3 деңгейдегі смж құжаты поәК поәК 042-18-24. 1



жүктеу/скачать 200 Kb.
Дата08.07.2018
өлшемі200 Kb.
#48348



042-18-24.1.03/01-2013

1- ші басылым

13 беттің

- ші беті






ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫНЫҢ БІЛІМ ЖӘНЕ ҒЫЛЫМ МИНИСТРЛІГІ

СЕМЕЙ ҚАЛАСЫНЫҢ ШӘКӘРІМ АТЫНДАҒЫ МЕМЛЕКЕТТІК УНИВЕРСИТЕТІ

3 деңгейдегі СМЖ құжаты


ПОӘК

ПОӘК 042-18-24.1.03/01-2013

П О Ә К «ветеринариялық хирургия» пәнінің оқытушыға арнаған оқу жұмыс бағдарламасы

№ 1-ші басылым




ПӘННІҢ ОҚУ ӘДІСТЕИЕЛІК КЕШЕНІ
«ВЕТЕРИНАРИЯЛЫҚ ХИРУРГИЯ -1» пәнінен

«5В120100» - «ветеринариялық медицина» мамандығы арналған

(3 жылдық)
ОҚЫТУШЫНЫҢ ПӘН БОЙЫНША ЖҰМЫС ОҚУ БАҒДАРЛАМАСЫ

СЕМЕЙ, 2013

Алғысөз

1 ӘЗІРЛЕГЕН

Ветеринариялық медицина кафедрасының доценті міндетін атқарушы, м.ғ.к. Ахметжанов О. Н. _____________________________

« » 2013 жыл


2 ТАЛҚЫЛАДЫ

2. 1 Ветеринариялық медицина кафедрасының отырысында

Хаттама № « » 2013жыл
Кафедра меңгерушісі Тойкина Г.Н.
2.2 Аграрлық факультеттің әдістемелік кеңесінде

Хаттама № « » 2013жыл

Төрайым Тлеубаева.А.В

3 БЕКІТІЛДІ

Университеттің оқу - әдістемелік кеңесі мақұлдап басып шығаруға ұсынады

Хаттама № « » 2013 жыл

Оқу - әдістемелік кеңестің

төрағасы, бірінші проректор Искакова Г.

4 1- ші басылым.

Мазмұны
Беттер

1. Қолдану саласы ...................................................................................... 4

2. Нормативтік сілтемелер ......................................................................... 4

3. Жалпы ережелер ..................................................................................... 4

4 Пәннің мазмұны мен сабақ түріне байланысты бөлінуі ...................... 6

5. Студенттердің өзіндік жұмыстарының тақырыптары ........................ 7

6.Пәннің оқу-әдістемелік картасы ............................................................ 8

7. Оқу - әдістемелік әдебиеттермен қамтамасыз етілген картасы ........ 10

8. Әдебиеттер ...............................................................................................13

1 Қолданылу саласы

Ветеринариялық хирургия пәні бойынша оқу әдістемелік кешені 5В120100 «ветеринариялық медицина» мамандығына арналған. Студенттер оқу барысында курс мазмұны мен оның актуальды және кажеттілігі, курс саясаты мен танысып өздеріне керекті тәжірибені меңгереді. Бұл пәнді оқығанда оқу-әдістемелік кешені негізгі жетекші болып танылады. Ол үшін студенттер ветеринариялық хирургия пәні бойынша жетік білулері қажет. Ветеринариялық хирургия пәні бойынша дайындаған оқу - әдістемелік кешені осы пәнді игерудегі негізгі нұсқаушы болып саналады.

2 Нормативтік сілтемелер


  • 10.04 – 2012. «ҚР Мемлекеттік жалпы білім беру стандарты»;

- ҚР типтік оқу бағдарламасы; 2013 ж.

- СТУ 042-ГУ-4 -2013 Университет стандарты «Пәннің оқу- әдістемелік кешенін әзірлеу және ресімдеудің жалпы талаптары»;



  • ДП 042-2.07-2012 Құжат «Пәннің оқу - әдістемелік кешенінің құрылымы мен мазмұны»

3. Жалпы ережелер

Пәнді оқытудың барлық сатысында студенттерге қойылатын талаптар орындалуы шарт:


  1. Міндетті түрде сабаққа қатысу. Сабақ барысында тәртіпті бұлжытпай орындау. Сабаққа кешікпеу. Әрбір дәріске және тәжірибе сабақтарына қатысу баллмен есептеледі, ал әрбір босатылған сабақ үшін белгілі балл мөлшері қойылмайды. Себепсіз босатылған сабақты өтегеннің өзінде сіз жоғарғы деңгейде балл ала алмайсыз. Ол үшін айып қарастырылған.

  2. Сабақты себепті түрде босату сізді курсты толық меңгеруден босатпайды. Босатқан сабағыңызды өтеу үшін сізге деканатқа құжаттарыңызды өткізу керек. Сонда сізге босатқан сабақты өтегеніңіз үшін тиісті балл қойылады.

  3. Сіз уақытында ұқыпты түрде, уақытында СӨЖ орындауыңыз керек және оқу процессі мен ғылыми жұмыстарға белсенді түрде қатысуыңыз қажет. Міндеттілік пен ұқыптылықты дағдыға айналдырған дұрыс. Осының бәрі сізге жоғарғы рейтинг көрсеткіштеріне қол жеткізуіңізге мүмкіншілік береді.

  4. Сабақ кезінде сіздің ұялы телефоныңыз сөндірілулі болуы шарт;

  5. Оқытушымен және өз курстастарыңмен ашық және ақжарқын қарым – қатынаста болу керек.

3.1 Пәннің жалпы мазмұны

Хирургия – гректің екі сөзінен алынған. «Cheur ergon»: «хиер» - қол, «ерго» - әсер ету. Қазақша ота жасау. Бұл алғашында хирургиялық ауруларды қолмен ота жасап емдеуге қатысты қолданылған тарихи ұғым. Қазір хирургияның ауқымы аса кең. Хирургиялық ауруларды анықтау мен емдеуде сан алуан заманауй құрал жабдықтар, техникалар, дәрі – дәрмектер, әдіс тәсілдер кешені қолданылады. Осыған байланысты медициналық және ветеринариялық хирургияның көптеген арнайы бөлімдері пайда болып дамуда. Оның ең күрделісі қан тамыры хирургиясы, нейрохирургия, трансплантация хирургиясын атауға болады. Студенттерге ветеринариялық хирургия 3 бөлімге бөліп оқытылады. Олар: Оперативтік хирургия, жалпы хирургия және аймақтық хирургия. Бұл бөлімдер бір – бірімен аса тығыз байланысты. Оперативті хирургия пәнің ерекшелiгі студенттер алдымен оқытушының басшылығымен зерттханалық жануарларға жаттығып үйренеді, осыдан соң жануарларға өздіктерімен операциялар жасайды.

. Оперативтiк хирургияда студенттер операциялардың орындау техникасының меңгеру.

Оперативтiк хирургия малды операцияға дайындау, хирургиялык операцияларды жасау әдiстерiн үйретедi. Бұл пән операцияны жүргiзудiң негiзгi принциптерiн, оньң жеке мүшелерде, улпаларда жасалу техникасын және аурудың түрiн, малдың жағдайын ескере отырып зерттейдi. Көптеген операциялар малдың өмiрiн, жумыска кабiлеттiлiгiн, өнiмдiлігін сактап калудағы бiрден — бiр әдiсi болып саналады.

Операцияны жасауын ғана бiлiп, оның жургiзуге болмайтын кездерiн есепке алмаса жануарлардың өнiмдiлiгi төмендейдi.

3.2. Оперативтік хирургияның міндеті студенттерге операция жасаудың теориялык негізі мен дағдысын үйрету. Студенттер менгеруі тиіс:


  • Әрбір мал түлігіне операция жасағанда малды жансыздандыру, кан токтату, инъекциялар мен пункцияларды жургiзу, жуйке-жуйесiн новокаинмен тежеуді,

  • Ұлпаларды ажырату техникасын,

  • Қанды тоқтатуды,

  • Тiгiс – таңғыш салуды,

  • Хирургиялык инфекциядан сақтау жолдарын бiлулері кажет.

3.3 Пәннің пререквизиттері:

  • Оперативтік хирургия пәнін меңгеру үшін студенттер биология, жануарлар морфологиясы, физиологиясы, клиникалық диагностика, фармакология, микробиология, пәндерін меңгерулері қажет.

3.4 Пәннің посреквизиттері:

Пән бойынша алған білімдерін студенттер одан ары жалпы және аймақтық хирургия пәні бойынша тереңдетеді.

