ІІІ. Жаңа материалды меңгеру. Таратпа материалдар таратылады.
І. Білім екі санның ... сол сандардың ... деп аталады.
EF=20см, KM=5см болса, мына қатынастарды мағынасын ашып жаз: а) 20:5 немесе ә) 5:20 немесе
3) . 32:4 қатынасының алдыңғы мүшесі мен соңғы мүшесін жаз.
... алдыңғы мүше ...соңғы мүше.
4)егер берілген қатынастың алдыңғы мүшесін соңғы мүше етеп, ал соңғы мүшесін алдыңғы мүше етіп, орындарын ауыстырып жазса, пайда болған қатынас ... деп аталады.
5) Қатынастың негізгі қасиеті: Қатынастың екі мүшесін де, ... өзге бірдей санға ... немесе ... , берілген қатынасқа тең қатынас шығады.
Екі санның (қатынасы) бөліндісі сол сандардың қатынасы д.а.
Мысалы: АВ және СД кесінділерінің ұзындық қатынастары бойынша салыстыру. АВ=8 см; СД=5 см болса,онда:
1) 8 : 5 н/се қатынасы АВ кесіндісінің ұзын.СД кесіндісінің ұзын. 1есе ұзын екенін көрсетеді. Себебі: 10=1
Оқылуы: а саны-ң в санына қатынасы н/се а-ң в-ға қатынасы. Мұнда а қатынасын алдыңғы мүшесі, в-қатынастың соңғы мүшесі. 24 : 8
Алд.мүше соңғы мүше
қатынасы кері қатынас
қат. - қат.кері қатынас. ал 5 : 8 н/се қатынасы СД кесіндісі
Ұзындығы АВ кесіндісінің ұзындығын екенін көрсетеді. Екі санның қатынасын әріппен жазсақ: а : в=
ІІ. Түсіну 3-тің 10-ға қатынасын жаз ...
Оған кері қатынасты жаз ...
Осы қатынастың алдыңғы мүшесі ..., соңғы мүшесі ...
№8 есепті (10-бет) шығар
Қарлығаш 18 м/с жылдамдықпен, ал бүркіт 36 м/с жылдамдықпен ұшады.
Бүркіттің ұшу жылдамдығы қарлығаштың ұшу жылдамдығынан қанша көп?
Бүркіттің ұшу жылдамдығы қарлығаштың ұшу жылдамдығынан неше есе көп?
Қарлығаштың ұшу жылдамдығы бүркіттің ұшу жылдамдығының қандай бөлігіндей?
ІҮ. Бекіту Берілген қатынаста бөлуге есептер.
Шебер мен оның шәкірті дайындаған сақиналардың қатынасы 3:2 қатынасындай. Олар бірлесіп жұмыс істеп, 180 сақина дайындады. Шебер неше сақина дайындады? Шәкірті неше сақина дайындады?
Шешуі: Егер шебер мен оның шәкірті дайындаған сақиналардың қатынасы 3:2 қатынасындай болса, демек, шебер барлық сақинаның 3 бөлігін, шәкірті 2 бөлігін дайындаған. Барлық сақиналар 5 бөлікке сәйкес. Онда бір бөлікке 180:5=36 сақина сәйкес. Сонда шебер 36*3=108 сақина, ал шәкірті 36*2=72 сақина дайындады.