Мәтінде сипатталған Жүсіп Баласағұнидың «Құттты білік» еңбегінің тарихи маңызын анықтаңыз: А) Қарахан билеушілерінің шежіресі жазылған тұңғыш кітап
В) Түркі тілдес тайпалардың тілін зерттеген тұңғыш еңбек
С) Түркі жұртының этнологиялық ерекшеліктері жазылған алғашқы кітап
Д) Қарахан халқының әдет-ғұрып,заңдары жазылған даналық кітап
Е) Түрік тілінде жазылған алғашқы даналық
48-нұсқа 1.Шыңғыс хан әскері Таңғұт мемлекеті мен Тұрфан кінәздігін бағындырды:
А) 1211-1215 ж.ж.
В) 1219-1221 ж.ж.
С) 1204-1209 ж.ж.
Д) 1210-1213 ж.ж.
Е) 1207-1209 ж.ж. 2.1402 жылы Әмір Темір Осман сұлтаны Баязетті жеңген жер:
А) Стамбул маңы
В) Анкара маңы С) Измир маңы
Д) Ван көлінің жағасы
Е) Арарат тауының етегі
3.Х-ХІІ ғасырларға жататын Орталық Қазақстан өңірінде орналасқан ортағасырлық қала:
А) Сығанақ
В) Сарайшық
С) Жанкент
Д) Испиджаб
Е) Басқамыр 4.Қасым хан билігі тұсында:
А) Қазақ хандығының жер көлемі ұлғайды В) Қазақ хандығы саяси дағдарысқа ұшырады
С) Қазақ хандығы Батыс Еуропа елдерімен байланысқа түсті
Д)Мұхаммед Шайбани Қазақ хандығында өз үстемдігін орнатты
Е) Қазақ хандығы ыдырады
5.Қарлұқтар туралы дерек қалдырған араб тарихшысы:
А) М.Қашқари
В) Ибн Хаукәл
С) Әл-Марвази Д) Әл-Жахиз
Е) Әл-Бируни
6.Жетісу аймағындағы ортағасырлық қалалар:
А) Алмалық,Сауран
В) Талхир,Қойлық С) Тараз,Сауран
Д) Тараз,Сайрам
Е) Алмалық,Сығанақ
7.Ежелгі түріктер табынған құдіретті үш күштің бірі:
А) Тотемдік сенім
В) Жер-Су С) Будда
Д) Пұттық наным
Е) Жаратушы Алла
8.Алтын Ордада азаматтық басқару билігін жүргізген түрік әулетінен шыққан әкімдер:
А) «даруға»
В) «беклербек»
С) «білікшілер»
Д) «мәлік» Е) «кешіктен»
9.ІХ-Х ғасырларда ежелгі түрік жазуымен,қамыс қаламмен жазғандығын дәлелдейді:
А) шыны ыдыстағы жазулар
В) садақтағы жазулар
С) алтын сырғадағы жазулар
Д) ер-тұрмандағы жазулар
Е) қола айнадағы жазулар 10.Алтын Ордада іс-қағаздармен айналысқандар:
А) «даруға»
В) «беклербек»
С) «білікшілер» Д) «басқақтар»
Е) «инақтар»
11.Шыңғыс хан әскері Енисей қырғыздары мен Сібір халқын басып алды:
А) 1211-1215 ж.ж.
В) 1219-1221 ж.ж.
С) 1207-1208 ж.ж. Д) 1210-1213 ж.ж.
Е) 1207-1209 ж.ж.
12.«Қыпшақ даласының айлағы» деп аталған ортағасырлық қала:
А) Испиджаб
В) Сығанақ С) Қашғар
Д) Баласағұн
Е) Тараз
13.1203 жылы Керейіт хандығында орын алған тарихи оқиға:
А) Торы « Гурхан» атағын алды
В) Торы Керейіт билеушісі болып жарияланды
С) Шыңғыс хан Керейіт билеушісі Торыға хан лауазымын берді
Д) Шыңғыс хан керейіттерді өзіне бағындырды Е) керейіттер моңғолдарға соққы берді
14.Жалайыр қоғамында ұлыстардың ішкі істерін жүргізуші:
А) Тәйжі
В) Гурхан
С) Ұлыс бегі
Д) Ноян
Е) Шерби 15.VІІІ ғасырда түріктердің рухани мәдениетіндегі аса ірі жаңалық:
А) Жазба әдебиеті дүниеге келді В) Қытай мәдениетінің ықпалы тарады
С) Араб жазуы айналымға енгізілді
Д) Айша-бибі ескерткіші салынды
Е) Кесенелер тұрғызыла бастады
16.VІІ ғасырларда Батыс Түрік қағанытында болған қытай саяхатшысы:
А) Чжан Цянь
В) У-Ди
С) Ши-Хуанди
Д) Сыма- Цянь
Е) Сюань Цзан 17.Сырдария бойындағы Күлтебеде дүниеге келген далалық әдет құқығының ескерткіші:
А) «Есім ханның ескі жолы»
В) «Жеті жарғы» С) « Жасақ»
Д) «Төру»
Е) «Қасым ханның қасқа жолы»
18.ХІV ғ.90 ж. Алтын Орда жерінде тартыстар болды:
А) Әмір Темір мен Тоқтамыс хан арасында В) Түй-Қожа мен Ұрыс хан арасында
С) Ұрыс хан мен Тоқтамыс хан арасында
Д) Барақ пен Ұлықбек арасында
Е) Мамай хан мен Д.Донской арасында
19.Маркус пен Құршақұз хандар кезінде күшейген мемлекет:
А) Керейіт В) Қыпшақ
С) Найман
Д) Жалайыр
Е) Қарақытай
20. « Құтлық Елтеріс төрт құбыласымен бірдей шайқасуға тура келді.Табғаш шежірелеріндедегі «бүлікші» деп бағалауының себебі де түсінікті де. Құтлық көшпелілердің соғыс тәсілін пайдаланып,қаша жүріп соғысып,күш-қуатын молайтты..... Астына ат тиген соң түркілер империясының ішінде құйындай ұйытқып, жайындай жүйіткіді.Ордос түбегіне Шығысқа қарай созылған Ұлы Қытай қорғанын бойлай шабуылға шығып,оның бойындағы барлық бекіністердің быт-шытын шығарды.Тұрақты армияның соққысына ұшырамай жалтара жүріп Қытайдың бес әскери округін талқандады.Қытай армиясы түркілердің үй-іші, бала-шағасы қоныстанған Цзунцайшань тауына аттанады.Ел-жұртты қырып-жоюға аттанған қалың әскердің алдынан қарсы шыққан Елтеріс қаған Синьчжоу деген жерде шайқасқа түседі.Өлім мен өмірдің тағдыры шешілетін қанды қырғында Елтеріс қағанның ер жүрек жасағы қытай әскерін жеңеді».
