№39 дәріс Карбон қышқылдары жоспа р


Карбон қышқылдарының алу жолдары



бет6/6
Дата10.02.2022
өлшемі3,17 Mb.
#131375
түріҚұрамы
1   2   3   4   5   6
Байланысты:
d5bd6bab-53d6-44f3-b701-804c78272015

Карбон қышқылдарының алу жолдары

Карбон қышқылдарын, көмірсутектерді, спирттерді, карбонильді қосылыстарды толықтыру, сондай-ақ гологенді туындыларды гидролиздеу арқылы алады. Майларды гидролиздеу арқылы глицеринді және қышқылды бөліп алады. Бұл әдіс ертеректе таралған.

Ароматты қышқылдар алкилбензолдарды тотықтырып синтезделеді. Ароматты бензол сақинасына жасалған көмірсутекті радикал, оның ұзын қысқалығына қарамастан, ауадағы оттек пен не калий перманганатымен тотығады.

1) Табиғи көзден; 2) Көміртектердің тотығуы.

Сірке қышқылы, СН3СООН, өткір иісі бар сұйықтық. Балқу т-сы 16,75 °С, қайнау т. 118,1°С. Тағам өндірісінде, тұздар, сірке ангидридін, ацетилхлоридті, ацетатты талшықтарды, аспирин, эфир және хош иісті заттар, дәрілерді, еріткіш алу үшін қолданылады.


Карбон қышқылдарының алу жолдары

2 а) Спирттердің тотығуы:

2 а) Спирттердің тотығуы:

2 б) альдегидтердің тотығуы:

3) Тригалогеналкандардың гидролизі:

4) Металлорганикалық қосылыстардың карбоксилденуі:

4) Металлорганикалық қосылыстардың карбоксилденуі:

5) Күрделі эфирлердің гидролизі:

Карбон қышқылдарының жеке өкілдері

Құмырсқа қышқылы. Ол 17 ғасырда қызыл құмырсқадан алынған. Оны күйдіргіш зат ретінде қолданған. Сондай-ақ, көптеген өсімдіктерде кездеседі.

Лабораторияларда хлороформды, не көгерткіш қышқылды гидролиздеу арқылы синтездеді. Өндірісте оның ангидриді іспеттес көмір тотығын сілтімен өңдеп өндіреді.


CO + NaOH --- HOONa
Құмырсқа қышқылы өз қатарындағы қышқылдардан күшті және ол теріні күйдіреді.
Ол аса күшті тотықсыздандырғыш, себебі ол тек күшті қышқыл ғана емес ,альдегид те.
Құмырсқа қышқылы мақта , мата , тоқыма, тері өңдеу өнеркәсібінде қолданылады. Ол өзге органикалық қышқылдардан арзан болғандықтан, онымен ұрықтық астықты, сүрлемелі мал азықтарын өңдейді.

Пиропион қышқылы. Оны оксосинтез және қалыпты пропил спиртін тотықтыру арқылы өндіреді.

  • Пиропион қышқылы. Оны оксосинтез және қалыпты пропил спиртін тотықтыру арқылы өндіреді.
  • Ол хлорорганикалық гербецидтер, мономерлер мен күрделі эфирлер, еріткіштер алу үшін жұмсалады.
  • Пропион қышқылымен өңделген дәнді-дақыл ұзақ сақталады.
  • Оның кальций тұзы нанның ұзақ сақталуына себепкер.

Май қышқылы. Май қышқылы және одан кейінгілер, әсіресе тізбектегі көміртек атомдары жұп болғанда табиғи майларда кездеседі. Құрамында 12-ден 18-ге дейін көміртегі атомдары бар карбон қышқылдарының натрий , кальций, алюминий тұздары жуғыш ұнтақтар ретінде пайдаланылады. Әсіресе, полимитин мен стеарин қышқылдарының маңызы зор.

Май қышқылы. Май қышқылы және одан кейінгілер, әсіресе тізбектегі көміртек атомдары жұп болғанда табиғи майларда кездеседі. Құрамында 12-ден 18-ге дейін көміртегі атомдары бар карбон қышқылдарының натрий , кальций, алюминий тұздары жуғыш ұнтақтар ретінде пайдаланылады. Әсіресе, полимитин мен стеарин қышқылдарының маңызы зор.


Акрил және метакрил қышқылдары.
Олардың екеуі де аса маңызды мономерлер қатарына орналасқан. Акрил қышқылын акрилонитилді гидролиздеп, сондай –ақ пропилен, не акролейнді тотықтырып алады. Ал, метакрил қышқылын ацетонның циангидриді негізінде өндіреді. Ол әдістердің күллісі дерлік ертеректе қаралған.

Назар аударып, тыңдағандарыңызға рақмет!



Достарыңызбен бөлісу:
1   2   3   4   5   6




©engime.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет