3-9 і-тарау. Еуразия идеясы және оның даму тарихы



жүктеу/скачать 1,69 Mb.
бет5/5
Дата02.04.2018
өлшемі1,69 Mb.
#40045
1   2   3   4   5

ҚОРЬІТЫНДЫ

Қазақстан Республикасының Президенті өзінің халық алдында сөйлеген сөздерінде, баспасөзде, жарияланған еңбектерінде осы мәселелерге айрықша тоқталып, алдымызда "Жас егеменді мемлекет", күшті президенттік республика нарықтық жаңа қатынастарды қалыптастыру, демократиялкқ құқықтық мемлекет құру мақсаты тұрғандығын, осының жолында қандай әрекеттерде жүзеге асыруымыз керектігін үнемі айшықтап айтып, түсіндіруде. Егер біздің дүниежүзілік қауымдастыққа бет бұрғанымыз, бел буып, сенімділікпен ұмтылғанымыз рас болса, экономикалық интеграцияға ұштаспай ешқандай да өркениетті мемлекет бола алмайтынымыз белгілі. Бұл жолмен дүние жүзінің жүздеген елдері өткен. Ал оның бергі жағында біздің ішкі ерекшеліктеріміз өзінше, әрі олар аз емес. Топтап жіктеп алғанның өзінде мемлекеттік меншіктілік монополиясынан құтылу, жекешелендіру саясатын ұлттың пайдасына жүргізу, ұлтаралық қатынастардың өзара келісім,. түсіністік пен достық ниет дәрежесін сақтау тарихи ұлттық тіл, дәстүр, мәдениет жалпы рухани дамуға байланысты құқын қалпына келтіру, басқа ұлттардың тең қүқықтығын сақтау сияқты кезек күттірмес міндеттер, өз мәселесімен алға шыға береді. Осының бәрін мұндай ұтымды жолмен шешу керек? Қандай саяси тиімді, әрі оны халық қалай түсініп, қалай қабылдайды? Аталмыш бағыттар өтпелі кезеңнің қилы-қилы ауыртпалықтарынан аман өте ме? деген мәселелер толғандырады. Аталмыш мәселелерді шешуде Елбасымыз Н.Назарбаевтың Еуразиялық Одақ құру идеясы өз көмегін тигізе алады деп айта аламыз. "Еуразиялық Одақ құру жөніндегі менің ұсыныс, пікірлерім ежелден қанаттас жатқан халықтардың береке бірлігің алда да сақтау мақсатынан туындаған еді"-дейді Елбасымыз'

Біздің пікірімізше Президент Н.Назарбаевтың идеясын сөз жүзінде емес, іс жүзінде нақтылай іске асыру біздің халықтарымыздың бірлігінің интеграциясын жаңартуға, саяси, экономикалық, қорғаныс міндеттерін шешуге және біздің мемлекеттеріміздің лайықты өмір сүруін қамтамасыз етуге мүмкіндік береді. Әрине, өткенге қайта оралу жоқ, болуы да мүмкін емес екені әбден түсінікті. Еуразиялық Одақ идеясының өзі осындай мақсаттарды көздеп отыр. Тәуелсіз мемлекеттердің Еуразиялық Одағын құрудың негізгі қағидаттары -халықтардың өзін-өзі билеуге, мемлекеттік егемендікке, аумақтық және мәдени автономияға қол сұғылмайтынын құқығы бола алады. Еуразиялық Одақ туралы айта отырып, күш-жігерді Еуразиялық Одақтың басты негізі ретінде ТМД-ны сақтауға, қазір пайда болып келе жатқан салауатты үрдістерді қолдауға шоғырландыру өте пайдалы, өйткені оның күйреуі экономикалық байланыстарды одан әрі үзуге ғана емес, сонымен қатар тәуелсіз мемлекеттердің өздері ыдырауының, түгелдей берекесіздіктің, тіпті азамат соғысының болу мүмкқіндігіне әкеп соғу мүмкін. Еуразиялық Одақтың негізінде экономикалық, қорғаныс, сыртқы саясатты реттеуді мақсат тұтқан халықаралық органдарды құру жатыр. Стратегиялық мәселелерді талқылау үшін Евразиялық Одақ үкіметі мен мемлекет басшыларын құру жоспарланып отыр, сондай-ақ Евразиялық Одаққа кіретін елдердің заң шығару қызметін қадағалайтын жалпы парламентке тікелей сайлау өткізуде басты назарда. Осының негізінде Евразиялық Одаққа мүшелік қайсыбір екі жақты қарым-қатынастардың үшінші елдермен. орнатылуына еш кедергі келтірмейді. Ұсынылып Отырған Одақтың негізгі принципі - теңдік, мемлекттердің егемендігі мен тәуелсіздігін, әрбір мемлекеттің жекелігі мен тұлғалық қүқығын сыйлау.

