экологиялық таза технологияларды ендіру мәселелерін шешумен Қазэнергоөнеркәсіпғзи, «Энергия» ҚазАЭТИІҒЗИ, «Қазселэнергожоба» институты, Академик Ш.Ч.Чокин атындағы Қазэнергетика ҒЗИ» АҚ, «Қазақстан индустриясын дамыту институты» АҚ сияқты ғылыми зерттеу және жобалау-іздестіру институттары айналысады.

«Қазақстан Электр энергетикалық Қауымдастығы» Заңды Тұлғалар Бірлестігі. Қауымдастықтың мүшелері энергия өндіруші ұйымдар сияқты Қазақстан Республикасының электр энергиясы мен қуаты көтерме сауда нарығына қатысушы – тұтынушылар болып табылады.

Қауымдастықтың негізгі міндеттері:

- қызметі тікелей және өзгелей түрде электр энергетикасы саласымен байланысты барлық ұйымдарға қолдау көрсету;

- электр энергетикасына қатысы бар мемлекеттік бағдарламаларды, заңдар мен нормативтік актілерді әзірлеуге қатысу;

- саланың мүддесін үкіметтің, сот және басқа органдардың шешімдеріне байланысты мәселелерде өз мүшелерінің ұстанымдарын қолдау мен қорғау.

«KazEnergy» Қауымдастығы Қазақстанның мұнайгаз және энергетикалық кешенін серпінді және орнықты дамыту үшін қолайлы жағдайлар жасау мақсатында құрылған ерікті коммерциялық емес бірлестік болып табылады.

Қауымдастықтың мақсаты:

• 
  Қауымдық мүшелерінің құқы мен мүдделерін мемлекеттік органдарда қорғау, заңнамалық базаны үйлестіру;
  
• 
  жер қойнауын пайдаланушылар, электр энергиясын өндірушілер, энергетика секторының өнімдері мен қызметін тасымалдаушылар мен тұтынушылар үшін біртұтас ақпараттық кеңістік құру;
  
• 
  ішкі салалық ынтымақтастық және жергілікті, өңірлік және халықаралық деңгейдегі кәсіпкерлік жобаларын қолдау мен дамыту;
  
• 
  өңірлік және ауқымды деңгейде Қауымдастықтың, оның мүшелері мен тұтастай алғанда саланың оң имиджін қалыптастыру;
  
• 
  қазақстандық қоғмның экономикалық, әлеуметтік, экологиялық және ғылыми-техникалық белсенділігін ынталандыру.
  

Қазақстан Республикасы ҰКП кәсіпкерлік субъектілер одағын білдіреді. Палата мүшелері Қазақстанда тіркелген коммерциялық заңды тұлғалар (соның ішінде банктер және банктік ұйымдар, ұлттық компаниялар мен өнеркәсіп, ауыл шаруашылығы және қаржы секторы саласындағы ұлттық холдингтердің құрамына кіретін ұйымдар); жеке кәсіпкерлер; шаруа (фермерлік) қожалықтары.

Қазақстан Республикасы ҰКП негізгі мақсаты кәсіпкерлік бастамаларды іске асыру және бизнес-қоғамдастық пен Қазақстан Республикасы мемлекеттік өкімет органдары арасында өзара пайдалы серіктестікті дамыту үшін қолайлы құқықтық, экономикалық және әлеуметтік жағдайларды қамтамасыз ету, сондай-ақ жеке кәсіпкерлер бірлестігінің және (немесе) қауымдастық (одақ) нысанындағы заңды тұлғалар бірлестігінің қызметін қолдау және ынталандыру болып табылады.

Қазақстан электр қуаты резервтер ПУЛ (ЭҚРПУЛ) мекемесі Қазақстан Республикасы электр энергиясы нарығының субъектілерімен құрылды. Мекеме қызметінің негізгі мақсаты – Қазақстан Республикасында өндіруші қуаттар мен электр жеткізу желілері күтпеген жағдайларда істен шыққан кезде тұтынушы-құрылтайшыларды электрмен үздіксіз жабдықтауды қамтамасыз ету үшін шарттар негізінде қуат резервтерін жасау.

«KEGOC» «КЭА» ОЮЛ, «KazEnergy» Қауымдастығы мүшесі, Қазақстан Республикасы ҰКП мен ЭҚРПУЛ қатысушысы болып табылады.

Электр энергиясының нарығы екі деңгейдегі: электр энергиясының көтерме және бөлшек сауда нарықтарынан тұрады.

Жүйелік оператор, өңірлік электр желілік компаниялар мен электр желілерін иеленетін өзге ұйымдар табиғи монополиялар және реттелетін нарықтар саласында басшылықты жүзеге асыратын мемлекеттік орган белгілеген тәртіппен барлық қатысушылардың электр энергиясы нарығына кемсіту жасалмастан кіруін қамтамасыз етеді.

Электр нмесе жылу энергиясы нарығында өндіру, жеткізу және тұтыну кезінде туындаған қатынастар электр энергетикасы саласындағы тиісті шарттармен реттеледі.

Қазақстан Республикасы электр энергиясы көтерме сауда нарығының функционалдық құрылымына:

• 
  электр энергиясын орталықсыздандырылған сатып алу-сату нарығы (электр энергиясын сатып алу-сатудың екі жақты шарттары);
  
• 
  электр энергиясының орталықтандырылған сауда нарығы, онда қысқа мерзімде (спот-сауда), орташа мерзімде (апта, ай) және ұзақ мерзімдік (тоқсан, жыл) негізде электр энергиясын сатып алу-сату мәмілесін жүзеге асырады;
  
• 
  нақты уақыт режиміндегі теңгерімдеуші нарық, Жүйелiк оператор бекіткен электр энергиясын өндіру-тұтынудың тәуліктік кестесінде операциялық тәулiктерде Қазақстан Республикасының бiртұтас электр энергетикалық жүйесiнде электр энергиясын өндiрудiң- тұтынудың шарттық және нақты шамалары арасында нақты уақыт режимiнде туындайтын сағаттық теңгерiмсiздiктердi табиғи және бұдан кейiнгi қаржылық реттеуi мақсатында жұмыс істейді (қазіргі уақытта теңгерімдеуші нарық имитациялық режимде жұмыс істейді);
  
• 
  жүйелік және қосалқы қызметтер нарығы, онда Қазақстан Республикасы БЭЖ-і жұмысының сенімділігін және электр энергиясының сапасын белгіленген мемлекеттік стандарттармен қамтамасыз ету үшін Қазақстан Республикасы БЭЖ-і Жүйелік операторы жүйелік қызметтер көрсету мен Қазақстан Республикасы электр энергиясы нарығының субъектілерінен қосалқы қызметтерді сатып алуды жүзеге асырады;
  
• 
  электр қуатының нарығы, электр энергиясына сұранысты қанағаттандыру үшін жеткілікті көлемде жаңа электр қуаттарын іске қосу үшін инвестициялар тарту және электр қуатының болжамдық теңгерімі негізінде анықталған Қазақстан Республикасы БЭЖ-де электр қуатының шамасын қолдау мақсатында жұмыс істейді.
  

Теңгерімдеуші нарықта теңгерімсіздіктерді табиғи реттеуді Қазақстан Республикасы БЭЖ-нің Жүйелік операторы, ал қаржылық реттеуді – Қаржы орталығы жүзеге асырады деген болжам жасалды. Электр энергиясының теңгерімдеуші нарығында Қаржы орталығы болып «Энергоинформ» АҚ акционерлік қоғамы белгіленді.

«Электр энергетикасы туралы» Қазақстан Республикасының Заңына және 04.07.2012ж. оған енгізілген өзгерістерге сай электр қуаты нарығының толық көлемінде жұмыс істеуі 2016 жылға көзделген.

Электр қуатының ұзақ мерзімді және қысқа мерзімді нарығында энергия өндіруші ұйымдар аттестатталған электр қуатынан аспайтын көлемде электр қуатының орталықтандырылған сауда-саттығында қуатты қолдау жөніндегі қызметті жүзеге асырады. Жүйелік оператор қуатты қамтамасыз ету жөніндегі қызметті электр қуатының орталықтандырылған сауда-саттығында жаңадан пайдалануға берілетін өндіруші қондырғылардың электр қуатының дайындығын қолдау жөніндегі қызметін сатып алу шарттарымен сатып алады. Қазақстан Республикасының заңнамасына сәйкес қуатты қамтамасыз ету жөніндегі қызметке арналған тарифті жүйелік операторға табиғи монополиялар және реттелетін нарықтар саласында басшылықты жүзеге асыратын мемлекеттік орган белгілейді. Тұтынушылар міндетті тәртіппен электр қуатының жеке өндіруші қуаттары бар тұтынушыларды қоспағанда, қуатты қамтамасыз ету жөніндегі қызметті сатып алушы ретінде электр қуатының нарығына қатысады.