Молекулалар - Заттың қасиеттері мен құрамы сақталатын ұсақ бөлшектері молекулалар деп аталады. Молекулалар химиялық реакциялар барысында ыдырайды.Яғни,олар химиялық бөлінетін бөлшектер.
- https://cdn1-kt-vdc.bilimland.kz/upload/content/platform_lessons/L_12211/23.mp4
- Атомдар мен молекулалардың тым кішкентайлығына бола көзбен көре алмасақ та,олардың бар екендігін судың ыдырауынан байқауға болады.
- Су-берік зат,ол тым жоғары температурада немесе электр тогін жібергенде ғана айырылады.Арнайы суды айыратын құралдың екі металл тақташасына тұрақты ток тізбегін қосқанда,біртіндеп су молекуласы ыдырап,екі түрлі газ-сутек пен оттек түзеді.Олар шеткі екі түтіктегі суды ығыстырып,оның үстіңгі жағына жинала бастайды.Зер салып байқасаңдар,оң жақта бөлінген газдың көлемі сол жақтағы газдың көлемінен екі есе көп.
- Сол жақтағы түтіктің шүмегін ашып,аузына шоқтанған шырақ
- апарса,ол лап ете түседі.Бұл оттек газының жануды қолдайтынын
- көрсетеді. Оң жақтағы түтіктің аузын ашып тұтатса,оның жана
- бастағанын көрер едік.Бұл сутек газының ауадағы оттек газымен
- қосылып,су түзетіндігінің айғағы.Оған көз жеткізу үшін,реакция
- нәтижесінде бөлінген буға шыны тақташаны жақындатса,оның бетінде
- су тамшысы түзіледі.Судың молекуласы ыдырағанда түзілген ұқсас атомдар
- өзара жұптасады.Сондықтан судың екі молекуласы айырылғанда,одан
- сутектің екі молекуласы,оттектің бір молекуласы бөлінеді.
- Заттарды жай заттарға жіктеу арқылы олардың құрамын анықтау әдісі анализ (талдау) (грек. analisis- айырылу) деп аталады.
- Атомдардың бір түрінен
- түзілген заттар
- жай заттар деп аталады.Мысалы:мыс,темір,
- күкірт, оттек т.б.
|
