2.ҚАзақ тіліндегі жай сөйлемдердің онтологиялық моделі мәтіндік қҰжаттарды классификациялауда онтологияны қолдану қАзақ тіліндегі сөз тіркестерді өҢдеу
ҚТӘ – 203 АБДЫРАХМАНОВА ҚАЛИЯ 1.МОРФОЛОГИЯЛЫҚ ЕРЕЖЕЛЕРДІҢ ОНТОЛОГИЯЛЫҚ ЕРЕЖЕЛЕРІ 2.ҚАЗАҚ ТІЛІНДЕГІ ЖАЙ СӨЙЛЕМДЕРДІҢ ОНТОЛОГИЯЛЫҚ МОДЕЛІ 3.МӘТІНДІК ҚҰЖАТТАРДЫ КЛАССИФИКАЦИЯЛАУДА ОНТОЛОГИЯНЫ ҚОЛДАНУ 4. ҚАЗАҚ ТІЛІНДЕГІ СӨЗ ТІРКЕСТЕРДІ ӨҢДЕУ Онтология түсінігі грек тілінен аударғанда онтос – жан,мән,мағына, логос - білім дегенді білдіреді, яғни болмысты зерттейтін философиялық ілім. Техникалық ғылымдарда онтологияның қолданылуының негізгі мәні белгілі бір білім облысы бойынша мәліметтер жиынының барлығын қамтитын және бөліктік формализацияны концептуальді сызбамен көрсетуі. Концептуальды сызба негізінде түсініктер жиыны + түсініктер жайлы мәліметтер (қасиет, қатынас, шектеу, аксиомалар және түсініктердің бекітілуі, бұл ақпараттардың барлығы таңдалынған пәндік облыс бойынша есептің шешілу процесін сипаттау үшін қажет) беріледі. Компьютерлік лингвистикамен айналысатын мамандардың арасында онтологияның нақты тұрақталынған (классикалық) анықтамасын Губерт ұсынды: онтология – бұл концептуализацияның эксплицитті спецификациясы, мұнда концептуализация ретінде пәндік облыстың объекттерінің жиындары мен олардың арасындағы байланыстардың сипатталуы түсініледі. Қазақ тілінің морфологиялық ережелерінің онтологиялық модельдері онтологияны құрудың негізгі ережелеріне сай құрылады, бірақ та білімді ұсыну тілі ретінде семантикалық гиперграф алынады. Осы формализм онтологияны семантикалық гиперграф түрінде бейнелеуге мүмкіндік береді: О (X, R, I), мұндағы X – пәндік облыс түсініктерінің жиыны (гиперграф төбесі), R – түсініктер арасындағы қарым- қатынастар жиыны (гиперграф доғалары мен қабырғалары), ал I – осы пәндік облыстағы түсініктер мен қарым- қатынастар аттарының жиыны.
