4 курс, 406-топ Стилистика пәнінің өзге ғылымдармен байланысы. Прагмастилистика ұғымы. Дайындаған: Баянғали Кәусар Қабылдаған
Прагматика – грек сөзі, "іс-əрекет"
жүктеу/скачать 3,4 Mb.
|
стилистика Каусми
- Бұл бет үшін навигация:
- (таңба+үғым) Синтактика (таңба + таңба) Прагматика (таңба + адам)
- ІШКІ ЛИНГВИСТИКА СЫРТҚЫ ЛИНГВИСТИКА
- Прагмалингвистиканың негізгі зерттейтін саласы дискурс пен мəтін
- Прагматика
| Прагматика – грек сөзі, "іс-əрекет"
Прагматика адамның белгілі жағдайда қандай мақсатпен сөйлеп тұрғанын қоса қарастырады. Семиотика Семантика (таңба+үғым) Синтактика (таңба + таңба) Прагматика (таңба + адам) Сөз өзінің жаратылыс болмысынан субьстанциональдық жəне функциональдық қасиеттің нысаны. Субстанциональдық қасиет – зат, құбылыстың жаратылысынан өзіне тəн қасиеті. Субстанциональдық қасиет оның ішкі құрылымымен анықталады. Функционалдық қасиет заттың сыртқы құбылысын сипаттайды. ІШКІ ЛИНГВИСТИКА СЫРТҚЫ ЛИНГВИСТИКА Тіл адам қатынасының құралы ғана емес, адамның тілге қатынасы негізінде зерттеліне бастады. Осы бағыттың қалыптасуына ықпал еткен ПРАГМАТИКА мəселесі еді. ФОНОЛОГИЯ, ЛЕКСИКОЛОГИЯ, ГРАММАТИКА СОЦИОЛИНГВИСТИКА, ПСИХОЛИНГВИСТИКА, ЭТНОЛИНГВИСТИКА, БИОЛИНГВИСТИКА, КОГНИТИВТІ ЛИНГВИСТИКА, ПАРАЛИНГВИСТИКА ІШКІ ЛИНГВИСТИКА СЫРТҚЫ ЛИНГВИСТИКА Прагмалингвистика ақиқатқа негізделген коммуникация бағытында тілдің субстанциональдық- функциональдық қасиеттерін, қарым- қатынасын оқып үйретеді, белгілі тұлғалардың нақтылы сөйлеу ситуацияларында вербальды жəне вербальды емес тілдік тəсілдерді пайдалана отырып, пікір алысып, ой бөлісуін үйретеді. Прагмалингвистиканың негізгі зерттейтін саласы дискурс пен мəтін Прагмалингвистиканың мақсаты мəтін мен дискурстың табиғатын толық ашу, ендеше екеуіне де ортақ терминдерді анықтап алу қажет. Олар: прагматика, коммуникация, информация. Прагматика – коммуникаттардың бір-біріне жəне мəтіннің мазмұнына (жазбаша жəне ауызша түрде) олардың коммуникативтік пиғылымен жəне сұхбаттасу мəн-жайымен санасқан жеке қарым- қатынасы. Прагмалингвистика адамның коммуникативтік іс- əрекетінің ауызша (дискурс), жазбаша (мəтін) екі формасын қарастырады. Прагматика сөйлеу актілеріндегі сөйлеушінің интенциясын қарастырады. Интенция (лат.intentio "ұмтылу") – осы əңгіме барысында сөйлеушіге не хабарлау немесе одан не білу жайындағы сөйлеушінің коммуникативтік ниеті. Мәтінде автор оқырманға айтарлықтай көңіл бөлмейді, оған өзінің ойлау образы мен стилін бере отырып, оқырманға әсер етуге ұмтылыс жасайды. Прагмалингвистиканың дискурспен қатар тұратын сүбелі саласының бірі – мәтін теориясы. Мәтін – тілдік қарым–қатынасты жүзеге асырудың негізгі құралы бола отырып, оның толық жүзеге асқан нәтижесі ретінде танылады. Мәтін – когнитивті-функциональдық сөз әрекетінің жазбаша түрдегі көрінісі. Дискурс – көп мағыналы термин. Сондықтан дискурс нақты айтылған сөз деген мағынамен сəйкес келеді. Прагмастилистика – стилистиканың жаңа бағыты Бүгінгі уақытта стилистка мен прагмастилистика – көп аспектілі ғылым болып саналады. Прагматика адамның белгілі жағдайда қандай мақсатпен сөйлеп тұрғанын қоса қарастырады. Адресант пен адресат арасындағы қарым- қатынас аясындағы тілдік бірліктердің ықпал ету және әсер ету мақсатынан пайда болған туынды мәтін прагмастилистика деп аталады. Прагматиканың анықтамасы мен стилистика ережесінің қағидалары арасындағы ұқсастық бар. Екеуі де ықпал ету, әсер ету қызметін көрсетеді. Прагмастилистика мәтін интерпретациялық процесінде үшінші ракурс енгізді: мәтін – ақиқат; мәтін – адресат; мәтін – адресант (автор). жүктеу/скачать 3,4 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|