А. И. Хасанова Жерді пайдалануды жоспарлау


 Модуль . Жерді бағалау және оны пайдалануды ұйымдастыру



Pdf көрінісі
бет39/127
Дата06.02.2022
өлшемі3,57 Mb.
#53069
1   ...   35   36   37   38   39   40   41   42   ...   127
Байланысты:
planir zemlep kurs lekcij na kaz yaz 2

Модуль
. Жерді бағалау және оны пайдалануды ұйымдастыру
Дәріс
 6 Мемлекеттік жер кадастры
6.1 Жер кадастры және әдіснамасы мен қағидаттары туралы түсінік
6.2 Жерді пайдалану мен жерге орналастыруды тіркеу
6.3 Жер учаскесінің мөлшерін есепке алу
6.4 Жер сапасының есебі
6.1 Жер кадастры туралы түсінік, оның әдіснамасы және принциптері
Жер кадастры
ауыл шаруашылығында өндірістің негізгі құралы ретінде 
жер туралы қажетті ақпараттардың жүйелі жиынтығын білдіреді
.
Жер кадастры жерлерді табиғи және экономикалық топырақ құнарлылығы 
негізінде зерттеу
, есепке алу, сандық және сапалық бағалау, өнімділігін 
сараптауды қарастырады
.
Жер кадастры мынадай құрамдас бөліктерден тұрады 
(13-сурет қараңыз)
Ауыл шаруашылығы мақсатындағы жерді бағалау 
- түгендеу кадастрдың 
ең маңызды бөлігі
. Оның негізгі құралы ретінде аудан немесе қаланың 
Мемлекеттік жер кадастры кітабы болып табылады
. Ол жер кадастрының 
құрамдас бөліктері төрт бөліктен тұрады және жыл сайын 
1 қарашада жердің 
сандық және сапалық жағдайы туралы ақпаратты көрсетеді
. Жер кадастрының 
нысаны 
- бірыңғай мемлекеттік жер қоры. 
Жер 
кадастрының 
әдіснамалық 
негізі 
ауыл 
шаруашылық 
кәсіпорындарының ең жақсы құнарлылығы немесе одан да ыңғайлы жер 
учаскелері есебінен жасаған
, сондай-ақ жерді тиімді пайдалану есебінен жасаған 
қосымша табыс немесе қосымша немесе таза ақшалай кіріс ретінде 
қарастырылатын дифференциалды жалдау доктринасы болып табылады
. Бұл 
жағдайда ең нашар жерлерде орналасқан жерді пайдаланушылармен немесе 
олардың өнімділігі төмен жерлерді игерудегі істерімен салыстырылады
.
Дифференциалды жалдау дифференциалды жалдауға 
I - құнарлылық пен 
жердің орналасуындағы айырмашылықтар және дифференциалды жалдау 
II - 
жердегі еңбек және капиталдың қосымша инвестицияларының өнімділігіндегі 
айырмашылықтарға байланысты бөлінеді
.


40 
Фермерлердің әртүрлі табиғи құнарлылығындағы жерлердегі бірдей 
жұмыстары әртүрлі өнім шығарады
. Ең жақсы жерлерде орналасқан 
шаруашылықтар қосымша кіріс алады 
(ДР I).
Қосымша кірістер топырақтың жоғары экономикалық құнарлылығына ие 
(ДР II) және тиімді, интенсивті жер пайдаланушыларға түседі.
Жер кадастры жасалған кезде бірқатар тәртіптер сақталады
.
13 сурет- Жер кадастрының құрамдас бөліктері 
Ең алдымен
, жер кадастры бүкіл ел үшін бірыңғай жүйе бойынша 
жүргізіледі
. Ол жердің нақты мөлшері мен сапасы туралы объективті ақпаратты 
көрсетеді
. Табиғи, құқықтық және экономикалық жағдайы туралы деректердің 
толықтығымен ерекшеленеді
. Деректер пайдаланатын адамдарға қарамастан, 
барлық жерлерде жиналады
.
Кадастрлардың маңызды қағидасы оның тұрақты
, тоқтаусыз жүргізілу 
сабақтастығы болып табылады
. Жерд
I
ң табиғи
, экономикалық және құқықтық 
мәртебес
I
н
I
ң өзгеру
I
әрдайым есепке алынады және кадастрлық құжаттамада 
көрсет
I
лед
I
.
Жер кадастрының Орталықтандырылған басқару жүйесі бөлектенген 
аудандар мен бүкіл елден жер ресурстары туралы жинақталған деректердің 
бірыңғай тәртібін және салыстырмалылығын қамтамасыз етеді
.
Жер кадастры материалдарын жинақтау елдің жер ресурстарын пайдалану 
мүмкіндігін жақсарту үшін қажет
.
Ғылыми негізде табиғи және экономикалық жағдайларды ескере отырып

жоспарлау
, мамандандыру және шоғырлану мәселелерін шешу үшін - сондай-ақ 
Ж
ер к
адаст
ры
ның
құры
лы
с бөнім
д
ері
жер пайдалануды мемлекеттік тіркеу
жер пайдаланушылар саны мен жер қорына сайкес тіркеу
жердің сапасына, мехқұрамына және құларлылығана қарай
белгілеу
тапырақты сапасына қарай бағалау
ауыл шаруашылығы жерін экономикалық бағалау
жер-кадастрлық картасы


41 
ауыл шаруашылығы өндірісін тиімді орналастыру үшін қажет
. Олар 
дифференциялауға көмектеседі
.
Мемлекеттік жер кадастрының ақпараты негізінде салық салу мен сатып 
алудың деңгейі және нарықтық бағаны анықтау
, кірістілікті жоспарлау, 
экономикалық қызметті бағалау
, кәс
I
порындар мен олардың өнд
I
р
I
ст
I
к 
бөл
I
мшелер
I
,
топырақ құнарлылығын сақтау және жақсарту және т
.б. – 
мәліметтер жинағы жер пайдалануды ти
I
мд
I
реттеуге мүмкіндік әпереді
.


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   35   36   37   38   39   40   41   42   ...   127




©engime.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет