1595 жылы Құл-Мұхаммед елшілігіне жуап ретінде Мәскеуден келген елші В.Степанов
Мәтінде берілген оқиғаның ішінен қатесін табыңыз: «Бүкіл Русьтің самодержеці және көптеген мемлекеттің патшасы әрі Қазақ ордасының иесі ұлы патша ағзам және ұлы кінәз Федор Ивановичтен Хақназар патшаға Құдайға рақымымен біздің патшалық әміріміз. Біздің ұлы мәртебелі патшамызға өзіңіздің Құлмағамбет деген адамыңызды грамотамен жіберіп, ал өз грамотаңызда біздің ұлы мәртебелі патшамызға жазғаныңыздай, ал сіздің елшіңіз біздің ұлы мәртебелі патшамызға басын иіп, тағзым етіп, бұрынғы жылдарда үлкен Ноғайлардың сіздерге жау болғанын, ал сіздердің өз ордаларыңыздан қуып жіберілгендеріңізді, ал қазІр Құдайдың рақымымен екі ордаға – Қазақ және Қалмақ ордасына патша болғаныңызды, бізден, қлы мәртебелі тақсыр әрі қлы кінәз бүкіл Русьтің самодержеці Федор Ивановичтен, өзіңізді екі ордаңызбен – Қазақ және Қалмақ ордаларымен қоса патшаның қол астына алуды сұрағаныңызды жеткізді. Ал сіз Сібір патшасы Көшімнің бізге опасыздық жасағанындай, біздің патшаның айтқанынан шықпайтын болыңыз. Сондықтан біз сол теріс қылықтары үшін өз жасақтарымызды жіберіп, біздің адамдар оның жұртын айдап әкетті, сол кезде сіздің ініңіз Ораз-Мұхаммед ханзада біздің жауынгер адамдарымыздың қолына түсті. Ал сіз өз ініңіз Ораз-Мұхаммед ханзаданың біздің қолымызда ұмыт қалдырмайтынын естіп, қуанып қалдыңыз. Ал біз, ұлы патша ағзам және ұлы кінәз, сізді аяп, сіздің ініңіз Ораз-Мұхаммед ханзаданы сізге қайтаруға әмір береміз, ал сізге біздің патшалық әміріміз мынадай болмақ. Біздің ұлы мәртебелі патшамыздың жанында біздің патшадан айлық алып тұратын сіздің бауырларыңыз бен ханзада балаларының болуы үшін сіз оның орнына аманатқа бауырларыңыз бен балаларыңыздан ханзада жіберіңіз. Ал сіздің бауырларыңызды немесе балаларыңызды біздің ұлы мәртебелі патшамыз ұмыт қалдырмайды.» : Тәуекел хан
Тәуекел ханның Мәскеуге елші жіберудегі басты мақсаты : Тұтқындағы Ораз-Мұхаммедті босату
Тәуекел ханның кезінде қатты шиеленісті:Қазақ-өзбек қатынасы
Тәуекел хан Абдоллахқа қарсы күресуге көмек сұраған елі:Ресей мемлекеті
1583 жылы өзбек ханы Абдаллахпен «ант беріскен шартты» бұзған хан: Тәуекел
1583жылы «Ант беріскен шартты» бұзып,Тәуекел хан Өзбек ханнан қайтарып алған қалалар: Сауран, Отырар,Сайрам
1583 жылы Тәуекел ханның өзбек ханымен шартты бұзғаннан кейінгі қауіп төндірген қаласы Ташкент
Тәуекел ханның беделін және күш-қуатын арттырған жеңіс: Ташкент қаласының түбіндегі Абдаллах ханды талқандауы
Ішкі қайшылықтарға байланысты Тәуекел хан Ташкент түбінде Абдаллах ханның әскерін ойсырата жеңген уақыт 1597 жылы
Тәуекел хан Мауереннахрға баса көктеп кірген жыл: 1598 жылы
1598 жылы Өзбек хандығымен шайқаста Тәуекел хан басып алған қалалар: Ташкент, Самарқан
1598 жылы Тәуекел хан 70-80 мың әскермен қоршауға алған Өзбек хандығының астанасы: Бұхара
«Қазақ Тәуекел хан Әбді-Момын ханның өлтіріліп, Пір Мұхаммед ханның билік құра бастағаны туралы хабар алған кезде ол Ташкент пен Мауараннахрды бағындыру үшін жолға шықты. Ол әуелі Ташкентті қаратты, ал сонан соң Самарқанды басып алды және Бұқараға қарай бет бұрды. Пір-Мұхаммед хан ашық шайқаста қарсыласу мүмкін деп таппай, сондықтан қамалға бекінді. Шамамен жиырма күн бойы Тәуекел хан мен оның қазақтары Бұқараның маңайын тонады, күн шығып, батқанға дейін аралығында еі жақтың арасында үнемі қақтығыстар болып тұрды. Бір жолы Тәуекел хан түн жамылып щабуыл жасады. Кескілескен шайқас болды. Тәуекел ауыр жараланды. Ол ешнәрсеге қол жеткізе алмағандықтан, ат тізгінін Ташкент жаққа бұрды. Сол жарақаттан Тәуекел хан о дүниеге асығыс аттанып кетті...» Мәтінде берілген оқиғаның уақытын анықтаңыз: XVIғ. 90 жылдары. Суреттелген оқиғада Тәуекел хан шабуыл жасаған қала: Бұхара. Деректе суреттелген қазақ ханы: Тәуекел
Тәуекел хан осы қала түбіндегі алған жарақаттан қайтыс болды: Бұқар
1598 жылғы шайқаста екі жақтың билеушісі де қаза болып,екі хандық хансыз қалды,бұл хандықтар: Қазақ хандығы мен Өзбек хандығы
1598 жылы қаза тапқан хандар: Тәуекел, Абдаллах
XVI ғасырдың соңғы ширегінде билік еткен Тәуекел хан
Қазақ хандығы мен Өзбек хандығы арасындағы ұзақ жылдар жүргізілген соғыстың нәтижесі: Қазақ хандығының жеңіске жетіп,Ташкентті қосып алуы
ХУІ ғасырдағы Қазақ хандары мен Өзбек хандарының арасындағы ұзаққа созылған шайқас нәтижесінде Қазақ хандығына қосылған қала: Ташкент
Достарыңызбен бөлісу: |