4 тақырып саяси билік: МӘні мен жүзеге асу механизмдері



бет3/3
Дата17.02.2023
өлшемі194,05 Kb.
#169136
1   2   3
Байланысты:
651573 2 (копия)

ЖЕТІУГЕ ЖҰМЫЛДЫРУ
ҮСТЕМДІК ЕТУ, БИЛІК СУБЪЕКТІСІН ТОЛЫҚ БАҒЫНДЫРУ
ҚОҒАМ ДЫҚ
МІНДЕТТЕРДІ ОРЫНДАУҒА ҚАТЫСТЫ ІС-ӘРЕКЕТТЕРДІ ҰЙЫМДАСТЫРУ, ҮЙЛЕСТІРУ
ҚОҒАМДЫҚ
ҚАТЫНАСТАРДЫ
РЕТТЕУ

БИЛІКТІҢ ҚҰРЫЛЫМЫ

  • БИЛІКТІҢ СУБЪЕКТІСІ
  • БИЛІКТІҢ ОБЪЕКТІСІ
  • БИЛІКТІҢ БАСТАУЛАРЫ
  • БИЛІКТІҢ НЕГІЗІ
  • БИЛІКТІҢ ҚОРЛАРЫ

Биліктің субъектілері

  • мемлекет және оның институттары
  • саяси элита және көшбасшылар
  • саяси партиялар

Биліктің объектілері

  • Индивид
  • Әлеуметтік топ
  • Әлеуметтік тап
  • қоғам

БИЛІК
ҚОРЛАРЫ
БИЛІК
ҚОРЛАРЫ
БИЛІКТІҢ
БАСТАУЛАРЫ
БИЛІКТІҢ
НЕГІЗДЕРІ
БИЛІК ҚОРЛАРЫ
СУБЪЕКТ
S
ОБЪЕКТ
О
  • ЗАҢ
  • КҮШ
  • БЕДЕЛ
  • МӘРТЕБЕ
  • БАЙЛЫҚ
  • МҮДДЕ

БИЛІКТІҢ БАСТАУЛАРЫ
БИЛІКТІҢ ЖҮЗЕГЕ АСУЫНА
МҮМКІНДІК БЕРЕТІН ҚҰБЫЛЫСТАР
53
7.ҚАНДАЙ ДА
ҚҰПИЯ
  • ХАРИЗМА
  • БІЛІМ
  • ИДЕЯ
  • ҰЙЫМ
  • БИЛІК СҮЙЕНЕТІН ӘЛЕУМЕТТІК ТОПТАР НЕМЕСЕ ТАПТАР
  • МЕМЛЕКЕТТІҢӘКІМШІЛІК АППАРАТЫ (ИНСТИТУТТАР,

  • МЕКЕМЕЛЕР)
  • БИЛІКТІҢ МӘДЕНИ-АҚПАРАТТЫҚ НЕГІЗІ – МӘДЕНИ,

  • РУХАНИ, ҒЫЛЫМИ ӘЛЕУЕТТІ ЖИНАҚТАЙТЫН
    ҰЙЫМДАР ЖҮЙЕСІ (БІЛІМ БЕРУ ЖҮЙЕСІ, БАҚ)
  • ҚҰҚЫҚТЫҚ НЕГІЗІ – ЗАҢДАР
  • ЭКОНОМИКАЛЫҚ НЕГІЗІ – ЖІӨ, АЛТЫН ҚОРЫ, ҰЛТТЫҚ

  • ВАЛЮТА ЖАҒДАЙЫ, ТАБИҒИ РЕСУРСТАР, ЖЕР
    (ЭКОНОМИКАЛЫҚ РЕСУРСТАР)

БИЛІКТІҢ НЕГІЗДЕРІ
БИЛІКТІҢ ОРЫН АЛУЫНА
НЕГІЗ БОЛАТЫН ІРГЕТАСЫ
53

БИЛІК ҚОРЛАРЫ (РЕСУРСТАРЫ)

БИЛІК

СУБЪЕКТІСІНІҢ

ӨЗ МАҚСАТЫНА ЖЕТУ ҮШІН ОБЪЕКТІГЕ ЫҚПАЛ ЕТУІНЕ МҮМКІНДІК БЕРЕТІН ҚҰРАЛДАР


БИЛІК ҚОРЛАРЫ
ЭКОНОМИКАЛЫҚ
ӘЛЕУМЕТТІК
ҚҰҚЫҚТЫҚ
МӘДЕНИ-
АҚПАРАТТЫҚ
КҮШ
ҚОЛДАНУ
ДЕМОГРА-
ФИЯЛЫҚ
104
БИЛІКТІ ЖҮЗЕГЕ АСЫРУ ӘДІСТЕРІ
ӘДІСТЕР
Ынталандыру
нақты іс-әрекет-
тер жасауға
ұмтылдыру.
Ынталандыру:
  • материалды,
  • моральды

Сендіру - адамдардың
санасына, еркіне және
сезіміне әсер ету.
Сендіру – қажетті
көзқарасты өзгелерге
қабылдатуға
бағытталған іс- әрекет.
Мәжбүрлеунақты шараларды қолдану (жол бермеу, алдын алу, жауапкершіліке тарту) арқылы қажетті іс-әрекеттерді жасату.
50

Биліктің легитимділігі (заңды үстемдік )

Легитимдік (латын тілінде заңдылық, шындық деген мағынаны білдіреді) дегеніміз- халықтың үстемдік етіп отырған саяси билікті мойындауы, оның заңдылығы мен шешімдерін растауы .

Легитимділік ұғымын М.Вебер енгізген

Демократиялық жағдайда мемлекеттік билік легитимді болуының екі шарты

  • Халықтың қалауы бойынша қалыптасуы және көпшіліктің еркіне қарай орындалуы
  • Мемлекеттік биліктің конституциялық қағидаларға сәйкес жүзеге асырылуы

М.Вебер бойынша легитимділіктің үш үлгісі
Әдет-ғұрыптық (дәстүрлі)
легитимдік
халықтың санасына сіңген,
әбден бойлары үйреніп, дұрыс деп тапқан салт-дәстүрлерге сүйенеді (хан, патша билігі)
Харизматикалық
легитимдік
ерекше батырлығымен, адалдығымен немесе басқа үлгі – қабілет-қасиеттерімен көзге түскен
адамды басшы етіп жариялап, соның соңынан еру (пайғамбарлар)
Ақыл-парасаттың, құқықтың легитимдігі
қазіргі саяси құрылым орнатқан құқықтың ережелерге,
тәртіптің ақыл-ойға сыйымдылығына негізделіну (Конституция)
124

Лигитимдіктің түрлері

Семинар сұрақтары

  • Саяси биліктің мәні, функциялары, объектісі мен субъектісі, қайнар көздері, қорлары.
  • Билікті жүзеге асырудың түрлері мен әдістері.
  • Қазақстандағы саяси билік


Достарыңызбен бөлісу:
1   2   3




©engime.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет