«5В020400 – МӘдениеттану» мамандығы бойынша

29 
 
-
 
өмір дегеніміз азап; 
-
 
азаптың  себебі  бар,  ал  азаптың  көзі  –  адамның  қалау-тілеуінде, 
ниетінде; 
-
 
азаптан  құтылу  мүмкін,  ондай  болмыстың  өзімен-өзі  теңдескен 
бақытты күйін «нирвана» деп атайды; 
-
 
азаптан құтылу жолы бар, ол жол – «ортадағы тура жол» деп аталады 
да  оның  мәні  адам  қалауын  тәрк  етуде  болып  табылады.  Оған  жету  жолын 
арийлік сегіз қырлы шартарап деп қарастырамыз. 
Сегіз  қырлы  шартараптың  мазмұнына  мыналар  тиеселі:  саф  сенім,  ақ 
ниет;  шыншыл  сөз,  дұрыс  амал-әрекет,  салауатты  өмір  салты,  қажырлы 
қайрат, таза жады, адал зейін – жалпы, иманды тіршілік. 
Конфуцийшылдық  -  әлеуметтік  этикалық  жүйе.  Ең  маңызды  нәрсе  – 
рәсімділік.  Конфуций  іліміндегі  «жень»  ұғымы  адамсүйгіштік,  адам 
бойындағы  шынайы  адамдық  қасиеттің  айғағы  болып  табылатын 
адамгершілік  дегенді  білдіреді.  «Женьмен»  тығыз  байланыста,  тіпті 
ажыратылмайтын  байланыста  қарастырылатын  тағы  бір  орталық  ұғым  – 
«ли»-рәсім.  Яғни  рәсімділік  адамсүйгіштікке  негізделуі  керек,  ал 
адамгершілік құлық рәсімді қадағалау арқылы жүзеге асады. 
Конфуцийдің  ұлы  уағыздарының  басты  өмірлік  қағидасы  –  ата-
аналарды  құрметтеу  мен  өзіңнен  үлкендерге  ізет  көрсете  білу.  Ұлы 
парызкердің  басты  құндылығы  мен  ерекшелігі  –  оның  Шығыс  елдеріне  тән 
рухта  мемлекеттік  және  адамгершілік  парыздарды  бір-бірімен  ұштастыра 
білуінде болып саналады. 
 
Антика этикасы 
Антика  ойшылдарының  этикалық  көзқарастары:  Сократ,  Платон, 
Аристотель.  Софистер,  эпикурейшілдер,  стоиктердің  философия-этикалық 
ілімдері. Сенека, Марк Аврелий, Эпиктет және т.б. 
 

жүктеу/скачать 1,56 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: