Цитограмманы зерттеп, дәрігер патологияның табиғаты туралы қорытынды жасай алады. Сонымен, лимфоцитарлы плеоцитоз созылмалы ағымы бар серозды менингит немесе туберкулезді менингит туралы айтады. Нейтрофильді лейкоцитоз - жедел инфекция кезінде байқалады (бактериалды менингит).
42.Ақуызжасушалық диссоциация нені көрсетеді?
Ақуызжасушалық диссоциация - цереброспинальды сұйықтықтағы ақуыздың жоғарылауы, ондағы жасушалардың қалыпты немесе аздап жоғарылауы; ісіктерде және жұлын мен мидың басқа да ауруларында байқалады.
43.Қандай ликвородинамикалық сынаманы білесіз және қандай мақсатпен жүргізіледі?
Ликвородинамикалық сынамалар-қысымды өлшей немесе тіркей отырып, сондай-ақ осы манипуляциялар кезінде диагностикалық мақсатта енгізілетін бояғыштарды визуалды немесе химиялық анықтай отырып, цереброспинальды сұйықтықпен (вентрикулярлық, субокципиталдық, жұлын-ми, қабаттық пункциялар) толтырылған кеңістікті пункциялау кезінде жұлын мен мидың зақымдануын диагностикалау үшін қолданылатын физикалық немесе химиялық-фармакологиялық әсерлер. Пункция кезінде жұлынның патологиясы кезінде субкутинальды кеңістіктің бұзылуын анықтау үшін Квеккенштедт пен Стукей сынамалары ең көп кездеседі.
44.Жоғарғы менингеальды белгілері болмаған кезде,қандай төменгі белгілер болуы мүмкін ?
Менингеальды белгілер – бұл менингездердің тітіркену белгілері және неврологиялық тәжірибеде менингель синдромы деп аталатын симптомдық кешеннің пайда болу себебі.
Мембраналық симптом кешені церебральды көріністерді және менингеальды симптомдарды қалыптастырады. Қарқынды диффузды цефалгия (бас ауруы), алдыңғы жүрек айнуынсыз құсу тән. Құсу науқастың жалпы жағдайын жеңілдетумен қатар жүрмейді. Ауыр жағдайларда қозу байқалады, апатиямен бірге жүреді, эпилептикалық ұстамалар, галлюцинация, сопорға дейін сананың тежелуі, кома болуы мүмкін. Менингеальды синдромды сипаттайтын патогномоникалық симптоматика симптомдардың үш тобын қамтиды: гиперестезия белгілері, бұлшықет-тоникалық көріністер, ауырсыну құбылыстары.
Гиперестезия дыбыстардың (гиперакузия), жарықтың (фотофобия), жанасудың жоғары сезімталдығымен көрінеді. Ең көп таралған бұлшықет-тоникалық симптом-бұл науқастың басын пассивті бүгуге тырысқанда анықталған оксипитальды бұлшықеттердің қаттылығы (гипертониясы).
45. Бас гипертензиясы кезінде бас ауыруы сипаты қандай?
Әдетте басішілік қысым ми жұлыны сұйықтығының (ликвор) айналымының бұзылуынан пайда болады. Ол сұйықтықтың көбеюі, қайтып орнына келуінің қиындауы, сіңімділігінің нашарлауы болуы мүмкін. Қанайналымның бұзылуы артериялық қанның құйылуын бұзып, және оның көктамырлы бөлігінде тұрып қалуына себеп болады. Бұл бас сүйек қуысындағы қанның көлемін ұлғайтады, сәйкесінше басішілік қысым жоғарлайды. Кейде бассүйек қуысындағы жүйке жасушалары мен жасушааралық кеңістіктің әсерінен ми ұлпаларның көлемі ұлғаюы немесе жаңа өскіннің (ісік) өсуі мүмкін.
Бастың керіп ауруы. Бас ауруы түннің екінші бөлігінде және таңға жақын күшейе түседі. Бас сыздап ауырады, көзге іштей қысым түсіп жатқан сияқты әсер болады. Ауырсыну жөтелде, түшкірікте, күшенгенде, физикалық күште күшейеді, қосымша баста шуыл мен бас айналу симптомдары болады. Басішілік қысым аз ғана көтерілгенде баста ауырлық сезім пайда болады.
46. Бас гипертензия кезінде рентгенография баста қандай өзгерістер болады?
Бассүйекішілік қысымның жоғарылауының рентгено диагностикасы бірқатар белгілерге негізделген. Оларға мыналар жатады: 1) бас сүйек пішінінің өзгеруі; 2) күмбез сүйектерінің жұқаруы; 3) бас сүйек тігістерінің өзгеруі (бас сүйек тігістерінің кеңеюі немесе олардың синоптоздануының баяулауы); 4) бас сүйек тесіктерінің кеңеюі; 5) бас сүйек сүйектерінің жергілікті атрофиясы; 6) бас сүйек сүйектерінің рельефінің өзгеруі: а) рельефтің күшеюі - бас сүйек қысымдары мен ми жоталарының күшеюі, қабықша артериялары мен веноздық синустардың атрофияларының күшеюі және кеңеюі, б) бас сүйек сүйектерінің; 7) қайталама өзгерістер-түрік ершігі: оның мөлшерінің ұлғаюы, деструкциялардың пайда болуы, окклюзия деңгейіне байланысты арқасының қалпының өзгеруі; 8) веноздық ағудың бұзылуына байланысты қайталама гемодинамикалық бұзылулар-диплоиялық көктамырлар мен веноздық бітірушілердің арналарының күшеюі
Рентгенологияға! интракраниальды қысымның ықтимал жоғарылауын көрсететін белгілерге веноздық қанның ағып кетуінің қиындығынан туындаған қайталама гемодинамикалық бұзылулардың пайда болуы да жатады. Бұл ретте! веноздық коллатералдар - диплоиялық тамырлар мен веноздық түлектер қанмен толтырылады. Диплоидті тамырлардың арналары кеңейіп, бас сүйектерінің бүкіл бойында көрінеді
Бассүйекішілік қысымның жоғарылауының рентгенологиялық белгілері Ерте белгілердің қатарына жатпайды. Олар аурудың алғашқы клиникалық көріністерінен бір ай өткен соң пайда болады. Олардың пайда болу уақыты интракраниальды қысымның биіктігіне, окклюзия деңгейіне, науқастың жасына және бас сүйегінің құрылымының анатомиялық нұсқасына байланысты. Әрине, ертерек симптом-бұл көздің түбіндегі өзгерістер. Сонымен қатар, аурудың басында көздің түбіндегі өзгерістер бас сүйек сүйектеріндегі ең аз өзгерістерге қарағанда интракраниальды қысымның жоғарылауы пайдасына сенімді түрде айтуға мүмкіндік береді, оларды көбінесе норманың әртүрлі нұсқаларынан ажырату мүмкін емес.
47. Гиперакузия, жарықтан қорқу, гиперестезия, эпилептикалық талмалар қандай патологияны көрсетеді?
Жағдайлардың жартысынан көбінде алғашқы ұстамалар 20 жасқа дейін пайда болады. Жаңа туылған нәрестелер мен нәрестелерде ұстамалардың жиі кездесетін себептері - ауыр гипоксия, метаболизмнің генетикалық ақаулары, мидың даму аномалиялары, сондай-ақ мидың перинаталды зақымдануы (нейроинфекциялар, жарақаттар және т.б.).
Балалық шақта ұстамалар мидың инфекцияларына, ең алдымен менингитке, энцефалитке және абсцесске байланысты болуы мүмкін. Эпилепсияның себебі ретінде қабыну этиологиясы басқа жастағы адамдарда да сақталады.
Бас миының жарақаты-жас кезіндегі эпилепсияның негізгі себебі. Сонымен қатар, 2/3 науқастарда эпилептикалық ұстамалар ми жарақатынан кейін бір жыл ішінде пайда болады, қалған ұстамалар кейінгі кезеңде дамуы мүмкін.
Тамыр-ми аурулары-50 жастан асқан пациенттерде эпилепсияның жиі себебі. Ми ісіктері бар науқастардың шамамен 30-40% - ында клиникалық көріністе эпилептикалық ұстамалар бар. Көбінесе олар Үстірт орналасқан ісіктерде пайда болады.
Генетикалық бейімділік маңызды. Сонымен, эпилепсия бойынша ауыр отбасылық тарихы бар науқастарда ұстамалардың даму қаупі жоғары.
Асқынулары
тыныс бұзылыстары (апноэ, нейрогенді өкпе ісінуі, аспирациялық
пневмония),
- гемодинамикалық бұзылыстар (АГ, жүрек ырғағының бұзылысы, қан
айналымның тоқтауы),
- Вегетативті бұзылыстар (гипертермия, бронхиальді гиперсекреция, құсу),
- Метаболикалық бұзылыстар (ацидоз, гиперкалиемия, гипергликемия
немесе гипогликемия).
- Сүйектердің сынуы, сонымен қатар омыртқаның да сынуы,
- рабдомиолиз,
- Бүйрек жетіспеушілігі,
- ДВС және балтырдың терң веналарының тромбозы,
- Ми ісінуі және бас ми ішілік гипертензия,
- Ми гипоксиясы,
- гипертермия,
- Қыртыс веналардың тромбозы және т.б.
Статустың ең сирек жағдайы ұстамалардың жиілеуі, статус
рецидиві, жадының нашарлауы және т.б. когнитивті
функциялардың нашарлауы, АЭС-ке сезімталдығының
төмендеуі.
48
1. Компьютерлік томография
Қан айналымын зерттеудің инвазивті емес әдісі. Бұл әдістің мүлдем ауыртпалығы, қарсы көрсетілімдері жоқ - осының бәрі, тіпті кішкентай балаларға қолдануға мүмкіндік береді. Ол Допплер әсері пайдалана отырып, толық қауіпсіз тәртіппен жұмыс істейді. қозғалмалы қан бөлшектерінен бастап, ультрадыбыстық толқындар жиілігі өзгерістеріне дейін көрсетеді.Ұйқы және омыртқа артерияларының жағдайын зерттеу. Ми қан айналым жеткіліксіздігін зерттеу және емдеу үшін қажет.
Транскраниальды ультрадыбыстық допплерография . Бас ми қан тамырларының қан құюылуын зерттейтін әдіс. Қан тамырларының жағдайын, аномалиясын, веналардың қан ағысын бұзылысын, ми ішілік қысымның жоғарлауын диагностикалау мақсатында жүргізіледі
3. Эхо-энцефалография . Бас миын ультрадыбыспен зерттеу әдісі. Зерттеу кезінде ми қарыншаларының кеңеюін, бас сүйек гипертониясын анықтау үшін қолданады. Жақсы жағы: толық қауіпсіздік, инвазивтілігі жоқ, информация жеткілікті, зерттеуге ыңғайлы, эффективті терапияны таңдауға қолайлы.
4. ЭЭГ. Электрофизиологиялық мониторда мида және талшықтарында болатын биоэлектрлік қозғалыстар мен өзгерістерді жазып алу, тіркеу әдіснамасы. Бұл әдіснама "қара сандық" деп аталатын мидағы биоэлектрлік құбылыстарды оны бүлдірмей тұрып зерттеуге мүмкіндік береді, әсіресе мидағы әлеуетті түсіндіруде белгілі бір нақты деректермен қамдайды.
5. Бас миының шақырылған потенциалдары . Шақырылған потенциалдар- Көру,есту,немесе перифериялық нервтердің электростимулияцияға жауап беруі кезінде бас миының биоэлектрлік активтілігі. Көзден бастап бас миына дейінгі аралықтарғы бұзылыстардың бар жоқтығын анықтау , көру жүйесін зерттеу мақсатында қолданылады. Бұл әдіс склероз, ретробульбарлы неврит диагностикасында сонымен қоса глаукома, артерит, қант диабеті тағы басқа бұзылыстарда қолданады.
6. Транскраниалды магнитті стимуляция . Әр түрлі деңгейдегі жүйке жүйесін, қозғалысқа жауап беретін ми қыртысынан бұлшықетке дейінгі нерв жасушаларының қозғыштығын бағалайды.
7. Электронейромиография . Бұлшықет биопотенциялдарын функцияналды активация кезінде арнайы электрод арқылы зерттеу әдісі.
8. Магнитті резонансты томография . Ядролы магнитті- резонанс арқылы электромагниттік толқын арқылы атом ядроларының қозғыштығын өлшеу мақсатына негізделген ішкі органдар мен тіндерді зерттеудегі тоиографиялық әдіс
9. Позитронды эмиссионды томография. Организм тіндерінің қызметтік белсенділігін, метоболизмін білуге арналған әдіс. Әр түрлі органдарға радиофармпрепараттарды енгізу арқылы жасалады. Нврологияда бас миының метоболизмін зерттеуде қолданылады.
49) Ағзадағы ликвор мөлшері – 200-400 мл. Әрбір бүйір қарыншада 15 мл ликвор болады; ІІІ, ІV қарыншада Сильвиев суөзегімен бірге 5 мл ликвор болады; церебральды субарахнойдальды аймақта – 25 мл; жұлында – 75 мл. Нәрестелер мен ересек балаларда – 40-60 мл, кіші балаларда 60-80 мл, ересек балларда – 80-100 мл.
50) 130-180