| Орталық Қазақстан
Қазақтың даласын Шығыстан батысқа қарай бөліп жатқан аласа таулар желісі: Сарыарқа
Сарыарқаның алып жатқан аумағы Шығыста Тарбағатай тау сілемдері, Солтүстікке қарай Өлеңті, Сілеті өзендері, Оңтүстікке Аякөз, Қаратал өзендері
Қарағанды, Ақмола, Павлодар облыстары мен Торғай өңірлерін қамтитын аумақ Орталық Қазақстан
Геродот шығармаларында Орталық Қазақстанды мекендеген ежелгі тұрғындар: Аргиппей,исседондар
Аргиппейлердің шығысқа қарай орналасқан көршілері:Исседондар
Ежелгі заманда Сарыарқаның орталығын мекендегендер:Исседондар
Ерте темір дәуірінде Орталық Қазақстан жерін мекендеген тайпа: «Исседондар»
Орталық Қазақстанда орналасқан «мұртты қорғандар» ескерткіші осы дәуірге тән ерте темір дәуірі
Қазіргі ғалымдардың анықтауынша ежелгі заманда исседондар қоныстанған аумақ: Сарыарқаның орталығы
Жайық пен Ертіс аралығындағы сақ мәдениетінің қалыптасуына әсер еткен мәдениет Тасмола
Сарыарқаның ерте темір дәуірі ескерткіштері: Тасмола мәдениеті
Сақ үлгісіндегі мәдениеттің Жайық, Ертіс өзендері арасында қалыптасуына әсер еткен мәдениет Тасмола
Тасмола мәдениеті қамтыған аймақ: Орталық Қазақстан
Ерте темір дәуірі ескерткіші Тасмола мәдениетінің табылған аудан:Екібастұз
Тасмола мәдениетін қалдырған тайпа:Исседон
Тасмолаға ұқсас ескерткіш табылды: Ұлыбай атырыбынан
Аргиппейлерге тән, Тасмола мәдениетіне ұқсас ескерткіш:Ұлыбай
«Мұртты»обалардың бөліну түрі:4-ке
Үлкендеу қорғанның шығыс жағынан салынған кішілеу қорған обалар: Бірінші обалар
Мұртты қорғандар көрсететін бағыт: Оңтүстік,Солтүстік,Шығыс,Батыс
«Мұртты обалар» көп тараған аймақ: Орталық Қазақстан
Орталық Қазақстандағы ерте темір дәуірінің ескерткіштері: «Мұртты қорғандар»
Мұртты қорғандардың шығысқа қарай бағытталуының себебі:Олардың күнге табынғандығын білдіреді
Ерте темір дәуіріндегі «мұртты обалардың ерекшелігі» адам мен жылқыны қатар жерлеген
Достарыңызбен бөлісу: | 
