К тобының дәрумендері (филлохинондар). Препротромбиннің және басқа да ақуыздардың молекуласындағы глютамин қышқылының қалдықтарын карбоксильдеу реакциясын жүзеге асыратын ферменттер жүйесінің простетикалық тобының құрамына кіреді, бұл оған кальцийді байланыстыратын қасиет береді. Сонымен, бауырда қан ұю факторларының: ІІ (протромбиннің), VІІ (проконвертиннің), ІХ (Кристмас факторының), Х (Прауэр-Стюарт факторының) пайда болуы К дәруменіне байланысты.
Әдетте, К дәруменін ағзадағы ішек микрофлоралары синтездейді. Жаңа туылған балаларда алғашқы 5 күнде біріншілік К – адәрумендігі дамуы мүмкін, себебі, ішекте оны түзетін микрофлора әлі толығымен қалыптаспаған. Өсімдік майларын көп мөлшерде қабылдаған кезде, өт жолдарының механикалық бітелуінен он екі елі ішекке өт түсуі тоқтауының салдарынан, К-дәрумені жеткіліксіз сіңуі себебінен, екіншілік К-адәрумендігі жиі кезедседі. Сондай-ақ, антибиотиктерді ауыз арқылы қабылдаған кезде де, ішек микрофлораларының К- дәруменін эндогенді синтездеуі тежелуі мүмкін.
К дәруменінің жетіспеушілігі, қан ұюының нашарлауымен, қан ағуымен және гипопротромбинемиямен байқалады. К дәруменінің қажеттілік нормасы (1991 ж.) “Тамақтану нормаларында” нормаланбаған. АҚШ-та мынадай мөлшерлермен шектелген: 6 айға дейін - 5 мкг тәулігіне, 6-12 айға дейін - 10 мкг, 1-3 жаста - 15 мкг, 4-6 жаста - 20, 7-10 жаста - 30, 11-14 жаста - 45, 15-18 жаста - 65 мкг (ер адамдарға - 70-80 мкг, әйелдерге - 65 мкг). К дәрумені өсімдік, жануар тағамдарында кездеседі: шпинатта – 4,5 мг%, томатта – 0,4 мг%, картопта – 0,08 мг%, түсті орамжапрақта - 0,06 мг%, жұмыртқада - 0,02 мг%, етте – 0,15 мг%.
Достарыңызбен бөлісу: |