5 тәжірибелік жұмыс



бет1/3
Дата07.02.2022
өлшемі393,46 Kb.
#89829
  1   2   3
Байланысты:
5 тәж


5 тәжірибелік жұмыс
Тақырыбы: Екінші ретті қарапайым сызықты дифференциалдық теңдеулер.Вариациялау әдісі және дербес шешімін таңдау әдісі

Екiншi реттi дифференциалдық теңдеулер мына түрде берiледi:


(5.1)
немесе
. (5.2)
Екiншi реттi дифференциалдық теңдеулердiң жалпы шешiмi
(5.3)
түрiнде берiлiп, оның өрнегiне екi тұрақты  сандары кiредi.
Коши есебi. Берiлген  болғанда,  бо­латын бастапқы шарттарды қанағаттандыратын (5.2) тең­деуiнiң шешiмiн дербес шешiм деп атайды.
Мұнда дербес шешiмге сәйкес келетiн  сандары мына теңдеулер жүйесiнен анықталады
. (5.4)
Төменде екiншi реттi теңдеулердiң интегралданатын қа­рапайым түрлерi қарастырылады.
Интегралданатын екiншi реттi теңдеулер қатарына белгiлi бiр әдiстер қолданғанда ретi төмендетiлетiн теңдеулер жатады. Сондай теңдеудiң үш түрiн қарастыралық:
а) (5.2) теңдеудегi оң жақта тұрған функция тек  -тен тәуелдi, яғни
. (5. 5)
Бұл теңдеудiң жалпы шешiмi екi рет интегралданып табылады.
.
1 мысал. Теңдеудi шеш  .
Шешуi: екi рет интегралдаймыз:
,
.
ә) (5.2) теңдеуiнiң өрнегiнде  жоқ, яғни
. (5. 6)
Бұл теңдеудi  ауыстыру енгiзу арқылы шешемiз. Сонда  аламыз. Бұл бiрiншi реттi теңдеу.
б) (5.2) теңдеуiнiң өрнегiнде тәуелсiз айнымалы  жоқ, яғни
(5.7)
Бұл теңдеудi интегралдау  -тiң орнына жаңа тәуелсiз айнымалы  -тi енгiзу арқылы жүзеге асырылады 
Сонда  .
Сөйтiп
.
Тұрақты коэффициенттi екiншi реттi біртекті сызықтық
дифференциалдық теңдеулер

Тұрақты коэффициенттi екiншi реттi сызықтық дифференциалдық теңдеулер деп мына түрде берiлген теңдеулердi айтамыз
. (5.8)
Mұнда  тұрақты сандар.
Егер  болса, онда бұл теңдеу бiртектi теңдеу деп аталады.
, (5.9)
. (5.10)
(5.10) теңдеуi (5.9) теңдеуiнiң сипаттамалық теңдеуi деп аталады:
(5.9) теңдеуiнiң жалпы шешiмi (5.10) сипаттамалық теңдеуiнiң түбiрлерiне байланысты анықталады:
1) Егер  болса, онда
. (5.11)
2) Егер  болса, онда
. (5.12)
3) Егер  болса онда
. (5.13)
2 мысал. Теңдеудiң жалпы шешiмiн тап
.
Шешуi:сипаттамалық теңдеуiн құрамыз
,
яғни  . Олай болса, жалпы шешiмдi (5.11) фор­му­ласын пайдаланып жазамыз
.


Достарыңызбен бөлісу:
  1   2   3




©engime.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет