4-нұсқа у дыбысы қай сөзде жіңішке айтылады
жүктеу/скачать 1,49 Mb.
|
Жалаң сөйлемді көрсет: а) Біз нарықтық экономикаға бет бұрдық. в) Өзгерістер көп. с) Бауырлар көріскенше қош болыңдар. д) Далада қар борап тұр. е) Ертең сабаққа барамын. Сөйлем нені білдіреді? а) интонацияны; в) тиянақты ойды; с) сұрау белгісін; д) екі сөзді; е) хабарламаны. Айтылу мақсаты мен интонациясына қарай жай сөйлем нешеге бөлінеді? а) 9 в) 5 с) 4 д) 3 е) 2 Сұраулы сөйлем неше түрлі тәсілмен жасалады? а) 1 в) 5 с) 3 д) 2 е) 6 Лепті сөйлемді тап: а) Тудың көгілдір түсі ненің белгісі в) Туға құрмет – елге құрмет с) Президент жолдауы - негізгі бағдарлама д) Жерде аппақ қалың қар е) Күн жылы ма Сөйлемдердің арасынан жақсыз сөйлемді тап. а) Маған оларға қарсы тұруға тура келді. в) Күз. Күн әлі ерте. с) Абайдың да күлкісі келіп еді. д) Табиғатты қорғау талап етілген. е) Салауатты өмір салты. Сөйлемдердің арасынан атаулы сөйлемді тап. а) Баланы жаман үйретпеу керек. в) Асқар ұзақ уақыт ұйықтай алмады. с) Қыс. Қараңғы. д) Ел ордасы – Астана. е) Намыс – азаматтың алтын туы. Жай сөйлем дегеніміз не? а) Бастауышы мүлде жоқ және баяндауышы арқылы табуға бола алмайтын жай сөйлемнің түрі. в) Ойға қатысты сөйлем мүшелері толық айтылған сөйлем. с) Бастауыш пен баяндауыштан ғана құрылған сөйлем. д) Бір ғана ойды білдіріп, бір ғана интонациямен айтылған сөйлем. е) Белгілі бір атау мағынасында ғана жұмсалатын сөз немесе сөз тіркесі түріндегі сөйлем. Тұрлаулы мүшелерімен бірге тұрлаусыз мүшелері де бар сөйлем қалай аталады? а) жайылма; в) лепті; с) сұраулы; d) жалаң; е) толымсыз. Сөйлемдер арасынан жақты сөйлемді тап: а) Ауа райы салқындай бастады. в) Менің бұл сөзге қосылғым келмеді. с) Біздің ашық сөйлесуіміз керек. d) Олардың бұл араға қонғысы келмеді. е) Біздің көмектескіміз келді. Сұрау есімдігі арқылы жасалған сұраулы сөйлемді тап. а) Сен сабаққа барасың ба? в) Қазақстанның көлдерін ата? с) Төбемізде желбіреп тұр. d) Ауылыңа барған шығарсың? е) Анаңның аты кім? Сөйлемде басқа сөздермен грамматикалық байланысқа түспейтін, тек айтылатын ойға қатысы бар сөз тобы қалай аталады? а) қыстырма; в) қаратпа; с) одағай; д) оқшау; е) атаулы. Ой тәртібін білдіретін қыстырма сөздерді тап. а) Біріншіден, алдымен; в) бақытына қарай, өкінішке орай; с) сөз жоқ, әлбетте; д) меніңше, оның пікірінше; е) сірә, мүмкін. Таңдану одағай сөзін тап. а) қап; в) кә-кә; с) тәйт; д) масқара; е) әттеген-ай. Жай сөйлемнің түрі нешеге бөлінеді? а) 5 в) 6 с) 8 д) 3 е) 7 Тәуелдік жалғаулы қалау рай мен «кел» етістігі арқылы жасалған жақсыз сөйлемді тап. а) Менің ұшқыш болғым келеді. в) Мен ұшсам деп ойлаймын. с) Мен ұшқым келеді. д) Жеке меншікке көшу. е) Айға ұшып келемін. Бастауыш пен баяндауыштан ғана құрылған сөйлем ... деп аталады. а) толымды в) жалаң с) қысаң д) жайылма е) жақты Сөйлем мүшелері Сөйлем мүшелері мағынасына қарай нешеге бөлінеді? а) 3 в) 4 с) 5 д) 6 е) 7 Сөйлем мүшелері дегеніміз не? а) Сөйлем ішінде басқа сөздермен грамматикалық байланысқа түсетін мағыналы сөздер және сөз тізбегі. в) Сөйлем ішінде тиянақты ойды білдіреді. с) Сөйлем құрауға негіз болатын бастауыш пен баяндауыш. д) Қимыл-әрекеттің жай-күйін білдіреді. е) Баяндауыштағы іс-әрекеттің иесін білдіреді. Күрделі бастауышы бар сөйлемді тап. а) Жалқаудың ертеңі бітпейді. в) Олар тыным таппайды. с) Ертең құрылыс жұмысы басталады. д) Менің ауылым алыста. е) Біздің ауылдың табиғаты жақсы. Толықтауыштың сұрақтарын көрсет. а) кім? не? в) қайда? қашан? с) қалай? қайдан? д) кімге? неге? е) не істеді? не істемек? Сөйлемнің тұрлаулы мүшелерін көрсет. а) бастауыш, толықтауыш; в) анықтауыш, баяндауыш; с) бастауыш, баяндауыш; д) анықтауыш, пысықтауыш; е) анықтаыш, баяндауыш. Анықтауышы бар сөйлемді тап. а) Бұл өңірде мұнайдың сарқылмас қоры бар. в) Сынып – тап-таза. с) Гүлнар кітапты ұқыпты ұстайды. д) Ол көңілді. е) Саша мектепке келді. Пысықтауыштың мағыналық түрлері нешеу? а) 7 в) 6 с) 5 д) 4 е) 3 Тура толықтауышы бар сөйлемді тап. а) Ол бізбен кездесті. в) Досым қызық кітап сатып алды. с) Мен гүлге су құйдым. д) Адал бала анасына көмектеседі. е) Сусыз өмір жоқ. Баяндауыш нені білдіреді? а) қимыл-әрекетті, оқиғаның болған шағын; в) қимыл-әрекеттің иесін; с) заттық мағынаны; д) заттың сынын, сапасын; е) қимыл-әрекеттің мезгілін, мекенін. Асты сызылған сөз қай сөйлем мүшесіне жатады? Олар 1991 жылы ғарышқа ұшты. а) толықтауыш в) пысықтауыш с) бастауыш д) баяндауыш е) анықтауыш Мына сөйлемнің баяндауышы қай сөз табына жатады? Оқушылардың саны - отыз бес. а) зат есім; в) етістік; с) сын есім; д) сан есім; е) үстеу. Тек тұрлаулы мүшелерден тұрған сөйлемді тап. а) Ата-аналардың жиналысы болды. в) Біз қызық кино көрдік. с) Жаңа жыл келді. д) Ертеңгі күнді ойла! е) Қар қалың түсті. Сөйлемнің бастауышы қай сөз табына жатады? Үлкен бастар, кіші қостар. а) есімдік в) зат есім с) сан есім д) сын есім е) етістік. Сөйлемдерден мекен пысықтауышты тап. а) Біз Астанаға бардық. в) Кітап оқуды жақсы көремін. с) Биыл қыс жылы болады. д) Қазақстан – егеменді мемлекет. е) Қараша айы өте суық. Қандай? Қанша? деген сұрақтар қай сөйлем мүшесіне жатады? а) бастауыш в) анықтауыш с) пысықтауыш д) толықтауыш е) күрделі баяндауыш. Бір сұраққа жауап беріп, бір ғана қызмет атқарып, бір ғана мүшемен байланысатын екі я одан да көп мүшелер... деп аталады. а) тұрлаулы мүшелері в) сөйлем мүшелері с) тұрлаусыз мүшелері д) сөйлемнің бірыңғай мүшелері е) сөйлемнің айқындауыш мүшелері. Мына сөйлемнің баяндауышы қай сұраққа жауап береді? Жақсы – ісімен жақсы. а) не істеді? в) қандай? с) кім? д) нешеу? е) қалай? Анықтауыш дегеніміз не? а) Сөйлемде бір мүшені заттық мағына жағынан толықтырып тұратын мүше. в) Іс-әрекетін, қимылын, жай-күйін, оқиғаның болған шағын білдіретін мүше. с) Сөйлемде затты, нәрсені сын-сапалық, сан-мөлшерлік, меншіктілік жағынан анықтап тұратын тұрлаусыз мүше. д) Қимыл-әрекеттің иесін білдіретін мүше. е) Бір сұраққа жауап беріп, бір ғана қызмет атқарып, бір ғана мүшемен байланысатын екі я одан да көп мүше. Бірыңғай мүшелері бар сөйлемді тап. а) Оның суы тұщы. в) Мұнда қоңыр аю, елік, ақ қоян, борсық, арқар қорғауға алынған. с) Ұялмас бетке талмас жақ береді. д) Күлтай есіктен кіріп келгенде, қуанғаным сондай. е) Желтоқсан айы жақындады, бірақ әлі суық түспеді. Мына сөйлемдерден күрделі баяндауышы бар сөйлемді тап. а) Мектепте ата-аналар болды. в) Ата-аналар жиналысқа кешігіп келді. с) Мектеп жиналысында күрделі мәселелер қозғалды. д) Бұл жиналысқа ата-аналардың көбі келмеді. е) Жиналыстың соңында ата-аналар мен меткеп әкімшілігі бір-бірімен келісті. Қытайдың жібегі жоғары бағаланады. Мына сөйлемде пысықтауыштың қай мағыналық түрі берілген. а) мекен; в) мезгіл; с) қимыл-сын; д) мақсат; е) себеп. Сөйлемде бір мүшені заттық мағына жағынан толықтырып тұратын мүше не деп аталады? а) анықтауыш в) пысықтауыш с) бастауыш д) баяндауыш е) толықтауыш 23. Айту – біздің парызымыз. Мына сөйлемде бастауыш пен баяндауыштың арасына қандай жағдайда сызықша қойылып тұр? а) зат есім мен жіктік жалғауынсыз зат есім; в) сан есім мен сан есім; с) сын есім мен сын есім; д) тұйық етістік пен зат есім; е) сілтеу есімдігі мен зат есім. 24. Кімнің? Ненің? сұрақтары қай сөйлем мүшесіне жатады? а) пысықтауыш в) анықтауыш с) бастауыш д) баяндауыш е) толықтауыш 25. Сөйлем мүшелері қызметіне қарай нешеге бөлінеді? а) 5 в) 4 с) 3 д) 2 е) бөлінбейді. Құрмалас сөйлем Құрмалас сөйлемді көрсет. а) Ақылды қарттан нақыл шығады. в) Ерлік көрсеткен ер болар. с) Бөгенбай 1680 жылы дүниеге келді. д) Күн батты да, тау бөктерін қара көлеңке басты. е) Сен, сірә, жексенбі күні келерсің. Жалғаулықсыз қарсылықты салалас құрмалас сөйлемнің түрін тап. а) Қорғанның қақпасы мықты болған, кейде шапқыншылар оларды бұза алмаған. в) Отырарда медресе, мешіт, базар болған. с) Қаланы айналдыра қорған салынған және оның ұзындығы үш шақырымдай болған. д) Бас болмақ оңай – бастамақ қиын. е) Оңтүстіктің ауа райы жылы, суы мол, сондықтан егіншілік кәсібі жақсы дамыған.
