46.Денсаулық сақтау экономикасындағы мемлекеттік саясаттың негіздері
Денсаулық сақтау әлеуметтік-мәдени құрылыстың шешуші саласы болып саналады. Денсаулық сақтау туралы заңнаманың негізгі актісі 2020 жылғы 7 қыркүйекте № 360 -IV Қазақстан Республикасының "Халық денсаулығы және денсаулық сақтау жүйесі туралы" кодексі болып қабылданды, ол республикадағы денсаулық сақтаудың құқықтық, ұйымдастырушылық, экономикалық және әлеуметтік негіздерін айқындайды, дене және рухани күштердің үйлесімді дамуын, жоғары еңбекке қабілеттілікті қамтамасыз ету мақсатында осы саладағы қоғамдық қатынастарды реттейді азаматтардың ұзақ мерзімді белсенді өмірі, аурушаңдық, мүгедектік және өлім-жітім деңгейінің төмендеуі, тұқым қуалаушылықтың жақсаруы. Қазақстанның денсаулық сақтау туралы заңнамасының негіздерін қабылдау шетелдік тәжірибе мен халықаралық стандарттарды ескере отырып, осы саладағы белгілі бір қатынастарды реттейтін бірқатар жекелеген заңдар мен актілерді әзірлеуге және қабылдауға түрткі болды.
Әр адамның денсаулықты сақтауға табиғи ажырамас және мызғымас құқығы бар. Қоғам мен мемлекет қазіргі және болашақ ұрпақтар алдында Қазақстан халқының денсаулық деңгейі мен геофонын сақтау үшін жауапты, мемлекет қызметінде денсаулық сақтаудың басымдығын қамтамасыз етеді, халықтың еңбек, оқу, тұрмыс және демалыс жағдайларын жақсартады, экологиялық проблемаларды шешеді, медициналық көмекті жетілдіреді және салауатты өмір салтын енгізеді және Республиканың мемлекеттік саясаты осы міндеттердің барлығын шешуге бағытталған. Мемлекеттік, қоғамдық немесе басқа да органдар, кәсіпорындар, мекемелер, ұйымдар, лауазымды адамдар мен азаматтар өз қызметінде денсаулықты қорғаудың басымдығын қамтамасыз етуге, халықтың және жекелеген адамдардың денсаулығына зиян келтірмеуге, өз құзыреті шегінде науқастарға, мүгедектерге және жазатайым оқиғалардан зардап шеккендерге көмек көрсетуге, Денсаулық сақтау органдары мен мекемелерінің қызметкерлеріне олардың қызметінде жәрдем көрсетуге міндетті, сондай-ақ денсаулық сақтау туралы заңнамада көзделген басқа да міндеттерді орындау.
Денсаулық сақтау саласындағы мемлекеттік саясат мынадай қағидаттар негізінде жүргізіледі:
азаматтардың қауіпсіз, тиімді және сапалы медициналық көмек алу құқықтарының теңдігін қамтамасыз ету;
жеке және қоғамдық денсаулықты сақтау мен нығайту үшін мемлекеттің, жұмыс берушілердің және азаматтардың ортақ жауапкершілігі;
ана мен баланы қорғау;
тегін медициналық көмектің кепілдік берілген көлемін қамтамасыз ету;
Денсаулық сақтау жүйесі қызметіндегі профилактикалық бағыттылықтың басымдығы және медициналық көмектің қолжетімділігі;
медициналық көмектің сапасын үнемі арттыру;
халықтың санитариялық-эпидемиологиялық саламаттылығын қамтамасыз ету;
медициналық көмек көрсету кезіндегі денсаулық сақтау ұйымдары қызметінің сабақтастығы;
заманауи оқыту технологияларын пайдалана отырып, Медициналық және фармацевтикалық білім берудің үздіксіздігі мен сабақтастығын қамтамасыз ету;
отандық медицина ғылымын мемлекеттік қолдау, ғылымның, техниканың озық жетістіктерін және денсаулық сақтау саласындағы әлемдік тәжірибені енгізу;
ерікті өтеусіз донорлықты көтермелеу;
отандық әзірлемелерді мемлекеттік қолдау және бәсекеге қабілетті Медициналық және фармацевтикалық өнеркәсіпті дамыту;
қоғамдық бірлестіктердің азаматтардың денсаулығын қорғауға құқықтарын қамтамасыз етуге қатысуы;
халықтың қажеттіліктерін, қажеттіліктерін қанағаттандыруға және өмір сүру сапасын жақсартуға бағытталған денсаулық сақтаудың әлеуметтік бағдарлануы;
салауатты өмір салтын және дұрыс тамақтануды қалыптастыруға жәрдемдесу;
халықтың денсаулығын, дәрілік заттардың қауіпсіздігін, тиімділігі мен сапасын ұлттық қауіпсіздікті қамтамасыз ету факторларына жатқызу.
Денсаулық сақтау саласындағы мемлекеттік саясатты іске асыру мақсатында мемлекеттік органдар мен ұйымдар өз құзыреті шегінде денсаулық сақтау саласындағы реттеуді жүзеге асыратын мемлекеттік органдарға жәрдем көрсетуге міндетті. Денсаулық сақтау саласындағы мемлекеттік органдардың, халықаралық және басқа да ұйымдардың өзара іс-қимылын қамтамасыз ету үшін Қазақстан Республикасының Үкіметі жанынан денсаулық сақтау мәселелері жөніндегі ұлттық үйлестіруші орган құрылады, оның мәртебесі мен өкілеттіктерін Қазақстан Республикасының Үкіметі айқындайды. Жергілікті атқарушы органдар жанынан денсаулық сақтау мәселелері жөніндегі өңірлік үйлестіруші органдар құрылады, олардың мәртебесі мен өкілеттіктерін жергілікті атқарушы органдар айқындайды.
Мемлекеттік органдар мен денсаулық сақтау ұйымдарының Апаттар медицинасы саласындағы үйлестіруін және өзара іс-қимылын табиғи және техногендік сипаттағы төтенше жағдайлар саласындағы уәкілетті орган жүзеге асырады. Электрондық ақпараттық ресурстар мен ақпараттық жүйелердің, денсаулық сақтаудың ақпараттық - коммуникациялық желілерінің ақпарат алмасу мәселелері бойынша ақпараттық ресурстармен және ақпараттық жүйелермен, басқа мемлекеттік органдардың ақпараттық-коммуникациялық желілерімен өзара іс-қимылы Қазақстан Республикасының Ақпараттандыру саласындағы заңнамасына сәйкес жүзеге асырылады. Ведомстволық медициналық қызметтері бар мемлекеттік органдар ведомстволық медициналық ақпараттық жүйелердің техникалық параметрлерін, сондай-ақ электрондық ақпараттық ресурстардың мазмұнын уәкілетті органмен келісуді қамтамасыз етеді. Негізгі уәкілетті органдардың (департаменттер, басқармалар және басқа да денсаулық сақтау құрылымдары) міндеттері орынсыз болып табылады:
медициналық қызметтер көрсету және дәрілік заттардың, медициналық мақсаттағы бұйымдар мен медициналық техниканың айналысы саласындағы мемлекеттік саясатты іске асыру;
дәрілік заттардың, медициналық мақсаттағы бұйымдар мен медициналық техниканың, медициналық қызметтердің қауіпсіздігін, сапасының тиімділігін, ғылым мен техниканың жетістіктерін, әлемдік тәжірибені пайдалануды қамтамасыз ету.
Уәкілетті, орталық және жергілікті органдар өз қызметін ҚР Конституциясына және заңдарына, ҚР Президенті мен Үкіметінің актілеріне; Медициналық және фармацевтикалық қызметті бақылау саласындағы өзге де нормативтік құқықтық актілерге, Департамент туралы Ережеге, сондай-ақ тиісті ережелерге сәйкес жүзеге асырады.
Денсаулық сақтау қызметін реттеуді мемлекет жүзеге асырады. Денсаулық сақтау саласындағы мемлекеттік реттеуді "Халық денсаулығы және денсаулық сақтау жүйесі туралы"Қазақстан Республикасының Кодексінде белгіленген құзырет шегінде Қазақстан Республикасының Үкіметі, уәкілетті орган, сондай-ақ өзге де орталық және жергілікті атқарушы органдар жүзеге асырады.
Мемлекеттік реттеу мыналарды жүргізу арқылы жүзеге асырылады:
медициналық, фармацевтикалық қызметті мемлекеттік бақылау және мемлекеттік санитарлық-эпидемиологиялық қадағалау;
Медициналық және фармацевтикалық қызметті лицензиялау;
Денсаулық сақтау саласындағы аккредиттеу;
Денсаулық сақтау саласындағы аттестаттау;
дәрілік заттарды, медициналық мақсаттағы бұйымдар мен медициналық техниканы, адам денсаулығына зиянды әсер ететін өнімдер мен заттардың жекелеген түрлерін мемлекеттік тіркеу, қайта тіркеу және тіркеу деректеріне өзгерістер енгізу;
Денсаулық сақтау саласындағы тауарлардың (жұмыстардың, көрсетілетін қызметтердің) техникалық регламенттерде, стандарттау жөніндегі нормативтік құжаттарда және шарттардың талаптарында белгіленген талаптарға сәйкестігін растау;
мемлекеттік денсаулық сақтау ұйымдары көрсететін дәрілік заттар мен медициналық қызметтердің бағаларын мемлекеттік реттеу.
ҚР Үкіметінің, уәкілетті органдардың, сондай-ақ өзге де орталық және жергілікті атқарушы органдардың құзыретіне "Халық денсаулығы және денсаулық сақтау жүйесі туралы" ҚР Кодексі шегінде мынадай жұмыс түрлері кіреді:
мемлекеттік саясаттың негізгі бағыттарын әзірлеу;
Денсаулық сақтау саласындағы нормативтік құқықтық актілерді шығарады;
Денсаулық сақтау саласында мемлекеттік бақылауды жүзеге асырады және аккредиттеу тәртібін айқындайды;
Медициналық және фармацевтикалық қызметті лицензиялаудың біліктілік талаптары мен тәртібін бекітеді;
тегін медициналық көмектің кепілдік берілген көлемінің тізбесін бекітеді және азаматтардың тегін медициналық көмектің кепілдік берілген көлемін алуын қамтамасыз ету тәртібін айқындайды;
тегін медициналық көмектің кепілдік берілген көлемін көрсету бойынша дәрілік заттарды, медициналық мақсаттағы бұйымдар мен медициналық техниканы, медициналық және фармацевтикалық қызметтерді сатып алуды ұйымдастыру және өткізу тәртібін айқындайды;
әлеуметтік маңызы бар аурулардың, сондай-ақ айналасындағыларға қауіп төндіретін аурулардың тізбесін айқындайды;
Қазақстан Республикасының азаматтарын шетелге емделуге жіберу қағидаларын бекітеді, сондай-ақ денсаулық сақтау ұйымдарына шығындарды бюджет қаражаты есебінен өтеу тәртібін айқындайды;
Қазақстан Республикасының Конституциясында, заңдарында және Қазақстан Республикасы Президентінің актілерінде көзделген өзге де өкілеттіктерді жүзеге асырады.
Денсаулық сақтау саласындағы мемлекеттік саясатты іске асыру мақсатында мемлекеттік органдар мен ұйымдар өз құзыреті шегінде денсаулық сақтау саласындағы реттеуді жүзеге асыратын мемлекеттік органдарға жәрдем көрсетуге міндетті. Денсаулық сақтау саласындағы мемлекеттік органдардың, халықаралық және басқа да ұйымдардың өзара іс-қимылын қамтамасыз ету үшін Қазақстан Республикасының Үкіметі жанынан денсаулық сақтау мәселелері жөніндегі ұлттық үйлестіруші орган құрылады, оның мәртебесі мен өкілеттіктерін Қазақстан Республикасының Үкіметі айқындайды. Жергілікті атқарушы органдар жанынан денсаулық сақтау мәселелері жөніндегі өңірлік үйлестіруші органдар құрылады, олардың мәртебесі мен өкілеттіктерін жергілікті атқарушы органдар айқындайды.
Достарыңызбен бөлісу: |