Еуразиялық Одақ - қоғамдық келісімнің тірегі. Сондықтан біз халықтардың интеграцияға ұмтылысы кез-келген жағдайда өзіне жол ашатынына кәміл сенеміз. Біздің қозғалысымыз өзіне ізгі мақсатқа жету жолын оңайлатуды мақсат етіп қойып отыр. Бұл жобаның нақты іске асырудың біздің ойымызша, екі нұсқасы болуы мүмкін: бірінші егер достастық мемлекеттері неғүрлым тығыз өзара іс-қимыл тәртібіне көшуді қажет деп тапса, Еуразиялық Одақ — ТМД ішінде құрылатын болады, сөйтіп Еуразиялық Одақтың ТМД ішіндегі құрылымы неғүрлым жетілдірілген жүйе ретінде өмір сүруі мүмкін. Басқа бір нүсқасы - ТМД-ны біртіндеп Еуразиялық Одаққа айналдыру. атап айтқанда, Достастық елдердің интеграцияның тарихы болмай қоймайтын нәрсе, ал ТМД-ны Еуразия тәуелсіз мемлекеттері одағына немесе конфедерацияға жеткізер жолдағы кезең деп есептейді.

Еуразиялық Одақ идеясы күнделікті өмірімізге терең бойлап келеді. Ол бұдан бірнеше жыл бұрынғыдай "құр жалаң ұран",болудан қалды. Бұл Еуразиялық Одақтың бүгінгі көрінісі ретінде 2000 жылы 10 қазанда құрылған Еуразиялық экономикалық қауымдастықты атай аламыз.

Диплом жүмысы өз алдына қойған мақсатты орындауға тырысты. Дегенмен біздің жұмыс аталған мәселе бойынша "соңғы сөз" айтушы немесе осы мәселеде айтылған тұжырымдарын бәріне бірдей таңудан аулақ. Біз диплом жұмысымызда Еуразиялық Одақ ұғымымен, оның мақсат міндетерімен, болашақтағы қызметтерімен және Одақтың біздің еліміз үшін маңыздылығымен ғылыми тұрғыда таныстыруды ғана көздеген болатынбыз. Жалпы Еуразиялық Одақ жөніндегі ойларымызды жинақтап, қорытындылай келе мынадай ойға келіп отырмыз.

Идея бүгінгі әлемдік-прагматикалық тұрғыдан сөзсіз қажет және оның обьективтік түрде перспективалық болашағы күмәнсіз;

Идея XXI ғасырда Еуразия кеңістігінде салтанат құрмақшы -"Жаңа тәртіптің" түп қазығы болып табылады;

Идеяның, басқа да баламалық мәні бар жобалармен қатар ұсынылуы (мәселен, Азиядағы өзара сенім - СВМД) Қазақстан Республикасы Президентінің бастамасымен жас Қазақстан мемлекетінің өзіндік геосаяси концепциясының қалыптаса бастауының бір куәсі;

Идея белгілі бір мағыналарда "сувернитетті шектегенімен", сайып келгенде, неоимпериялық-шовинистік немесе радикалдық-ұлтшыл яки консервативтік-трайбалистік күштерге елеулі тосқауыл және т.б.

Идея экономикалық тұрғыдан алғанда болашақта тәуелсіз елдерді саяси-әлеуметтік; экономикалық жағынан дамыған мемлекеттер қатарында көріне алатынын Одаққа жетелейді;

Идея әлемдегі және Еуразия кеңістігіндегі, оған қоса оның Орталық Азиядай аймақтарындағы саяси-экономикалық, әлеуметтік-демографиялық т.б. "күтпеген сценарийлер" бойынша өрбуі мүмкін кездейсоқтарға мейлінше тәуелді;

Қорыта айтқанда, ешкімге еш нәрсе зорлықпен таңылмайды. Бұл барша жұрттың пайдасы үшін, барша жұртқа қолайлы болуы үшін құрылатын Одақ. Таяу болашақта біз адамзат өркениетінің ең жоғарғы нысандарына сай келетін біртұтас достастыққа кіре аламыз ба, жоқ па, бұған қарамастан, біздің мемлекеттер арасындағы өзара серіктестік қатынастарды нығайтудың ғана емес, сонымен қатар белгілі бір дәрежеде біздің халықтарымыз арасындағы саяси партиялар мен қозғалыстар. арасындағы туысқандық ізгі қатынастарды қалпына келтіру мен дамытудың жаңа, кезеңінің кепілі болады. Мұның өзі сөз жоқ, біздің бәріміздің адамзаттың ең адамгершілік мақсатына - жер бетіндегі бейбіт әрі жемісті өмірге. жеткізеді деп айта аламыз.

Пайдаланылған әдебиеттер.

  1. Ольга Видова. Н.Назарбаев портрет человека и политика. Алма-Ата. "Білім", 1998. 238 б.

  2. Геннади Толмачев. Елбасы. Алматы. 2000. 238-239 б.

3. Назарбаев Н.А. Евразийский. Союз: идей,практика, перспективы 1994-1997. Москва.:Фонд содействия развитию социальных и политическич наук, 1997.-480" стр. 139 6.

  1. Назарбаев Н. Ғасырлар тоғысында. Өнер 1996-272. 100 б.

  2. Геннади Толмачев. Елбасы. Алматы. 2000. 234 б.

  3. Назарбаев Н. Ғасырлар тоғьісында. Өнер 1996-272. 99 б.

І-тарау.-Еуразия идеясы және оның даму тарихы.

1.1. Еуразия түсінігі және оның дамуы.

  1. Саудабекова Э. Орыс евразиялығы социомәдени түлға ретінде. Ақиқат.1997. №3 37 6.

  2. Назарбаев Н.А. Евразийский Союз: идей,практика, перспективы 1994-1997. Москва.:Фонд содёйствия развитию социальных и политическич наук, 1997.-480 стр. 455 б.

  3. Саудабекова Э. Орыс евразиялығы социомәдени тұлға ретінде. Ақиқат. 1997. №3 37 б.

  4. Іңкәрбаев Е. Еуразияшылдық доктринасы саяси қозғалыс, мәдени құбылыс жөне интеграциялық тәсіл ретінде. Саясат/ақпан-наурыз 2000. 52-53 б.

  5. Іңкәрбаев Е. Еуразияшылдар және Шығыс. Саясат/қыркүйек 1999.
    30-31 б.

  6. Бұлда сонда. 316.

  7. Шалабаева.Г.К. Евразийство как национальная идея и социальная
    стратегия. Саясат/қыркүйек. 42-46 б.

  8. Іңкәрбаев Е. Еуразияшылдар және Шығыс. Саясат/қыркүйек 1999.
    31 б.

  1. Галиев А. Евразия как қультурно-исторический ареал. АльПари
    2000 №2 37 б.

10. Елбасы. Алматы. "Ана тілі". 1996. 437 б.

1.2. Н.Ә.Назарбаев-Еуразия Одағы ұйымының көш басшысы.

1. Назарбаев Н. На пороге XXI вёка. Алматы. Өнер. 1996. 100 б.

2. Назарбаев Н. Пять лет независимости. Алматы. Қазақстан. 1996.
526.

  1. Казахстанская правда. 05.02 2000.

  2. Казахстанская правда. 13.01 1998.

  3. Бұлда сонда.

  4. Евразия 1995. №1 27-28 б. ..

  5. Содружество. 1994. №3 57 б.

  6. Назарбаев Н. Пять лет независимости. Алматы. Қазақстан. 1996.
    4306. • • ;

  7. Назарбаев Н. На пороге XXI века. Алматы. Өнер. 1996. 107 б.




  1. Известия. 11.10.2000.

  2. Извёстия. 20.10.2000.

12.Евразийское сообщество заменило СНГ.

һир:ду\у\у.угетуа.га/2001/29/6/8714/4.

13. Известия. 20.10.2000.

1.3. Еуразия одағы және Еуразиялық интеграция мәселесі.


  1. Борис Ельцигі. Бүгінгі күн Казақстан президенті Н.Назарбаевтың
    күні болдыТ// Егемен Қазақстаң. 29.04.1998. №83

  2. Самат Мүса. ИнтеграциЯ дамуға бастайтын төте жол.// Егемен
    Қазақстан. 23.01.2002.

  3. Іңкөрбаев Е. Еуразияшылдық доктринасы саяси қозғалыс, мәдени
    құбылыс жөне интеграциялық тәсіл ретінде. Саясат/ақпан-наурыз
    2000.54 6.

  1. Ергалдев И, Тихонова Т. Идея евразийства и будущее Казакстана.
    Евразийское сообщества. 916.

  2. Гунашев А. Евразийский союз-наша общая судьба. Мысль. 1994.
    №12 4 6. ;

  3. Геннади Толмачев. Елбасыі Алматы. 2000. 238 б.

  4. Назарбаев Н. Қалың елім, қазағым. Алматы. Өнер, 1998. 10 б.

  5. Бұлда сонда. 10-11 б. .:'.

  6. Уәлихан Қ. ТМД: тағылымдар мен түйткілдер. //Егемен Қазақстан.
    01.05.1998. №85

П-тарау. Еуразиялық Одақгьщ геосаяси орналасуы, даму болашағы. 2.1. Еуразия Одағы ішіндегі Орталық Азия рөлі.

1. Геннади Толмачев. Елбасы. Алматы. 2000. 2356.



2. Бұл да сонда. 235 6.

3. Уәлихан Қ. XXI ғасырға бағытталған сара жол.//Егемен Қазақстан. 07.06.1998. №131

4. Бұлда сонда.

5. Белокреницкий. Центральная Азия в евразийской перспективе. //Восток. 1996. №5

6.Іңкәрбаев Е. Еуразияшылдық доктринасы саяси қозғалыс, мәдени құбылыс және интеграциялық-тәсіл ретінде. //Саясат.ақпан-наурыз 2000. 56-57 б.

Бұл да сонда. 57 б.

8. Кошанов А. Экономическая интеграция:Начало и перспективы.//Мысль. 1994. №12 45-51 6.

9. Ольга Видова. Н.Назарбаев портрет человека и политика. Алма-Ата. "Білім",1998. 236-237 6.

10. Единая валюта для АврАзЭс. Һир:\у\ү\у.рге83-ге1еазе.га



2.2. Еуразйялық Одақ дүниежұзілік өркениеттің бір саласы ретінде.

  1. Іңкәрбаев Е. Еуразияшылдық-доктринасы саяси қозғалыс, мәдени құбылыс және интеграциялық тәсіл ретінде. Саясат/ақпан-наурыз 2000. 52 б.

  2. Геннади Толмачев. Елбасы. Алматы. 2000. 234 б.

3. Бұлда сонда. 234.

  1. Назарбаев Н.А. Қазақстан-2030. Ел Президентінің Қазақстан халқына Жолдауы. Алматы. "Білім" баспасы, 1997. 19 б.

  2. Оразәлі Сәбден. XXI ғасырға қандай экономикамен кіреміз. Алматы. "Қазақстан" 1997.166 б.

  3. Шарафаддин Ә. Тірлік үшін. бірлік керек. //Егемен Қазақстан. 05.12.2000. №306

  4. Іңкәрбаев Е. Еуразияшылдық доктринасы саяси қозғалыс, мәдени құбылыс және интеграциялық тәсіл ретінде. Саясат/ақпан-наурыз 2000. 55 б.

  5. Еуразия Одағы Керек пе? //Жас Алаш. 16.12.2000. №151

  6. Елбасы. Алматы. "Ана тілі".' 1-9.96. 443 б.

  1. Еуразия Одағы Кереқ пе? //Жас Алаш. 16.12.2000. №151

  2. Геннади Толмачев. Елбасы. Алматы. 2000. 238-239 б.

  3. Назарбаев Н. Ғасырлар тоғысында. Өнер 1996-272. 97 б.

  4. Геннади Толмачев. Елбасы. Алматы. 2000. 237-238 б.

  5. Бұл да сонда. 240 б.

  6. Назарбаев Н. Ғасырлар тоғысында. Өнер 1996-272. 101-102 б.

16. Шарафаддин Ә. Тірлік үшің бірлік керек. //Егемен Қазақстан. 05.12.2000. №306

17. Геннади Толмачев. Елбасы; Алматы. 2000. 238-239 б.

  1. Парамонов В. Геополитика и Центральная Азия. //чгну/.сопі.Ыт-
    агіісіеБ.

  2. Назарбаев Н. Ғасырлар тоғысында. Өнер 1996-272. 99 б.

  3. Бұл да сонда. 99 б.

  4. Бұл да сонда. 99-100 б.

  5. Геннади Толмачев. Елбасы. Алматы. 2000. 243 б.

  6. Бұлда сонда. 245 б.


2.3. Еуразиялық Одақ XXI ғасырда.

1. Самат Мұса. Еуразилық экономиклық қауымдастық Еуразиялық Одақ құрылымына бастайтын төте жол.//Егемен Қазақстан. 11.10.2000. №250

2. Жас Алаш. 2002. №62

  1. Сапиулла Абдулпаттаев. Шанхай ынтымақтастық ұйымы. Ақиқат. 2002. №3 62 б.

  2. Бұл да сонда. 62 б.

5.3бигнев Бжезинский. Стратегическа география Евразии меняетсия .

  1. Сапиулла Абдулпаттаев. ВДанхай ынтымақтастық ұйымы. Ақиқат. 2002. №3 64.-65 б.

  2. Бұлда сонда. 65-66 б.

8. Назарбаев Н. Біз ғаламдастыруға бірлесіп қарсы тұра аламыз.

Ақиқат. 2001. №3

  1. Алма Мүхамеджанова. ЬІқпалдастық уақыт талабы. // Егемен Қазақстан. 09.04.2002. №76

  2. Егемен Қазақстан. 13.05.2002.

  3. Бұл да сонда.

12. Назарбаев Н. Ұстанар қағидамыз бұлжымайды. //Егемен Қазақстан. 09.04.2002. №76



жүктеу/скачать 1,69 Mb.

Достарыңызбен бөлісу:
1   2   3   4   5



©engime.org 2024
әкімшілігінің қараңыз
    Басты бет