Өйткені, сондықтан, сол себепті, себебі, - деген жалғаулықтар салалас құрмаластың қай түріне жатады? а) түсіндірмелі; в) қарсылықты; с) талғаулықты; д) ыңғайлас; е) себеп – салдар. Құрмалас сөйлем құрамына қарай нешеге бөлінеді? а) 5 в) 3 с) 4 д) 6 е) 7 Бартольд – ірі ғалым, ол шығыс халықтарының мәдениеті мен тарихын зерттеген. Құрмалас сөйлемнің қай түріне жатады? а) аралас; в) сабақтас; с) салалас; д) бағыныңқы сабақтас; е) басыңқы салалас. Сабақтас құрмалас сөйлем дегеніміз не? а) Құрамындағы жай сөйлемнің баяндауыштары тиянақты болып, өзара тең дәрежеде байланысқан құрмалас сөйлемнің түрі. в) Екі немесе бірнеше жай сөйлемнен құралып, күрделі ойды білдіретін сөйлем. с) Сөйлемде затты, нәрсені сын-сапалық, сан-мөлшерлік, меншіктілік жағынан анықтап тұратын тұрлаусыз мүше. д) Бір ғана ойды білдіріп, бір ғана интонациямен айтылатын сөйлем. е) Құрамындағы жай сөйлемдердің алғашқысы тиянақсыз болып, соңғысына бағына байланысқан құрмалас сөйлемнің түрі. Мағыналық жағынан салалас құрмалас сөйлем неше түрге бөлінеді? а) 6 в) 3 с) 4 д) 5 е) 2 Кезектес салалас құрмалас сөйлемді тап. а) Жаңбыр жауып, күн суық болды. в) Дәулеткерей Шығайұлы – күйші, композитор. с) Ресейде ән өнерін зерттеу, ХҮІІ ғасырда басталып, ХҮІІІ-ХІХ ғ. кең өріс алды. д) Оны бірде мұз айдынында көрсек, бірде еңбек даласында көрдік. е) Домбыра - өзіндік сипаты бар аспап. Салалас құрмалас сөйлемнің қай түрі жалғаулықсыз жасалады? а) ыңғайлас; в) кезектес; с) түсіндірмелі; д) талғаулықты; е) қарсылықты. -са, -се жұрнақтары арқылы жасалатын сабақтас құрмаластың түрін көрсет. а) қарсылықты бағыныңқы; в) мезгіл бағыныңқы; с) мақсат бағыныңқы; д) қимыл-сын бағыныңқы; е) шартты бағыныңқы. Сабақтас құрмалас мағынасына қарай нешеге бөлінеді? а) 2 в) 3 с) 6 д) 5 е) 4 Ыбырайдың әкесі ерте қайтыс болғандықтан, ол атасы Балқожа бидің тәрбиесінде өсті. Сабақтас құрмалас сөйлемнің түрін ажырат. а) мақсат бағыныңқы; в) мезгіл бағыныңқы; с) қарсылықты бағыныңқы; д) себеп бағыныңқы; е) шартты бағыныңқы. Салалас құрмалас сөйлемнің жасалу жолы: а) толымды, толымсыз; в) жалаң, жайылма; с) жалғаулықты жалғаулықсыз; д) дара, күрделі; е) жақты, жақсыз. Кісі елінде сұлтан болғанша, өз еліңде ұлтан бол. Құрмалас сөйлемнің қай түрі? а) сабақтас; в) аралас; с) салалас; д) жай сөйлем; е) толымсыз сөйлем. Ыңғайлас салалас құрмалас сөйлемнің жалғаулықтарын тап. а) біресе, кейде, бірде; в) бірақ, алайда, дегенмен; с) және, -да,-де; д) сондықтан, өйткені, себебі; е) не, немесе, әлде. –у үшін, -мақ, - мек жұрнақтары сабақтас құрмаластың қай түріне жатады? а) себеп бағыныңқы; в) мақсат бағыныңқы; с) қарсылықты бағыныңқы; д); қимыл-сын бағыныңқы; е) шартты бағыныңқы. Құрмалас сөйлемнің құрамындағы жай сөйлемдері арқылы берілген істің, оқиғаның кезектесіп келуін білдіретін түрін ... дейді. а) кезектес салалас; в) түсіндірмелі салалас; с) ыңғайлас салалас; д) талғаулықты салалас; е) қарсылықты салалас. Мағыналық жағынан сабақтас құрмалас сөйлем неше түрге бөлінеді? а) 6 в) 3 с) 4 д) 5 е) 2 Салалас құрмалас сөйлем дегеніміз не? а) Қимыл, іс-әрекеттің иесін білдіреді. в) Екі немесе бірнеше жай сөйлемнен құралып, күрделі ойды білдіретін сөйлем. с) Құрамындағы жай сөйлемнің баяндауыштары тиянақты болып, өзара тең дәрежеде байланысқан құрмалас сөйлемнің түрі. д) Бір ғана ойды білдіріп, бір ғана интонациямен айтылатын сөйлем. е) Құрамындағы жай сөйлемдердің алғашқысы тиянақсыз болып, соңғысына бағына байланысқан құрмалас сөйлемнің түрі. Ыбырай Орынборда жетіжылдық мектепті бітіріп, атасы Балқожа бидің хатшысы болды. Сабақтас құрмалас сөйлемнің қай түрі? а) шартты бағыныңқы; в) қарсылықты бағыныңқы; с) мақсат бағыныңқы; д) қимыл-сын бағыныңқы; е) мезгіл бағыныңқы. Сөйлемдер арасынан талғаулы салалас құрмаласты көрсет. а) Әке көрген оқ жонар, шеше көрген тон пішер. в) Бұл істің шындығын не көзімен көрген айтар, немесе құлағымен естігенін айтар. с) Қаз дауысты Қазыбек би – шешендік сөздің майталманы. д) Сақталған қалалар: Түркістан, Тараз. е) Бұл қала ерекше гүлденіп, Иасы деп аталады. Сабақтас құрмалас сөйлемді тап. а) Бұл мұражай үйінде жазушының өзінің даусы жазылған күйтабақтар мен таспалар бар. в) А.Байтұрсынов 1891 жылы мектепті бітіргендіктен, Орынборға оқуға келеді. с) Шоқанның зерттеушілік қабілеті оқып жүргенде оянған. д) Шешендік өнердің тілі ойлы, мағыналы, дәлелді болып келеді. е) «Бұған не болды екен?» деп таңданды. Ханмен бірлесе отырып, бүкіл хандықты сұлтандар басқарған. Сабақтас құрмалас сөйлемнің бағыныңқы сыңарынан басыңқы сыңарына қойылатын сұрақты тап. а) қайткенде? в) қашан? с) қайтсе де? д) қайтіп? е) неге? ..., себебі ... . Көп нүктенің орнына себеп-салдар жалғаулықты салалас құрмалас сөйлемді тауып жаз. а) «Отан» деген сөзді күнде естиміз, Отан дегеніміз адамның туып-өскен жері. в) Сын түзелмей, мін түзелмейді. с) Сәуле де бір орнында қозғалмай тұр. д) Күн сәулесі кеткендіктен, үйдің іші күңгірт. е) Ынтымақ болса, береке болады. Қашан? Қашаннан бері? Қашанға шейін? деген сұрақтар сабақтас құрмаластың қай түріне жатады? а) шартты бағыныңқы; в) мезгіл бағыныңқы; с) мақсат бағыныңқы; д) қимыл-сын бағыныңқы; е) қарсылықты бағыныңқы. Кілттер Қазақстан
Жауаптары
жүктеу/скачать 1,49 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|