Байланысты: 3 Мәліметтер қоры қатынастары арасындағы байланыс
Байланыс еселілігі -бір данамен байланысқан басқа типті берілген байланыс қарым-қатынасы, мүмкін болатын қатынастар саны.
2 Бинарлы байланыстың түрлері Бинарлы байланыс арасында 3 фундаментті байланыс түрі бар:
бірдің бірге (1:1);
бірдің көпке (1:M);
көптің көпке (M:N).
Бірдің бірге байланысы (1:1) бiр қатынастың бiреуi басқа қатынастың жалғыз данасымен байланатынында бар болады.
Бірдің көпке (1:M) бiр қатынастың бiреуi басқа қатынастың данасы және екiншi қатынастың әрбiр данасы бiр немесе көбiрекпен байланған тек қана бiрiншi қатынастың бiреуiмен байланатынында бар болады.
Мысал, егер «Студент» пен «Оқытушы» арасында байланыс болса, онда бұл байланыс-дипломдық жобалар басқару, онда әрбір студентте тек қана бір ғана жетекші бола алады, бірақ сол оқытушы бірнеше дипломданушыларға жетекші бола алады. Сондықтан бұл байланыс «бірдің көпке» (1:М), біреуі «Оқытушы» жағынан бірнешеуі «Студент» жақтан.
3 - сурет - «Бірдің көпке», «Студент» пен «Оқытушы» арасындағы байланысына мысал
Көптің көпке байланысы (М:N) бiр қатынастың бiреуi басқа қатынастың данасы және екiншi қатынастың әрбiр данасы бiр немесе көбiрекпен байланысқан бiрiншi қатынастың данасымен бiр немесе көбiрекпен байланатында бар болады.
Мысалы, егер біз «Оқиды» типті байланыста «Студент» пен «Пән» арасындағы қатынасты қарастырсақ, онда бұл байланыс «Көптің көпке» типті байланыс, себебі, әрбір студент бірнеше пәнді меңгере алады және әрбір пән бірнеше студентке оқытылады.
4 - сурет - «Көптің көпке» байланысына мысал
Мұндай типті қатынасты қолдану шектеулі, тек қана кейбір ДҚ қабылдай алмағаны үшін емес. Тәжірибеде көптің көпке қатынасын бір немесе бірнеше қатынасы бірдің көпке байланысымен алмастырылады.
Байланыстың өрнектелу мысалы суретте көрсетілген.
Байланыс міндетті бола алады, егер де берілген байланыста әрбір қатынас данасы орналасса, міндетті емес –егер де берілген байланыста әрбір қатынас данасы болмаса. Сонымен қатар, байланыс бір жақты міндетті және басқа жақты міндетті емес бола алады.
Ол үшін «Дипломды жобалау» алдында көрсетілген мысалды қарастырамыз. Бұл байланыстар бiздiң суретте осылай түсiндiрiлген- әрбір диплом жазатын студент, өзінің дипломды жобалау жетекшісі болуы керек, бірақ басқа жағынан, әрбір оқытушы дипломды жобалауды жүргізуге міндетті емес.
. а)
б)
5 - сурет - Көптің көпке байланысының өзгеруі
а) өзгеруге дейін;
б) өзгеруден кейін
6 - сурет - «Студент» және «Оқытушы» арасындағы міндетті және міндетті емес байланыс