3.2 Оқу жоспарының көшірмесі

Кесте 1



Курс

семе

стр


Кре

дит


Дәріс

(сағ)


ТС

(сағ)


ЛЖС

(сағ)


СОӨЖ

(сағ)


СӨЖ

(сағ)


Бар

лық


сағ

Қортынды бақылау түрі

2

3

3

15

15

15

22,5

67,5

135

емтихан



4 ПӘННІҢ МАЗМҰНЫ МЕН САБАҚ ТҮРІНЕ БАЙЛАНЫСТЫ САҒАТТАРДЫҢ БӨЛІНУІ


Кесте 2 – Пәннің мазмұны. Сабақ түрі бойынша сағаттарды бөлу

Реті

Дәріс тақырыптары



Сағат

саны




4.1

Микромодуль-1: Хирургиялық операция элементтері

7

4.1.1

Кіріспе

Оперативтік хирургияның мақсаты мен міндеттері.
1

4.1.2

Хирургиялық инфекцияның алдын алу

2

4.1.3

Жалпы ауырсындырмау. Наркоз

1

4.1.4

Жергілікті ауырсындырмау

1

4.1.5

Хирургиялық операция элементтері

2

4.2.

Микромодуль-2: Дене аймақтарына жасалатын операциялар

5

4.2.1

Бас аймағына жасалатын операциялар

1

4.2.2

Мойын аймағына жасалатын операциялар

1

4.2.3

Кеуде аймағына жасалатын операциялар

1

4.2.4

Құрсақ аймағына жасалатын операциялар

1

4.2.5

Аяққа жасалатын операциялар

1

4.3

Микромодуль-3: Жануарларды пішу

3

4.3.1

Аталықтарды пішу әдістері

2

4.3.2.

Овариэктомия

1




Барлығы

15




Реті

Тәжірибе және лабораториялық жаттығу сабақтарының тақырыптары

Сағат

саны


4.4.1

Жануарларды операция жасауға дайынду және бекіту тәсілдері. Техника қауіпсіздігі.

2

4.4.2

Хирургтың қолы мен операция алаңын операция жасауға дайындау


2

4.4.3

Хирургиялық құралдар, оларды стерильдеу Орау – таңу материалдары, орау таңудың түрлері мен техникалары

2

4.4.4

Жануарларға операция жасағанда жалпы ауырсындармау жасау

2

4.4.5

Жануарларға операция жасағанда жергілікті ауырсындармау жасау

2

4.4.6

Хирургиялық тігістер мен түйіндердің түрлері, Операция тілігіне тігіс салу техникасы.

2

4.4.7

Межелік бақылау-1

2

4.4.8

Тісті тегістеу, алып тастау және айналмаға операция жасау техникалары

2

4.4.9

Плевросентез (кеуде қуысын тесу), және қабырғаны кесіп алып тастау техникалары

2

4.4.10

Лапаротомия және руменосентез жасау техникалары

2

4.4.11

Жарықтарға операция жасау техникасы

2

4.4.12

Аталықтарды пішу техникалары

6

4.4.13

Межелік бақылау-2

2




Барлығы

30



5 СОӨЖ-нің тақырыптары

5.1.1

Операция жасайтын орын (операция бөлмесі) және оны дайындау

2,25

АС, ЕС

5.1.2

Наркоз бергенде кездесетін асқынулар және оны жою жолдары

2,25

АС, ЕС

5.1.3

Операция кезінде болатын қан ағудың түрлері

2,25

АС, ЕС

5.1.4

Операция кезіндегі қан ағуды тоқтату жолдары

2,25

АС, ЕС

5.1.5

Қан және қан алмастыратын ерітінділерді құю техникасы

2,25

АС,ЕС

5.1.6

Руменотомия (мес қарынды жарып ашу)

2,25

АС,ЕС

5.1.7

Ішектерді кесіп алып тастау және тігу

2,25

АС, ЕС

5.1.8

Қолдан артқы тесік жасау техникасы

2,25

АС, ЕС

5.1.9

Қуыққа операция жасау техникасы

2,25

АС, ЕС

5.1.10

Пішуден кейінгі асқынуларды емдеу

2,25

АС, ЕС




Барлығы

22,5






СӨЖ-ның тақырыптары







5.2.1

Иттер мен мысықтарға наркоз беру

6,75

Реферат, ЕС

5.2.2

Операция жасағанда нейролептик және анальгетик дәрілерді қолдану

6,75

Реферат, ЕС

5.2.3

Эпидуральдық анестезия

6,75

Реферат, ЕС

5.2.4

Сіңірлерге, қан тамырларына тігіс салу

6,75

Реферат, ЕС

5.2.5

Эндовидиохирургия

6,75

Реферат, ЕС

5.2.6

Иттердің құлақтарын кесу

6,75

Реферат, ЕС

5.2.7

Сиырды мүйізсіздендіру

6,75

Реферат, ЕС

5.2.8

Кесарев тілігін жасау

6,75

Реферат, ЕС

5.2.9

Фаллопластика

6,75

Реферат, ЕС

5.2.10

Желінге операция жасау

6,75

Реферат, ЕС




Барлығы

67,5



6 Пәннің оқу –әдістемелік картасы

3 –ші кесте



№

Тақырып

Ат аттары
Тақырып мазмұны

Дәр

іс


ЛЖС –

ТС


СО

ӨЖ


СӨ

Ж


Әдебиеттер,

Көрнекті құралдар

1

Кіріспе

Хирургиялық

ооперацияларға тусініктусінік

.Жануарларды бекіту, жығу

қоз қозғалтпау әдістері


Ветеринарлық оперативті хирургияға түсінік.Оперативті хирургияның мақсаты мен міндеті

Оперативті хирургияның негізі –топографиялық анатомия.Хирургиялық операцияның жіктелуі, көосеткіштері- кері көрсеткіштері. Хирургиялық операцияның мазмұны

Операциядан кейінгі малдың күйін қарастыру


1

2







8.1.,8.2 және қосымша әдебиеттер.

Сурет 1-2. Слайд-1.

2

Хирургиялық инфекцияны алдын алу.

Кәзіргі өмір талабына сай асептикалық-антисептикалық әдістерге түсінік.

Хирургиялық инфекцияны алдын алуда құрал-саймандарға мтерилизация жүргізу. Операциялық жаралардға микроб түсірмеу үшін оларды залалсыздандыру
2

2







8.1.,8.2 және қосымша әдебиеттер.

Слайд 2-3. Сурет -3

3

Жалпы ауырсын

дырмау


Жалпы ауырсындырмау

Наркоз. Наркоздың жіктелуі және дәрежелері. Мал түлігіне байланысты наркоз. Наркозға байланысты асқынулар.



1

2




10

8.1.,8.2 және қосымша әдебиеттер.

Сурет 4. Слайд- 4.



4

Жергілікті ауырсындырмау

Жергілікті ауырсындырмауға түсінік Жергілікті ауырсындырмаудың түрлері Жергілікті ауырсындырмаудың диагностикалық маңызы Жергілікті ауырсындырмауды патогенетикалық әдіс ретінде пайдалану

1

2







8.1.,8.2

және қосымша әдебиеттер.

Сурет 5-5. Слайд-1


5

Хирургиялық операция элементтері

Ұлпаларды ажырату, қосу техникасын меңгеру. Қан тоқтату Тігіс салу тәсілдерін меңгеру

1

2

10

2,5

8.1.,8.2 және қосымша әдебиеттер.

Сурет 7. Слайд-5,6.

6

Десмургия


Тігіс заттары Таңғыш заттардың түрлері Тұлға аймақтарына қарай таңғыш заттарын пайдаланып олардың техникасын меңгеру

1

2







8.1.,8.2 және қосымша әдебиеттер.

Сурет 8. Слайд-7.

7

Бас аймағына жасалатын операциялар

Бас аймақтарының шекаралары.Анатомо топографиялық ерекшеліктері.Бас нервілеріне өткізгіштік тежелу жүргізу Бас операциялары

1

2




20

8.1.,8.2 және қосымша әдебиеттер.

Сурет 9,10,11. Слайд-8,9,10.

8

Мойын аймағына жасалатын операциялар

Анатомотопографиялық ерекшеліктері. Орналасуына байланысты операция тулері: мойынтұрық венасының резекциясы Өңешке операция жасау,

Ірі қараның вагосимпатикалық діңгектік мойын симпатикалық түйініне краниалды блокада жасау, ал жылқыға каудалды жағына жасау



1

2




2


9

Кеуде қуысына жасалатын операциялар

Анатомотопографиялық ерекшеліктері.

Шоқтық аймағына жасалатын операциялар.

Кеуде бүйір қуысының аймағына өткізгіштік анестезия жасау.

В.В.Мосин әдісі бойынша құрсақ және шекаралық симпатикалық діңгегіне плевраүстілік новокайн тежелісін қолдану. Құрсақ аортасына пункция жасау



1

2







8.1.,8,2 және қосымша әдебиеттер.

Сурет 12. Слайд-11.

10

Құрсақ қуысына жасалатын операциялар

Жалпы анатомо топографиялық ерекшеліктері. Құрсақ қуысын тесу және ашу

Мес қарынды тесу және ашу. Операциалық жолмен құрсақ жарықтарын емдеу. Құрсақтың бүйір қабырғаларына өткізгіштік анестезия жасау
1

2

7,5

13

8.1.,8.2 және қосымша әдебиеттер.

Сурет 13-14. Слайд-12,13.

11

Аяққа жасалатын операциялар

Анатомотопографиялық ерекшеліктері.

Алдыңғы аяқтың өткізгіштік анестезиясы

Невректомия

Буындардың, сіңір қынаптарының, синовиалды қаптардың операциялары




1

2

10




8.1.,8,2 және қосымша әдебиеттер.

Сурет 20.21,22 Слайд-22,23,24.25,26

12

Аталық малдарды пішу әдістері

Кастрация жасаудың шаруашылық маңызы мен мақсаты Аталық жыныс мүшелерінің анатомотопографиялық ерекшеліктері

Жануаларға кастрация жасайтын уақыты мен жасы, техникасы
2

6

5

10

8.1.,8.2 және қосымша әдебиеттер.

Сурет 15.16 Слайд-14,15,16.17,18,19. Сурет 17,18,19. Слайд-21.

13

Овариоэктомия

Ұрғашы жануарларды пішудің маңызы мен мақсаты. Аналық жыныс мүшелерінің анатомотопографиялық ерекшеліктері

Жануаларға овариоэктомия жасайтын уақыты мен жасы, техникасы
1









8.1.,8.2 және қосымша әдебиеттер.



барлығы




15

30

22,5

67,5




7. ОҚУ-ӘДІСТЕМЕЛІК ӘДЕБИЕТТЕРМЕН ҚАМТАМАСЫЗ ЕТУ

КАРТАСЫ
Кесте 4- Оқу-әдістемелік әдебиеттермен қамтамасыз ету картасы.


Оқулықтардың, оқу әдістемелік құралдардың атаулары

Дана (саны)

Студенттердің саны

Қамтамасыз етілуі

%


1

2

3

4

Мурәлінов К.Л. Оперативті хирургия. (оқулық құрал) —Алматы Каз.ҰАУ . 2006 ж 416 б
Магда И.И. Иткин Б.З.Воронин И.И.Оперативная хирургия с основами тапогрфический анатомии. М.Колос, 2003 г. 360 с

20

20


20

20



100

100


8.Әдебиеттер

Негізгі

8.1. Мурәлінов К.Л. Оперативті хирургия. (оқулық құрал) —Алматы Каз.ҰАУ . 2006 ж 416 б.

8.2 Магда И.И. Иткин Б.З.Воронин И.И.Оперативная хирургия с основами тапогрфический анатомии. М.Колос, 2003 г. 360 с.

Қосымша:


8.3. Цыредоржиев Б.Ж. Носовой зажим для фиксации крупного рогатого скота //Ветеринария, 2004 -№ 6 – С.50

8.4. Порфирьев И.А. и др. Обезболивание лидокаина гидрохлоридом //Ветеринария, 2003 -№ 3 -С.42-44.

8.5. НечаевА.Ю. Ветеринарная анестезиология в учебном процессе //Ветеринария,2002 -№10 –С. 53-54.

8.6. Кашин А.С. Хирургические операции у животных //Ветеринария 2000 -№1 –С.44-46

8.7. Кашин А.С., Медведева Л.В. Закрытие после операционных ран брюшной стенки у животных //Ветеринария, 2001 -№11 –С. 38-40

8.8. ШиякинаТ.Н. Грыжесечение интравагинальных грыж у поросят //Ветеринария,2000 -№ 5 –С.41-42.

8.9. Кашин А.С. Пупочная грыжа //Ветеринария, 2000 -№ 11 -С.44-45.

8.10 Кашин А.С.Кастация животных //Ветеринария, 2000 -№ 5 С.44 -47.

8.11. Кашин А.С. Клещи копытно-кастрационные //Ветеринария, 2001 -№ 6 –С. 37-38

8.12.Стекольников А.З.,ЛебедевА.В.,Нарусбаева М.А. Кастрация жеребца-крипторхида //Ветеринария, 2000 -№1 –С.46-47.

8.13. Кашин А.С., Медведева Л.В. Вправление вывиха коленной чашки у лошади //Ветеринария, 2003 -№ 3 –С. 8-9.

8.14. Справочник ветеринарного врача. – СПб.: «Лань», 2004.-896с.



8.15. Материалы первого евроазийского ветеринарного конгреса. Алматы. 2007.

8.16. Хирургические операции у собак и кошек. - М.: ООО «Аквариум-Принт», 2005. - 232с.
жүктеу/скачать 200 Kb.

Достарыңызбен бөлісу:



©engime.org 2024
әкімшілігінің қараңыз
    Басты бет