А. А. Жолдыбаева артросиндесмология оқУ ҚҰралы а. М. Искиндирова, Л. А. Искакова, А. А. Жолдыбаева артросиндесмология учебное пособие

82 
Артросиндесмология 
3-кесте. 
Сегізкөз және қүйымшақ арасындағы қосылыстар (омыртқа аралық 
қосылыстармен салыстырғанда) 
Омыртқа аралық қосылыстар
Сегізкөз және құйымшақ 
арасындағы қосылыстар
1.
Омыртқа аралық диск.
2.
Омыртқа аралық буын.
3.
Көлденең аралық байлам.
4.
Алдыңғы бойлық байлам.
5.
Сары және қылқан үстілік бай- 
ламдар.
6.
Артқы бойлық байлам
1.
Сегізкөз құйымшақ симфизі.
2.
Сегізкөз құйымшақтық 
синдесмоз.
3.
Латералды сегізкөз құйымшақ 
байламы.
4.
Вентралды сегізкөз құйымшақ 
байламы.
5.
Беткей дорсалды сегізкөз 
қүйымшақ байламы.
6.
Терең дорсалды сегізкөз қүйым- 
шақ байламы
4-кесте. 
Қабырғалардың қосылыстары 
Омыртқалармен
Төспен
Өзара
Денелерімен:
Көлденең
I қабырға —
1. Қабырға
1) қабырға
өсінділерімен:
синхондроз
аралық
бастары-
1) қабырға-
II-VI
жарғақ:
ның буыны;
көлденеңдік
қабырға:
— сыртқы;
2) қабырға
буын;
1) төс-қабыр-
— ішкі.
бастары-
2) қабырға-
ғалық
2. Жалған қа-
ның
көлденеңцік
буын;
бырғалар
тарамдал- ған 
байлам- дары
байлам
2) тарамдалған 
төс- 
қабырғалық 
байламдар
шеміршек
аралық
буындар
немесе син-
хондроздар
арқылы
байланы-
сады

Аяқ сүйектерінің қосылыстары 
83 
5-кесте. 
Бас сүйектерінің өзара қосылыстары 
Бас сүйектершің өзара 
қосылыстары
Бас сүйектің 
төменгі жақ 
сүйекпен 
қосылыстары
Бас сүйектің I 
мойын 
омыртқасымен 
қосылыстары
I.
Синдесмоздар.
1.
Еңбектер:
•
алдыңғы;
•
артқы;
•
сына тәрізді;
•
емізік тәрізді.
2.
Жіктер:
•
сагитталды;
•
тәж тәрізді;
•
ламбда тәрізді;
•
қосылатын сүйектердің 
атаулары бойынша, 
мысалы, сына тәрізді 
маңдай жігі және т.б.;
•
пішіні бойынша (тісті, 
қабыршақты және тегіс).
3.
Байламдар:
•
сына-қылқан;
•
біз-тіл асты.
4.
Қағулар (тіс-ұяшықты 
қосылыс).
II.
Синхондроздар.
1.
Уақытша:
•
сына-шүйде;
•
алдыңғы және артқы 
шүйде ішілік.
2.
Тұрақты:
•
сына-тасты;
•
тасты-шүйде;
•
сына-торлы
1.
Шықшыт буыны.
2.
Сына-төменгі жақ 
сүйек бай- ламы.
3.
Біз-төменгі жақ 
сүйек байламы
1.
Ауыз омыртқа- 
шүйде буыны.
2.
Алдыңғы және 
артқы ауыз 
омыртқа- шүйде 
жарғақтары.
3.
Латералды ауыз 
омыртқа- шүйде 
байламы

84 
Артросиндесмология 
6-кесте. 
Қол сүйектерінің қосылыстары 
Иық белдеуінін, сүйекгері
Қолдын, еркін бөлігінщ 
сүйекгері
1. Жауырынның меншікті бай-
1. Тоқпан жіліктің білек
ламдары:
сүйектерімен қосылысы:
• құс тұмсық-акромиондық
• шынтақ буыны;
байлам;
2. Білек сүйектерінің
• жауырынның жоғарғы
қосылыстары:
көлденең байламы.
• проксималды және дис-
2. Жауырын және бұғана
талды кәрі шынтақ жілік
арасындағы қосылыстар:
буыны;
• акромион-бұғана буыны;
• білектің сүйек аралық
• акромион-бұғана байламы;
жарғағы.
• құс тұмсық-бұғана бай-
3. Кәрі жілік сүйегінің білезіктің
ламы.
проксималды қатарының
3. Иық белдеуі мен тұлға
сүйектерімен қосылыстары:
сүйектері арасындағы
• кәрі жілік-білезік буыны.
қосылыстар:
4. Қол басы сүйектерінің
• төс-бұғана буыны;
қосылыстары:
• алдыңғы және артқы төс-
• білезік сүйектерінің
бұғана байламдары;
қосылыстары;
• бұғана аралық байлам;
• білезік сүйектерінің және
• қабырға-бұғаналық байлам-
алақан сүйектерінің
дар.
қосылыстары;
4. Жауырынның қолдың еркін
• алақан сүйектерінің және
бөлігімен қосылыстары:
проксималды бунақтар
• иық буыны
арасындағы қосылыстар;
• бунақ аралық қосылыстар
7-кесте. 
Аяқ сүйектерінің қосылыстары 
Жамбас белдеуінін, сүйекгері
Аяқтын, еркін бөлігінщ сүйекгері
1. Жамбас сүйектің меншікті 
қосылыстары:
•
жамбас сүйектің бөліктері 
арасындағы синхондроз 
немесе синостоз;
•
жапқыш жарғақ.
1. Ортан жіліктің сирақ және тізе 
тобығы сүйектерімен 
қосылыстары:
•
тізе буыны;
•
асықты жіліктің жанама бай- 
ламы;

Аяқ сүйектерінің қосылыстары 
85 
7-кестенің соңы 
Жамбас белдеуінін
, 
сүйекгері
Аяқгың еркін бөлігінің сүйекгері
2.
Жамбас сүйектерінің 
арасындағы қосылыстар:
•
қасаға симфизі;
•
жоғарғы қасаға байламы — 
доға тәрізді байлам.
3.
Жамбас сүйектің V бел 
омыртқасымен қосылыстары:
•
мықын-бел байламы.
4.
Жамбас сүйектің сегізкөзбен 
қосылыстары:
•
сегізкөз-мықын буыны;
•
сүйек аралық 
сегізкөз-мықын байлам- 
дары;
•
вентралды және дорсалды 
сегізкөз-мықын байлам- 
дары;
•
сегізкөз-төмпешік бай- 
ламы;
•
сегізкөз-қылқан байламы.
5.
Жамбас сүйектің аяқтың еркін 
бөлігімен қосылыстары:
•
ұршық буыны;
•
мықын-сан байламы;
•
қасаға-сан байламы;
•
шонданай-сан байламы;
•
дөңгелек аймақ
•
кіші жіліншіктің жанама бай- 
ламы;
•
қиғаш тақым байламы;
•
тізе тобығының байламы;
•
тізе тобығының медиалды және 
латералды ұстап тұрушы 
байламдары.
2.
Сирақ сүйектерінің қосылыстары:
•
жіліншік аралық буын;
•
кіші 
жіліншік 
сүйегі 
басының 
алдыңғы және артқы байлам- дары;
•
сирақтың сүйек аралық 
жарғағы;
•
жіліншік аралық синдесмоз.
3.
Сирақ сүйектері және тілерсек 
сүйектері арасындағы 
қосылыстар:
•
сирақ-асық буыны;
•
медиалды байлам (дельта 
тәрізді);
•
алдыңғы және артқы асық- кіші 
жіліншік байламдары;
•
өкше-кіші жіліншік байламы.
4.
Аяқ басы сүйектерінің қосылы- 
стары:
•
тілерсек сүйектерінің 
қосылыстары;
•
тілерсек және табан сүйектері 
арасындағы қосылыстар;
•
табан сүйектері және прокси- 
малды бунақтар арасындағы 
қосылыстар;
•
бунақ аралық қосылыстар

БАҚЫЛАУ СҰРАҚТАРЫ 
1.
Буындарға қандай анатомиялық құрылымдар тән? 
2.
Аталған буындардың қайсысы бір білікті (бір осьті) буын- 
дарға жатады? 
3.
Аталған буындардың қайсысы екі осьті (екі білікті) буын- 
дарға жатады? 
4.
Аталған буындардың қайсысы көп осьті (көп білікті) буын- 
дарға жатады? 
5.
Төс-бұғана буынына қандай анатомиялық құрылымдар жа- 
тады? 
6.
Қандай қосылыстар шеміршектікке (синхондрозға) жатады? 
7.
Кәрі жілік-білезік буыны пішіні бойынша қандай буындарға 
жатады? 
8.
Омыртқа доғалары арасындағы байламдарды көрсетіңіз. 
9.
Иық буынына қандай анатомиялық құрылымдар жатады? 
10.
Орталық ауыз омыртқа-білік (атлант-білік) буыны пішіні 
бойынша қандай буындарға жатады? 
11.
Латералды ауыз омыртқа-білік (атлант-білік) буыны қандай 
буындарға жатады? 
12.
Омыртқа бағанасы қандай қызметтер атқарады? 
13.
Омыртқа бағанасының ең қозғалмалы бөлігін көрсетіңіз. 
14.
Шынтақ буынына жататын анатомиялық құрылымдарды 
белгілеңіз. 
15.
Кәрі жілік-білезік буынына жататын анатомиялық құ- 
рылымдарды көрсетіңіз. 
16.
Иық буыны құрылысы бойынша қандай буынға жатады? 
17.
Иық буыны пішіні бойынша қандай буынға жатады? 
18.
Иық буынының қандай байламдары бар? 
19.
Шынтақ буыны құрылысы бойынша қайсы буынға жатады? 
20.
Тоқпан-шынтақ жілік буыны пішіні бойынша қайсы буынға 
жатады? 
21.
Проксималды кәрі жілік-шынтақ буыны пішіні бойынша 
қандай буынға жатады? 
22.
Шынтақ буынында қандай қозғалыстар болуы мүмкін? 
23.
Кәрі жілік-білезік буынын түзетін құрылымдар. 

Бақылау сұрақтары 
87 
24.
Кәрі жілік-білезік буыны буын беттерінің санына байланыс- 
ты қандай буындарға жатады? 
25.
Қол ұшындағы бунақ аралық буындар пішіні бойынша қан- 
дай? 
26.
Аяқтың қандай буындары бір біліктілерге (бір осьтілерге) 
жатады? 
27.
Аяқтың қандай буындары екі біліктілерге (екі осьтілерге) 
жатады? 
28.
Аяқтың қандай буындары көп біліктілерге (көп осьтілерге) 
жатады? 
29.
Сегізкөз-мықын буыны пішіні бойынша қайсы буынға 
жатады? 
30.
Сегізкөз-мықын буынына қандай байламдар жатады? 
31.
Кіші шонданай тесігін шектейтін анатомиялық құры- 
лымдарды белгілеңіз. 
32.
Көрсетілген байламдардың қайсысы ең мықты? 
33.
Ұршық буыны пішіні бойынша қайсы буынға жатады? 
34.
Ұршық буынының буын сыртындағы байламдарын 
көрсетіңіз. 
35.
Ұршық буынына қандай байламдар жатады? 
36.
Ұршық буынында қандай қозғалыстар болатынын көр- 
сетіңіз. 
37.
Тізе буынын түзуге қатысатын сүйектерді атаңыз. 
38.
Тізе буынындағы қозғалыстарды көрсетіңіз. 
39.
Тізе буынының буын ішіндегі түзілістерін көрсетіңіз. 
40.
Тізе буынының байламдарын атаңыз. 
41.
Тізе буынының буын сыртындағы байламдары. 
42.
Сирақ-асық буыны пішіні бойынша қандай буындарға 
жатады? 
43.
Сирақ-асық буынын түзетін сүйектерді атаңыз. 
44.
Сирақ-асық буынында қандай қозғалыстар болуы мүмкін? 
45.
Сирақ-асық буынының медиалды (дельта тәрізді) байла- 
мының қандай бөліктері ажыратылады? 
46.
Аяқ ұшындағы қандай байлам ең күшті байлам болып табы- 
лады? 
47.
Аяқ ұшының бақайшықтар арасындағы буындары қандай 
буындарға жатады? 

88 
Артросиндесмология 
48.
Қандай қосылыстар синхондрозға жатады? 
49.
Екі білікті буындар. 
50.
Шықшыт буынына жатады. 
51.
Біліктік омыртқаның тісін ұстап тұратын анатомиялық 
құрылымдар. 
52.
Иық буынына жатпайтын байламдар. 
53.
Кәрі жілік-білезік буынын түзуге қатысатын сүйектер. 
54.
Шынтақ буынын түзеді... 
55.
Сегізкөз-мықын буынын бекітеді. 
56.
Бір білікті буындар... 
57.
Көп білікті буындар. 
58.
Синхнодрозға жатады. 
59.
Буындардың қосымша тетіктері. 
60.
Буындық диск болады. 
61.
Қол ұшының (басының) бунақ аралық буындарындағы қоз- 
ғалыстар. 
62.
Сары байламдар арқылы қосылады. 
63.
Иықтың өсінді-бұғаналық (акромион) буынның анатомия- 
лық түзілістері. 
64.
Шықшық буынындағы қозғалыстар. 
65.
Көп білікті буындарға жатады . 
66.
Иық буынының анатомиялық түзілістері. 
67.
Кәрі жілік-шынтақтық проксималдық буынның анатомия- 
лық түзілістері. 
68.
Шынтақ буынындағы қозғалыстар. 
69.
Жауырынның меншікті байламдары. 
70.
Қолдың бір білікті буындары. 
71.
Екі білікті буындар. 
72.
Кәрі жілік-білезіктік буын жатады. 
73.
Ер-тоқым тәрізді буындарға жатады. 
74.
Шығыршық тәрізді буындар... 
75.
Цилиндр тәрізді буындарға жатады. 
76.
Шар тәрізді буындарға жатады. 
77.
Сагитталды білік айналасындағы қозғалыстар. 
78.
Фронталды білік айналасындағы қозғалыстар. 
79.
Шықшыт буынының құрамына кіреді. 
80.
Сегізкөз-мықын буынының құрылымдары. 

Бақылау сұрақтары 
89 
81.
Шонданайлық кіші тесікті шектейтін анатомиялық құры- 
лымдар... 
82.
Үлкен және кіші жамбас астауын бөлетін құрылымдар... 
83.
Ұршық буынының құрылымдары... 
84.
Ұршық буынының буын ішілік байламдары... 
85.
Тізе буынының анатомиялық түзілістері... 
86.
Тізе буыны қапшығының артқы бетінде орналасқан байлам- 
дар... 
87.
Жіліншік аралық буынды түзеді. 
88.
Асық асты буынын түзетін сүйектер... 
89.
Тілерсектің көлденең буынын (Шопар буыны) түзеді... 
90.
Тілерсектің көлденең буынын (Шопар буынын) түзетін 
сүйектер... 
91.
Сирақ-асық буынын түзеді. 
92.
Кәрі жілік-білезік буынын түзеді. 

жүктеу/скачать 5,68 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: