2.Кванторлардың қандай түрлерін білесің?
3.Жалпылау кванторына қандай сөздер жатады?Оның белгісі қандай?
4.Бар болу кванторына қандай сөздер жатады?Оның белгісі қандай?
5.Жалпылау кванторы бар сөйлемдердің шын немесе жалған екендігіне қалай көз жеткізуге болады?
6.Бар болу кванторы бар сөйлемдердің шын немесе жалған екендігіне қалай көз жеткізуге болады?
Жаттығулар №1.Мына сөйлемдердің қалайша құрылғанын анықта.
1.Кейбір жұп сандар 4-ке бөлінеді.
2.Кез келген натурал сандар сан 1-ден кіші.
3.Алғашқы он санның ең болмағанда біреуі құрама сан.
4.Барлық натурал сандар 5-ке бөлінеді.
№2.Сөйлемдерді оқы:
1.
2.
3.
№3.Берілген сөйлемдердің мағынасы шын болу үшін қайсысына «барлығы» сөзін,қайсысына «кейбіреуі» сөзін қосып жазуға болады?
1.Үшбұрыштың ең кем дегенде екі бұрышы сүйір болады.
2.Натурал сандар 8-ге бөлінеді.
3.Үшбұрыштар тік бұрышты болады.
4.Жұп сандар 2-ге бөлінеді.
№4.Жалпылау және бар болу кванторларының әрқайсысмен мағынасы шын болатын үш сөйлемнен құрастыр.
№5.Сөйлемдердің шын немесе жалған екендігін дәлелде.
1. 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7, 8, 9 сандарының әрбіреуі теңсіздігінен шешімі болады.
2.Қатар тұрған кез келген екі натурал санның көбейтіндісі 2-ге бөлінеді.
9.Кванторы бар сөйлемдерді теріске шығару ережелері. Сөйлемді теріске шығару дегеніміз-берілген сөйлемнің мағынасы шын болса,оны жалған етіп өзгерту немесе керісінше жалған болса,мағынасын шын етіп өзгерту.
1. саны тақ сан-Ш
саны тақ емес -Ж
2. саны үш таңбалы сан-Ш
саны үшін таңбалы емес -Ж
3. Ж
-Ш
Бұл сөйлемдердің құрамында кванторлар жоқ.Егер сөйлемдедің құрамында кванторлар болса,онда мұндай сөйлемдерді қалайша теріске шығаруға болады?
Алдымен жалпылау кванторы бар сөйлемдерді қарастырайық:
А: «Балық натурал сандардың 3-ке бөлінеді»-Ж
Бұл сөйлемдерді мынадай екі жолмен теріске шығаруға болады
1. :Барлық натурал сандардың натурал сандардың 3-ке бөлінетіні дұрыс емес-Ж
2. :Кейбір натурал сандар 4-ке бөлінбейді-Ш
Берілген сөйлемді «Барлық натурал сандар сандар 3-ке бөлінбейді»,-деп теріске шығаруға болмайды.Өйткені ұл сөйлемнің де мағынасы жалған.Сонымен,жалпылау кванторы бар сөйлемдерді теріске шығару үшін.
1.Сөйлемнің соңына дұрыс емес сөзін қосамыз 2.Жалпылау кванторын бар болу кванторымен алмастырып,соңғы сөздің терістемесін аламыз. Қарастырылған екі ережені біріктіріп.кванторлы бар сөйлемдерді теріске шығару үшін жеткілікті.Дегенмен,кванторы бар сөйлемдерді теріске шығарудың басқа да жолдары бар.Маңыздысы теріске шағару кезіндегі талап сақталса болғаны.