Жауап
–
еркін
Құзыреттілік
–
феноменді ғылыми көзқарас тұрғысынан түсіндіру
Мәнмәтін
–
жаһандық
Мазмұны
–
Табиғи ресурстар
Деңгей
–
2
Күтілетін жауап:
XVIII ғасырда І Петр Ресей мен Қазақстанның өзара байланысына
ерекше көңіл бөлген. Ол Қазақстанның жерін «барлық азиялық елдер мен мекендерге
апаратын кілт және қақпа» деп санады және оны Ресейге бағындыру жоспарын құрды.
IV. ҚАЗАҚСТАННЫҢ КЛИМАТЫ
Сұрақ: Шымкенттен Өскеменге тұрақты тұруға көшіп барған саябақшыларға
қандай кеңес берер едіңіз?
1. Құзыреттілік – түсіндіру
2. Мәнмәтін – жергілікті
3. Мазмұны
–
табиғи ресурстар
4. Сұрақтың деңгейі – 4
V. БҰЛШЫҚЕТ МАССАСЫ
Бұлшықеттің белсенділігі денсаулыққа қалай әсер етеді?
1-суреттегі қосымша сызбаны пайдалана отырып, газ заңдары негізінде мыналарды
түсіндіріңіз:
Көкірек қуысының құрылыс
сызбасы:
1.
кеуде қуысының қабырғасы
2.
қабырғамаңы өкпеқабы
3.
өкпе өкпеқабы
4.
диафрагма
5.
кеңірдек
1-сұрақ. Кеуде қуысы қабырғаларының саңылаусыздығы демді ішке алу
механизмінде қаншалықты маңызды?
2-сұрақ. Егер жарақаттану кезінде кеуде қуысының саңылаусыздығы бұзылса және
ауа екі өкпеқап арасына түссе, ағзада не болады?
Ғалымдар жүргізген тәжірибеде қатысушылар бірқатар физикалық жаттығулар жасады.
Физикалық жүктемені арттыру кезінде өкпені желдету болғаны анықталды.
1-сұрақ. Тыныс алу қозғалысына қатысатын бұлшықеттерді дамытуға септігін
тигізетін физикалық жүктеменің қандай түрлері бар?
2-сұрақ. Бұлшықет белсенділігі неліктен өт айдауға әсер етеді?
VI. ҚАН
Адам ағзасында қан дененің әр органын, әр клеткасын байланыстырады. Қан ас
қорыту органдары арқылы тамақтан алған қоректік заттарды тасымалдайды. Өкпеден
жасушаларға ауа тасымалдайды, ал көмірқышқыл газы зиянды өңделген заттарды
зарарсыздандыратын немесе ағзадан шығаратын органға жеткізеді. Ол дененің тұрақты
температурасын ұстап тұрады, ағзаны зиянды микробтардан қорғайды.
Тапсырманы орындаңыз:
Егер 1дм
3
пластилиннің жалпы салмағы, жалпы көлемі және жалпы беті 1 мм
3
бірдей
текшелерге бөлінсе, қалай өзгереді?
А) Салмағы мен көлемі өзгермейді, ал жалпы беті 100 есе артады.
В) Салмағы артады, ал көлемі өзгеріссіз қалады, жалпы беті 10 есе азаяды.
С) Салмағы мен көлемі өзгермейді, жалпы беті 10 есе азаяды.
D) Салмағы артады, ал көлемі өзгеріссіз қалады, жалпы беті 100 есе артады.
VII. ЖҮРЕК
– өмір бойы тоқтаусыз (100-150 жылға дейін) және «жөндеусіз» жұмыс
істейтін ғажайып және сенімді мотор, сорғы.
1-сұрақ. Жүрек пен оның бұлшықеттерінің шаршамауының себебі қандай?
2-сұрақ. Адамның жүрегі минутына 70 рет жиырылып, әр жиырылу кезінде әр
қарыншадан 150 см
3
қан айдаса, 1 сағатта және 1 тәулікте қанша литр қан
айдайды?