9 дәріс сабағы Үзіліссіз кездейсоқ шамалардың бірқалыпты, қалыпты, көрсеткішті үлестірілуі және олардың сандық сипаттамалары



Дата24.04.2024
өлшемі162 Kb.
#201284
Байланысты:
дәріс сабақ№9



9 дәріс сабағы
Үзіліссіз кездейсоқ шамалардың бірқалыпты, қалыпты, көрсеткішті үлестірілуі және олардың сандық сипаттамалары.
1. Бірқалыпты үлестірім заңы. Х кездейсоқ шамасы бірқалыпты үлестірілген болса, оның үлестірім тығыздығы , болады.
Бірқалыпты үлестірімінің тығыздығы мен функциясының графигі 13-суретте көрсетілген.

13-сурет

Бірқалыпты үлестірімнің негізгі сандық мінездемелері: математикалық күтім, дисперсия сәйкесінше төмендегі формулалармен анықталады:


.
2. Қалыпты үлестірім заңы. Х кездейсоқ шамасы қалыпты заңмен үлестірілген деп аталады, оның үлестірім тығыздығы:

формуласымен анықталса, мұндағы дегеніміз - Х кездейсоқ шамасының математикалық үміті, дегеніміз – орташа квадраттық ауытқу.
Онда оның сәйкес ықтималдығының үлестірім функциясы

Қалыпты үлестірімінің тығыздығы мен функциясының графигі 15-суретте көрсетілген.
Қалыпты үлестірім өзінің математикалық күтіміне қатысты симметриялы. Қалыпты үлестірілген Х кездейсоқ шамасының модасы, медианасы және математикалық күтімдері өзара тең. Қалыпты заңмен үлестірілген үлестірімнің қисығы Гаусс қисығы деп аталады.
Сондай-ақ, қалыпты үлестіріммен берілген кездейсоқ шаманың берілген интервалдан мән қабылдауының ықтималдығы:
,
мұндағы -Лаплас функциясы.
Мына формула

кездейсоқ шаманың өзінің математикалық үмітінен ауытқуының абсолют шамасы -дан кіші болуының ықтималдығын анықтайды.
Егер формулада болса, онда

немесе

яғни, кездейсоқ шаманың өзінің математикалық күтімінен ауытқуының абсолют шамасы -дан аспауының ықтималдығы бірге өте жақын екенін көрсетеді.
Осыдан үш сигма ережесі шығады:
Егер кездейсоқ шама қалыпты үлестіріммен берілсе, онда оның математикалық күтімінен ауытқуының абсолют шамасы үш орта квадратталған ауытқудан аспайды.
3. Көрсеткіштік (экспоненциалды) үлестірім заңы. Х кездейсоқ шамасы көрсеткіштік үлестірілген болса, оның үлестірім тығыздығы

мұндағы - оң тұрақты шама.
Оған сәйкес ықтималдықтың үлестірім функциясы

Көрсеткіштік үлестірімнің тығыздығы мен ықтималдығының үлестірім функциясы 14-суретте бейнеленген.
К өрсеткіштік үлестірімнің негізгі сандық мінездемелері: математикалық күтім, дисперсия, орташа квадраттық ауытқу сәйкесінше төмендегі формулалармен анықталады:

Экспоненциалды функция жалғыз параметріне тәуелді. Оның кейбір сандық мінездемелері де осы параметрімен анықталады. Дербес жағдайда, оның математикалық күтімі орташа квадраттық ауытқумен беттеседі.



Достарыңызбен бөлісу:




©engime.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет