4- cынып Қазақ тілі құпиясы Тақ: Ақыл жастан, асыл тастан
жүктеу/скачать 399,31 Kb.
|
- Бұл бет үшін навигация:
- 22 наурыз мерекесіне арналған сценарий – 3
Қош келдің, әз- Наурыз!Жарияланды 15-03-2014, 06:19 Категориясы: Тәрбие сағаты Сыныптан тыс сабақ «Қош келдің, әз - Наурыз!» Ән. Той пердесін ашайық Тойға шашу шашайық. Той шашуға тойыңдар Бұдан кейін ойын бар. (Шашу шашылады). Жүргізуші: Құрметті ұстаздар, ата - аналар, оқушылар.! Сіздерді ұлыстың ұлы күні - наурыз мерекесімен құттықтаймыз. дендеріңізге саулық, бастарыңызға бақыт тілейміз. Жүргізуші: Ұлыс оң болсын! Ақ мол болсын! Наурыз мерекесіне балалар өз білімдерін көрсетпек. Сарапшылар сайланады. Екі топ саппен ортаға шығып, саппен тұрады. Таныс болыңыздар «Балдырған арулар» тобы. Әні «наурыз думан» 2. Таныс болыңыздар «Сал - серілер» тобы. Әні «. қазақтың байтақ елі» «Мәнерлеп оқу сайысы». 1оқушы тыңдаңыздар, тыңдаңыздар, Босқа қарап тұрмаңыздар. Той дабылын қағып тұрған, Мұнда думан қауым бар 2 – оқушы: Көктем жетті көл – көсір шуақ құрып, Қыс барады қиылып, жылап тұрып. Шатырында үйлердің наурыз жүр, Мұз пердесін ақпанның лақтырып. 3 – оқушы: Наурыз қайтып оралды аты да аңыз, Сұраймыз алғыс та, ақы да біз. Үй дастарқан, думанымыз - сахнамыз Ұлы мейрам - наурызға шақырамыз 4 – оқушы: Қыс өтіп, қар кетіп, Шырайлы жаз жетіп. Шаруаның кенелген, Мейрам ежелден. Құтты болсын, наурыз! 5 – оқушы: Наурыз жырын жырлаймыз, Онымен де тұрмаймыз. Шыңдалып жеткен бұл күнге Ел дәстүрін сыйлаймыз 6 - оқушы. Жаңғырар дәстүр салтымның, Көзделсін бұлақ жалғасы, Қастерлі менің халқымның Мереке наурыз жыл басы 7 – оқушы: Түйе сеніп бойына Қалған ұмыт жылдардан Жатпа қарап, мойыма, Талма именіп ділмардан. 8 – оқушы: Ашық болсаң қос қабақ, Тас атқанды аспен ат. Бейтаныс та, таныс та, Бүгін төрде бас қонақ. Ұлттық би билеу сайысы. «Білгенге маржан» 1 «дүниеде не қымбат?» 2. « қазақта әр түрлі қонақ болады.» Аттарын ата. 3. « дүниеде не тәтті?.» 4 «дүниеде не жетім?» «Қазақтың тыйым сөзі - тәрбие көзі» Қазақтың ырымдары мен тыйым сөздерін айту сайысы. 1 топ «Балдырған арулар» 3 тыйым сөз айту. 2 топ «Сал - серілер» 3 тыйым сөз айту. «Балдырған арулар» тобына Қазақта 7 мен 3 саны киелі, қасиетті сан болып табылады. соларды ата. «Сал - серілер» тобына - 3 арсыз, 3 - алысты айту. «Ойнайық та ойлайық» сұрақ – жауап. «Балдырған арулар» тобына 1 Сүттен жасалатын тағамдарды ата. 2. Наурыз көже қалай жасалады.? 3. Ұлттық тағамдарды атап шық. 4. қой малын жасына қарай атап шық. «Сал - серілер» тобына 1 ұлттық ойындарды ата? 2 Қойды бағатын жаятын кісіні кім деп атайды.? 3. түйе сүтінен не жасалады?. 4. қазақтың жаңа жылы қашан? 5. Қазақта қандай ұлттық ойындарын білесің? «Шынықсаң шымыр боласың» 1. асық ату. 2. қол күрес 3. арқан тарту. «Аталы ел - баталы ел» әр топ өздерінің жаттап келген баталарын айту. «Сал – серілер» тобының батасы. Ниеттеріңіз ақ болсын, Наурыздың ақша қарындай. Бастарыңа бақ қонсын Шаштарыңның санындай. Тыныш болсын даламыз, Түгел болсын нуымыз. Таза болсын ауамыз Тұнық болсын суымыз. Әумин! Кері қайту 22 наурыз мерекесіне арналған сценарий – 3Мектеп оқушыларына арналған Наурыз мерекесі қарсаңындағы концерттік бағдарламаның сценариі. 1-жүргізуші: Ар ма, ағайын! Қайырлы күн, құрметті ұстаздар, ата-аналар, оқушылар! Жер жүзіндегі халықтардың бәрінің де түрлі мейрамдары бар. Шығыс халықтарының сондай ерекше мейрамдарының бірі – Наурыз. 2- жүргізуші: Дәстүрімізге айналған Ұлыстың Ұлы күні – Наурыз құтты болсын! Күлімдеген шуақты көктеммен бірге қазақ даласына жер әлемді жайнатып, әнші құстарды сайратып, Наурыз тойын тойлатып Жаңа Жыл келеді. Ендеше, той құтты болсын! Ұлыс оң болсын! Ақ мол болсын! Ұлы мереке сіздерге тек жақсылық әкелсін! Наурыз келді, жайраң қақты таң күліп, Жап-жасыл болып кетті дүние жаңғырып. Жақсылыққа жаршы болған Наурызым! Сен өмірдің көктемісің мәңгілік! 1-жүргізуші: Уа, халайық, халайық! Ақ сандықты ашайық, Бұл мереке, бұл тойдың Шашуларын шашайық! (Шашу шашылады). («Қош келдің, Жаңа жылым!» әні орындалады) 2- жүргізуші: Концерттік бағдарламаны бастамас бұрын оқушылардың аузынан Наурыз мерекесінің қалай тойланатыны туралы сұрайық: 1-оқушы: Жаңа жылда Қызыр баба үйге кірсе, ол үй ауру-сырқаудан, пәле-жаладан аман болады деген сеніммен Наурызға дейін адамдар үйін қағып-сілкіп, тазартып қоятын болған. 2-оқушы: Ел арасында 21 наурыз түні даланы Қызыр баба аралайды деген аңыз бар. Осыған сенген халық дәулет дарып, бақ қонсын деген мақсатпен есіктерін ашып қояды. 3- оқушы: Бұл күні ауыл бойжеткендері өздері ұнатқан жігіттеріне соғымның етінен пісірілген «Ұйқыашар» деп аталатын дәм дайындаған. Ал жігіттер қыздарға айна, тарақ, иіссудан тұратын сыйлықтар сыйлаған. Оны «Селтеткізер», «Діреткізер» деп атаған. 4- оқушы: Наурыз мейрамы негізінен адамдардың көрісуінен басталады. Жігіттер төңіректегі бұлақтардың көзін ашып, бұлақ басына тал еккен. Жаңа шыққа күнге иіліп сәлем берген. Ренжіскен ағайындар татуласқан. 5- оқушы: Ұлыстың ұлы күні кем дегенде жеті түрлі дәмнен тұратын Наурыз көже дайындалады. Наурыз көжеге соғымнан қалған сүр ет, қойдың басы, қатық, сүт, бидай, тұз, су қосылады. Дәл осы кезде төмендегі видеоларды интерактивті тақтаға қою керек: ейрамы (Қош келдің, әз Наурыз!) Тақырыбы: Қош келдің, әз Наурыз! Мақсаты: Наурыз мейрамы туралы түсінік беру арқылы Қазақ халқының салт – дәстүрін көрсету және оны құрметтей білуге тәрбиелеу. Көрнекілігі: «Наурыз - 2012» газеті, нақыл, қанатты сөздер, киіз үй, дастархан, суреттер көрмесі. Барысы: Кіріспе. Мұғалім: - Армысыздар, ұстаздар, ата – аналар, қонақтар! Бәріміздің асыға күткен Наурыз тойымыз келіп жетті. Тойларыңыз құтты болсын! Наурыз – «жаңа күн» деген сөз. Бұл күн – біздің ата – бабаларымыз, арғы тегіміз мыңдаған жылдардан бері тойлап келе жатқан жыл басы мерекесі. Наурыз тойымыз құтты болсын! Ұлыстың ұлы күні деп аталған Наурызда денсаулықтарыңыз мықты болсын, тілектеріңіз қабыл болсын! 1 – жүргізуші: Наурыз – көктем мерекесі. Наурыз – жыл басы. Наурыз – жаңа серпін, жаңа леп. 2 - жүргізуші: Наурыз – қуаныш мерекесі, Бақыт пен шаттық мерекесі. 1 - жүргізуші: Наурыз – шаруаның мерекесі. Наурыз – еңбек мерекесі. 2 - жүргізуші: Армысыңдар, халайық, Бармысыңдар, халайық. Наурыз тойын жұп жазбай Жылда қарсы алайық. 1 - жүргізуші: Ал, халайық, тұрмайық, Әндетейік жырлайық! Ортамызды ашайық, Ырыс тілеп бұл жылға, Жырдан шашу шашайық! Хор: «Наурыз той» Ая: Қыс өтіп қар кетті, Жырлайық жаз жетті. Мейрамы ежелден Құтты болсын Наурыз! Жазира: Әнім де саған, биім де, Құт қонақ өзің үйімде. Қуаныш сыйлар еліме, Күлімде, Наурыз, күлімде. Айжан: Күн менен түн теңелді, Жер шуаққа кенелді, Қуанышта ел енді. Наурыз келді салтымыз: Көгерсін деп халқымыз Көшеге тал егеді. Наурыз тойы - береке, Наурыз тойы – жыр – аңыз. Мұғалім: Наурыз айы – Шығыс күн есебі бойынша жылдың алғашқы айы. Бұл айда жылдың алғашқы айы есебінде күн мен түн теңеледі, сол себептен Наурыз жыл басы болып саналады. 1 - жүргізуші: Жауқазындай жайқалған гүлдерміз біз, Ұтармыз біз, қолдасаңыз сіз. Бақыт, шаттық, көңілге арман тілеп, Өмірде болмасыншы ызғар мен сыз. 2 - жүргізуші: Құрметті қонақтар мен ұстаздар! Біздің сыныбымыздың оқушылары өзара бақ сынасып, сайысқа түспекші. Ендеше, көп күттірмей сол оқушыларымызды ортаға шақырайық. 1 – жұп: Дильназ бен Арсен 2 – жұп: Бержан мен Гүлжан 3 – жұп: Меруерт пен Айдын 1 - жүргізуші: Сайыс бағдарламасы 5 байқаудан тұрады. 1 – бөлім: «Кел, танысайық»,2 - бөлім: «Ағаш көркі жапырық», 3 - бөлім: «Өнерлі өрге жүзер», 4 - бөлім: «Мені жалғастыр», 5 – бөлім: «Ою ойғанның ойы ұшқыр». 2 - жүргізуші: Әділ – қазы береді, Өздеріңе сыйлықты. Бізге айтып береді, Кім өнерлі, кім мықты? - деп әділ – қазылар алқасымен таныстырып өтеді. Нұрдос: Ақпан кетті араз боп Наурызбен, Наурыз жүр жоғалған бағын іздеп. Көктем жетті көрісіп, жанын үзген Қыс аттанды қоштасып тағы бізбен. Назгүл: Наурызды тәңір бізге нәсіп еткен, Мейірім танысын деп тасып өткен. Наурыз сән – салтанат, ұлттық рух, Бақытты Наурызы бар халқым неткен! 1 - жүргізуші: Деген екен Қазақ халқы «Сәлем – сөздің анасы,» Біледі оны еңкейген қарт, еңбектеген баласы. Амандасу – ізгіліктің, сыпайылықтың белгісі, Сәлем достар! Амансың ба? Қалайсың? – деп «Кел, танысайық!» атты бөлімімізді бастаймыз. Ортаға сайыскерлерімізді шақырамыз. 2 - жүргізуші: Келесі бөліміміз «Ағаш көркі жапырақ» деп аталады. Бұл бөлімде сайыскерлеріміз жапырақтарды алып, ондағы сұрақтар жауап береді. Жауап берген соң жапырақты мына талға іліп, ағашты безендіреді. 1 – сұрақ: Абайдың шын аты кім? (Ибраһим) 2 – сұрақ: 1 дециметрде неше сантиметр бар? (10см) 3 – сұрақ: Адам өміріне қажетті 5 жағдай...(ауа, тағам, жылу, жарық, су) 4 – сұрақ: Қызыл кітап не үшін қажет? (Азайып бара жатқан жануарлар мен өсімдіктерді қорғау үшін қажет) 5 – сұрақ: Зат есім дегеніміз не? (Заттың атын білдіретін сөздерді зат есім дейміз. Зат есімдерге не? Нелер? кім? Кімдер? Деген сұрақтар қойылады. Зат есімнің жалпы, жалқы жекеше, көпше сияқты түрлері бар.) 6 – сұрақ: Жұмбақ Ағаштардың көсемі Мәңгі жасыл бұтағы. Мекен ғып тау өлкені, Кәусар ауа жұтады. (Шырша) Альбина: Наурызым ғажап туысың, Ұлыстың ұлы күнісің. Жылыттың жердің жүрегін, Жүрегі елдің жылысын. Берекет: Наурызым - тойлы нұрлы күн, Мерейің асып тұр бүгін. Жерімнің жүзін жылыттың, Елімнің сақта бірлігін! Ән: «Аққуым менің» Орындайтын Оразбаева Ая. 1 - жүргізуші: Кедеймін деп қысылма, Өнерің болса қолыңда. Өнерлінің ырысы Жарқырап жатыр жолында. Сайыста ән салайық, би билейік, Өнермен өрге басып кідірмейік. (Әр жұп өз өнерлерін көрсетеді.) Ақмерей: Арда өсіп, адал емген ақ уызың, Қалдырған ғасырларға нәрлі ізін. Көк бөрілі байрағын желбіретіп, Көк түріктер тойлаған Наурызым. Аркен: Наурыз – достық, Наурыз – күн, Барша халық бірлігі. Тағы келді Ұлыс күн, Жалғасып ғалам тірлігі. Ақниет: Наурыз тойы – береке, Наурыз тойы – жыр – аңыз. Қызық думан - мереке, Қызық думан құрамыз. 2 - жүргізуші: Келесі бөлім «Мені жалғастыр» деп аталады. Бұл бөлімде карточка алып, ішіндегі мақалды немесе өлең жолдарын жалғастырады. Ортаға барлық сайыскерлерімізді шақырамыз. 1) Әдепті бала – арлы бала, ............................................. Өлеңді жалғастыр ................. тоңбаймын, .................. қорғаймын. Ойынға бір. .................. Секеңдеуді . .................... 2) Таулы жер бұлақсыз болмас, ................................................... Өлеңді жалғастыр. ..................... сайрайды, ..................... жайнайды. ...................... құлпырып, ....................... сыйлайды. 3) Бір тал кессең -. ......................... Өлеңді жалғастыр. ................. атпаймыз, ................. сатпаймыз. .................. қорғаймыз, ................. ақтаймыз. 1 - жүргізуші: Сырмақ ойып, текемет, киіз басқан, Өнерлі шеберлер бар даңқы асқан. «Шеше көреген тон пішер» деген рас, Қыздарымыз шебер қолға араласқан, - дей отыра қыздарымыздың ою оюының кереметін тамашалайық. Ортаға қыздарымызды шақырайық. 2 - жүргізуші: Енді ұлдарымыздың мергендігі мен шыдамдылығын анықтау мақсатында асық атып жарыстырайық. Ортаға ұлдарымызды шақырайық. 1 - жүргізуші: Көрсетті өнерлерін жаңа ғана, Сыналып үлкендерден үлгі алуға. Салты бар өнерлі осы ортада, Берер деп әділ – қазы әділ баға – деп, әділ – қазыларға сөз кезегін береміз. 2 - жүргізуші: Келер күнге бар үмітті табынтып, Бар халықты қуантатын бұл қай кез? Хормен: Наурыз! 1 - жүргізуші: Шашу! Шашу! Көп шашайық шашуды, Жауғандай кеп аспаннан нөсер жаңбыр. Уа, жамағат, теріп ал несібіңді, Ризығың болсын көл – көсір! 2 - жүргізуші: Қашанда құт – береке орнасын деп, Тойларда шашу шашу - салты елімнің. Уа, халайық! Теріп ал несібіңді, Қабыл болсын, жамағат, ақ тілеуің! Құттықтау сөз директордың бастауыш сыныптар бойынша оқу – тәрбие жөніндегі орынбасарына, ата – аналарға беріледі. 
2-жүргізуші: Мереке қарсаңында бәріміз бірге «Қаражорға» биін билейік! Бір топ қыз-жігіттер ортаға шығады, басқалары да қосылып билейді. 1-жүргізуші: Құтты болсын әр күнің, Сыйла, бақыт баршаға. Сәбидің әсем шат үнін Тыңдат абзал анаға. Наурыз – достық, Наурыз – күн. Барша халық бірлігі. Тағы келді ұлыс күн. Жалғасып ғалам тірлігі. (Осы жерде «Көрісу» дәстүрі сахналанады). Артынан күй тартылады. 2-жүргізуші: Наурыз ұлттық мереке болғандықтан, қазақтың салт-дәстүрлері туралы айтып кету де дұрыс деп санаймыз. Ендеше тақтаға назар аударыңыздар(интерактивті тақтадан төмендегі видео көрсетіледі):
«Қамажай» биі биленеді. 1-жүргізуші: Құрметті, оқушылар енді сіздерді қазақтың ұлттық ойындарын ойнауға шақырамыз. Жеңімпаздарға бағалы сыйлықтарымыз бар. Ойын бастамас бұрын әділ-қазылармен таныстыра кетейік. (Мектеп мұғалімдері арасынан қазылар тағайындалады). 1. Асық ойынынан жарыс 2. Арқан тартыстан жарыс 3. Қол күрестен жарыс 4. Наурыз көже ішуден жарыс. Қазылар жеңімпаздарды анықтап, сыйлықтар табыс етіледі. "Алға, қазақ жігіттері" әні орындалады. 2-жүргізуші: Ерітіп қарын даланың, Жинатып гүлін саланың. Жетелеп жұмсақ самалын, Келді Наурыз – жыл басы. Күлімдеп қарап күміс күн, Аспаның бүркіп пүліш түн. Ұлы күні Ұлыстың, Келді Наурыз – жыл басы! Кезекті қазақша күйге берейік. Ән-шашу. «Наурыз думан» әні орындалады. 1-жүргізуші: Шашу! Шашу! Көп шашайық шашуды, Жауғандай кеп аспаннан нөсер жаңбыр. Уа, жамағат, теріп ал несібіңді, Ризығың болсын көл – көсір! 2 -жүргізуші: Қашанда құт – береке орнасын деп, Тойларда шашу шашу - салты елімнің. Уа, халайық! Теріп ал несібіңді, Қабыл болсын, жамағат, ақ тілеуің! (Кеш соңында ата-аналар дайындап келген наурыз көже таратылады) Дайындаған: Айгерім Сматуллаева
2. Сөздік қорын, тілін дамыту.Сауатты, көркем жазу дағдыларын жетілдіру, танымдық-ізденушілік әрекетін белсендіру. 3. Әдептілікке, адамгершілікке, ұқыптылыққа, ұлттық мәдениетті бағалауға тәрбиелеу.
Балалар, қазір қай мезгіл? Ана тілі пәнінен оқыған «Көктем сәні» мәтінін еске түсірейік, сонда көктем сәні нелер деп аңдар айтты? Неліктен көктем сәнінің бірі – шуақты күн деп ойлайсыңдар? Барлықтарыңызға күндей шуақты көңіл күй тілеймін. Сонымен Күн не істейтінін сызбаға түсірейікші  ерітеді тірілтеді
жылытады қарайды төгеді жандандырады Осы сөздерге сұрақ қояйықшы, нені білдіреді, ендеше қандай сөз табына жатады? Етістік туралы анықтаманы қысқаша сызбаға түсірейік?
дара негізгі күрделі етістік туынды
Деңгейлік тапсырмалар бойынша нәтижесін талқылап, ашық журналға баға қою 26-жаттығудың орындалысын тексеру Етістік сөзінен баспалдақ жасау 3 қатар өз баспалдағын құрады:
жүктеу/скачать 399,31 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||