электрон деп аталады. Р. Милликен тәжірибе жүзінде электрон зарядының мәнін анықтады.
Физиканың одан әрі дамуы . Р. Милликен мен А.Ф. Иоффенің алған нәтижелерінің дұрыс екенін
дәлелдеді.Электронның электр заряды элементар заряд деп аталады. Электрон заряды теріс және
оны е әрпімен белгілейде. е = - 1.6 * 10
-19
Кл , Электронның массасы m = 9.1 * 10
-31
кг – ға тең.
Сонымен тәжірибе жүзінде атомда элементар теріс зарядталған бөлшек – электронның бар екені
дәлелденді және бұл атом құрылысының күрделі екені белгілі болды. Атомның құрылысын
ашудағы шешуші рөл ағылшын физигі Э.Резерфодқа тиесілі, ол 1911 жылы атомның планеталық
моделін ұсынды.Атомның өлшемі өте аз шамамен 10
-10
м, атомның ядросы одан да кіші, ол
атомнан 10 мың есе кіші шамамен 10
-14
м .Ядроның құрамына оң зарядталған бөлшек протон
кіреді.Оның заряды электронның зарядына тең, ал массасы электронның массасынан 1840 есе
үлкен. Атом ядросында протоннан басқа заряды жоқ нейтрон деген бейтарап бөлшек табылды.
Атомдағы электрондардың саны протондардың санына тең. Нейтронның массасы протонның
массасынан сәл ғана артық.Егер қандай да бір өзара әрекеттесудің нәтижесінде атом
электрондарының біразын жоғалтса, атомның оң заряды артып, ол оң зарядталған болады. Атом
мұндай күйде оң ион деп аталады. Керісінше, егер атом электрондар қосып алса, онда атом теріс
зарядқа ие болып теріс ион деп аталады.
4.Кулон заңы. Француз физигі Ш. Кулон 1785 жылы тәжірибе жүзінде вакуумдегі нүктелік
зарядтардың өзара әрекеттесу заңын ашты. Өлшемдері өзара әрекеттесетін денелердің
арақашықтығынан көп кіші болатын зарядталған денелерді нүктелік заряд деп атайды. Көптеген
тәжірибелер жүргізе отырып Кулон электрленген шарлардың өзара әрекеттесу күші олардың
зарядтарының көбейтіндісіне тура пропорционал , ал олардың арақашықтығының квадратына кері
пропорционал деген қорытындыға келді: F ~ 𝒒
𝟏
Достарыңызбен бөлісу: |