Цитоплазмалық протеазалар – каспазалараспарагин қышқылы қалдығы қатысуымен түзілетінпептидті байланыстарды үзеді. Каспазалар барлықжасушалардың цитоплазмасында, бірақ белсенбегентүрде болады – прокаспазалар. Каспазалартұқымдастығында санмен белгіленетін 10 фермент қана болады, олар белгілі бір бірізділікпен бірін бірі активтендіріп тармақталған каскад пайда етеді.
Апоптоз қаруының бір түрі: Эндонуклеазалар. Жасушада әсер ету механизмі мен қызметі бойынша ерекшеленетін эндонуклеазалар жиынтықтары болады.
Каспаза мен эндонуклеазалардан бөлек апоптоздың басқа да қарулары бар:
1) Күшті тотықтырғыштардың жиынтығы. Қалыпты жасушада радикалдар мен тотықтырғыштардан қорғаныс механизмі пайда болады. Бұлар антиоксидантты жүйе ферменттері: супероксиддисмутаза (супероксидті сутегі асқын тотығына айналдырады), каталаза мен пероксидаза (өз кезегінде сутегі асқын тотығын ортадан элиминациялайды) және т.с.с. Апоптоз кезінде бұл ферменттердің гендері инактивацияланады.
2) Апоптоздың тағы бір қаруына плазмолемма құрылысының өзгеруіне жауапты ақуыздарды да жатқызуға болады.
47. Апоптоз және некроздың морфологиялық көрінісі.
Апоптоз морфологиясының өз динамикасы және оның дамуының бірнеше айкын ажыратуга болатын кезеңдері болады.Олар төмендегідей:
Достарыңызбен бөлісу: |
