А. К. Маханова хормен ән айту тәрбиесі

1. 
   Шығарманы көркемдік тұрғыда орындау үшін қандай мәселерге назар аудару керек?
   
2. 
   Шығарманы көркемдік тұрғыда орындау үшін қандай қосымша құралдарды пайдалануға болады?
   
3. 
   Музыкамен сүйемелдеу барысында қандай аспаптарды пайдалануға болады?
   
4. 
   Музыкамен сүйемелдеу барысында қандай қазақтың фольклорлық аспаптарды пайдалануға болады?
   
5. 
   Мектеп репертуарынан бір әнді таңдап мектептегі сынып сияқты, тобымен үйретіп мәнерлеп орындап беріңіз.
   

Көкек, көкек, көкек деп,

2. Көк шыбық былтырғы

3. Көктемде, көктемде

1. 
   – Бүгің қай күн?
   

2. 
   – Бүгің қай күн?
   

3. – Бүгің қай күн?

4. – Бүгің қай күн?

2. Шай қайнатып келейін,

1. 
   Выйди, солнышко,
   

1. Судан шықпас жаздайын,

2. Суға түссе балықтай,

Қайырмасы: Тәй-тәй, қаздарым, тәй-тәй-тәй.

1. 
   Первые снежинки на землю летят.
   

2. 
   Шел сапожник мимо гусят пожалел:
   

2. Ортақ бізге бір Отан,

3.Туыспыз біз бәріміз,

1. 
   То жара, то дождик льется,
   

2. 
   Нет с тобою рядом папы,
   

3. 
   У тебя друзей немного,
   

4. Хочешь, я с тобой полаю,

5. Загорелась в доме люстра,

6. Только пес не отвечает

2. Бала біткен шулайды,

3. Асау тайлақ, Ақтайлақ

1. Аты шыққан биімен, мен боламын ортеке,

2. Қоңыр тоқты, көк тұсақ, сен де биле мен құсап,

1. 
   Кетіріп қыстың каһарын,
   

2. Бидай, ет, тары, қамырын,

3. Нұрлы күн күлген сөзіндей,

Алдын ала балалармен Наурыз жайлы әңгіме жүргізіп, әннің сүйемелдеуіне көңіл аудару керек. Біріншіден үшінші шумаққа дейін қуаныштың ашыла бастауына, шумақтардың арасындағы музыкада өмірге ризашылық пен шаттық үні естіледі. Әнді өте әдемі, жан тәніңмен орындау керек.

1. 
   Солнце, небо, звёзды,
   

2. 
   И уйдут однажды
   

1. 
   Жайлау гүлге тұнатын,
   

2. 
   Көше гүлге тұнатын,
   

3. 
   Атам, әжем мекені,
   

Бұл ән туып-өскен жерге деген адамның сүйіспеншілігі туралы. Нәзік, әуенді үнмен орындалады.

1. Қарт Алатау 2. Бұлақ аққан

1. Бүгінгі ел ішінде

Қайырмасы: Ей, менің асқар тауым!

2. Анаға ақ пейілді,

Вальс екпіндегі әдемі ән. Үйренген кезде, кең секіріске көңіл аударып, оларды орындағанда, төменгі нотаға күш салмау керек. Жылдамдыта, ашық та нәзік айту керек.

1. 
   Ақ таяғын таянып,
   

Қайырмасы: Ал, балалар, тұрмайық,

2. Кетті көңіл шалқып-ақ,

1. 
   Уақыт мол бөлеміз,
   

Қайырмасы: Аппақ, аппақ дала,

2. Аралайды бақшаны,

1. Әлди, әлди, бөпем-ай,

2. Әлди, әлди, бөпешім,

3. Бал, бөбегім, базарым,

1. 
   Ана – өмір шырағы,
   

Қайырмасы: Әлди, әлди, әлди-ай –

2. Гүлді өмірде мәуелі,

Қайырмасы: Әлди, әлди, әлди-ай –

«Ана!» Адамның алғаш айтатын сөзі және ол бүкіл әлем тілдерінде бірдей нәзік естіледі. Біз бұл әнді қайырмасынан бастап үйренуді ұсынамыз. Осы әнді үйрету барысында осындай сөздерді және дауыс ырғағы бар қандай ән орындағандары туралы әңгіме жүргізуге болады. Балалар «Әлди-әлди», «Бала уату» сияқты бесік жырларын естеріне түсіреді. Иә, бұл әндерді бізге бала кезімізде аналарымыз баяу айтатын, біз «Ана» әнін нәзік сезіммен орындауға тиіспіз.

2. Ақ сүтінен жаралған,

1. Ел жатқанда жатпаған,

Қайырмасы: Күлімдеген көзіңнен

2. Өзің маған мият күн,

3. Қуат беріп құшағың,

Берілген әуезді әуен кең тыныс алу дағдысын дамытуға арналған. Ән айтуда тыныс алуды белсендіру үшін, оны нон легато тәсілі арқылы орындауға болады.

1. 
   Елдің жырын жырлаған,
   

Қайырмасы: Домбырасыз сән қайда,

2. 
   Құрманғазы, Тәттімбет
   

3. 
   Абай, Жамбыл, сал Біржан
   

1. 
   Гүлдей жайнап,
   

Қайырмасы: Бір, екі, үш!

2. Мөлдір таным,

1. 
   Білімнің кілтіндей
   

2. 
   Қиынға төзуге
   

1. Шіркін, сурет сабағы,

2. Қызыл бояу қызғалдақ,

Бұл ән балалардың үлкен шабытпен қатысатын сурет сабағы жайлы. Ән жоғарғы регистрде басталып, көңілді де салтанатты орындалады.

1. 
   Светит в небе солнышко, солнышко,
   

Припев: Тра-ля-ля,

2. 
   Струны скрипки тонкие, тонкие,
   

Припев: Тра-ля-ля,

3. 
   Руки сами хлопают, хлопают,
   

Припев: Тра-ля-ля,

1. Айды әперші, апатай!

2. Айдынында аспаннын,

3. Ай добыма әдемі

1. 
   Раз сидел веселый гном
   

Ти-ла-ла, да ти-ла-ла,

2. 
   Гному было много лет
   

Ти-ла-ла, да ти-ла-ла,

3. 
   От заплаток – колпачок
   

Ти-ла-ла, да ти-ла-ла,

4. 
   Ну, а гномик песню пел
   

Ти-ла-ла, да ти-ла-ла,

1. Спроси у жизни строгой:

2. Забудь свои заботы,

3. Ах, сколько будет разных

1. 
   Шөп, шөп – шөп шөжелерім,
   

2. 
   Шөп, шөп – шөп шөжелерім,
   

Аталған әуен динамикалық ансамбльді қалыптастыруға арналған. Жаттау кезінде алдымен бір дыбыстауда бірқалыпты орындауға болады. Содан кейін, f және қолдану арқылы орындауға болады. p динамикасын орындауда тыныс алудың енжар болмауын қадағалау қажет.

1. 
   Көлдей шалқып жас өмір,
   

Қайырмасы: Айгөлек-ау, айгөлек,

Қайырмасы: Айгөлек-ау, айгөлек,

1. Біздің келер шамамыз,

2. Біздің келер шамамыз,

1. Ақ сиса, қызыл сиса, сиса, сиса,

2. Жаныма батқандықтан ашынамын,

3. Үш жүзге атым мәлім Жаяу Мұса,

Бұл жаттығуды талдап, үйреніп, содан кейін әр түрлі екпіндермен, қисындармен, динамика белгілерімен орындау керек.

1. 
   По школьным коридорам
   

2. 
   По улице шагая,
   

3. 
   Спешу туда, где тише,
   

Ән екі дауыста айтуға арналған, бірақ бір дауыста айтуға болады (екінші дауысты мұғалімнің айтуына болады). Синкопалық ырғақты реттеп, бірінші алақанмен ұрып - сезініп, сонан кейін айту керек. Көңілді, жалынды ырғақпен орындау керек.

1. 
   Ақ көгершін, көгершін,
   

Қайырмасы: Ел тілегін алып ұш,

2. 
   Сенен көзін алмайды,
   

Қайырмасы:

3. 
   Қанатыңа жазылған,
   

Қайырмасы: