Коллектор. Коллектор механикалық түзеткіштің құрамдық бөлігі, ол якорь орамасында индукцияланатын айнымалы синусойдалы ЭҚК – ін генератордан шығатын тұрақты (үзбелі) ЭҚКке айналдырады. Коллекторды сына тәрізді етіп, мыс қаңылтырдан жасайды, оларды бір – бірінен сондай – ақ коллектордың сыртынан миконит төсеніштермен және манжеттер арқылы оқшаулайды.
Коллектордың қаңылтырларын ыстық кезінде цилиндр корпусқа оның қисық беттері дәл цилиндр сияқты болу үшін айналдыра жонылады. Коллектор қаңылтырларының құрылысы 4.7 – суретте көрсетілген. Жылдам айналатын машиналарда айналу жылдамдығы жоғары кезінде, щеткелер дірілдемеуі үшін, диск тәрізді коллектор қолданылады, олардың жанасу беті айналу білігіне тік орналасқан. Типті коллектор, якорьмен бірге 4.8а – суретте көрсетілген
4.8 – сурет. Тұрақты ток мәшинелері коллекторының жиналғандағы түрі (а) және якорь қаңылтыры (б).
|
4.9 – сурет. Тұрақты ток мәшинесінің щетка аспабы: 1-щеткі ұстағыш; 2-щеткі; 3-қаңылтыр серіппе.
|
Щеткілік аспап. Щеткелі аспап электр энергиясын коллекторден алуға немесе беруге қолданылады. Ол көмірден, графиттен немесе металлграфитті щеткіден, серппелері бар щеткі ұстағыштан, щеткі шыбығынан, щеткі траверсінен және тоқ алатын шиндерден тұрады. Щеткі щеткі ұстағышқа салынып коллекторға серппемен қысылып тұрады. Щеткі ұстағыш щеткі шыбығына бекітіледі де, коллекторға белгілі жағдайда орнатылады. Щеткі мен щеткі ұстағыш 4.9 – суретте көрсетілген.
Щеткі ұстағыштар айгөлек қалқанына, болмаса қаңқаға жалғанады. Траверстерді бұру арқылы машина полюстеріне қарағанда, барлық щеткі жүйесінің орналасуын өзгертуге болады. ЭҚК – тің ең көп шамасы алу үшін щеткілер геометриялық бейтарапта демек полюс өсіне тік түсетін сызықта орнатылады. Щеткі болттары оқшауландырғыш төсемелермен төлкелер арқылы траверстен оқшауланады. 4.2 – суретте траверс пен щеткі ұстағыш көрсетілген.
Достарыңызбен бөлісу: |