Ауыл – шаруашылығының геоэкологиялық аспектілері

4. 
   Көлік түрлері.
   
5. 
   Көлік түрлерінің экосистеманы ластаудағы үлес салмағы.
   
6. 
   Ауыл шаруашылық түрлері.
   
7. 
   Ауыл шаруашылығы дамыған мемлекеттер.
   
8. 
   Интенсивті өнім алу дегеніміз не.
   

1. 
   Қазақстанның эколгия-географиялық орналасуы.
   
2. 
   Орография және рельефінің экологиялық жағдайы.
   

Қазақстан территориясы қоңыржай белдеуде Евразия материгінде орналасқан. Алып жатқан аумағы 2717,3 мың км кв немесе құрлықтың 1,8 пайызын алып жатыр. Қазақстан Ресей Федерациясы мен Қытай Халық Республикасы, Өзбекстан, Түркменстанмен шекараласып жатыр.

2.Орография және рельефінің экологиялық жағдайы.

• 
  Қазақстанның таулы аймақтарының шығыс және оңтүстік шығыста орналасуы, тау өзендерінің болуы, сел процестерінің болуы.
  
• 
  Денудациялық жазықтар, үстірт, ұсақ шоқылардың болуы су эррозиясына әкеләп, жер қыртысының өзгерісіне әкеледі.
  
• 
  30 пайыз жерінің төмен жатқан аккумулятивтік жазықтырдың болуы ауыл шаруашылығына байланысты шөл эррозиясына ұшырауы.
  
• 
  Аккумулятивтік құмды-сазды, аллювиальді, көлдік аллювиальді жазықты жерлердің болуы антропогендік шөлдену процесіне әкеледі.
  
• 
  Эолды жазықтар мен құмды шөлдердің басым бөлігінде дефляция процесі қарқынды жүреді.
  

1. 
   Қазақстанның алып жатқан аумағы?
   
2. 
   Қазақстан қандай мемлекеттермен шектеседі?
   
3. 
   Қазақстанда ластаушы өнеркәсіп орындары қай қалаларда орналасқан?
   
4. 
   Орографиялық ерекшеліктер?
   

№ 22 дәріс

1. 
   Геологиялық құрылысының экологиялық жағдайы.
   
2. 
   Табиғи экологиялық жағдайдың климаттық ерекшеліктері, жер беті және жер асты суларының экологиялық маңызы.
   

1.Геологиялық құрылысының экологиялық жағдайы.

• 
  техногендік әрекеттерге тұрақты интрузивті жыныстар, Оңтүстік шығыс Қазақстан,Қазақтың ұсақ шоқылар, Мұғалжар таулары.
  
• 
  Экологиялық тұрақты аудандарға ізбес тасты және полеозой эрасына дейінгі және полеозой эрасында түзілген шөгінді элементтер. Оларға Алтай, Тянь-Шань, Қазақтың ұсақ шоқылары.
  
• 
  Су және жел эррозиясына тұрақсыз мезазой эрасы және полеоген, неоген эрасының сазды жыныстары, Торғай ойпаты, Солтүстік Арал маңы.
  
• 
  Антропогендік әрекеттерге тұрақсыз төрттік кезеңнің теңіздік –сазды балшықты шөгінділер.Торғай ойысында Каспий маңы ойпаты, Батыс Сібір ойпатында кездеседі.
  
• 
  Техногендік процестерге тұрақсыз Қызылқұм, Каспий маңы ойпаты, Арал маңы.
  

2.Табиғи экологиялық жағдайдың климаттық ерекшеліктері, жер беті және жер асты суларының экологиялық маңызы.

• 
  Күрт континентальді, құрғақ, қысы суық, жазы ыстық, атмосфералық ылғыл мөлшері аз.
  
• 
  Соңғы 100жыл ішінді және 2050 жылға дейін Республика территориясына түсетін ылғал мөлшері 20 пайзға төмендейді деген болжам бар.
  
• 
  Шаңды дауылдар және құрғақшылық қайталанып отырады, шөлдерде 90 күн бойы осы құбылыс байқалады.
  
• 
  Солтүстік Қазақстанда ауыл шаруашылығында қолданылытын жерлер жел эррозиясына ұшырайды.
  

• 
  Қазақстанда су көдерінің әркелкі таралуы.
  
• 
  Шығыста және Оңтүстік шығыста өзен торларының жиі орналасуы өнеркәсіп орындарының тұщы су көздерін ластауы.
  
• 
  Республиканың 80 пайыз өзендері өздерінің суларын табиғи жомен жаңарып отырады.
  

1. 
   Қазақстандағы ірі платформалар
   
2. 
   Қазақстанның климаттық ерекшеліктері
   
3. 
   Табиғи зоналар бойынша ылғалдың түсуі.
   
4. 
   Ірі тұщы су көздері қайда орналасқан.
   

№ 23 дәріс

1. 
   Топырақтың экологиялық жағдайы.
   
2. 
   Биологиялық әртүрлілікті сақтау, ландшафттың экологиялық жағдайы.
   

1.Топырақтың экологиялық жағдайы.

2.Биологиялық әртүрлілікті сақтау, ландшафттың экологиялық жағдайы.

1. 
   Қазақстан территориясында негізінен тарлған топырақ түрлері..
   
2. 
   Қара топырақты аудан қанша гектерды алып жатыр?
   
3. 
   Құмды массивтердің алып жатқан аумағы?
   
4. 
   Қазақстанда қанша өсімдік әлемі таралған?
   

№ 24 дәріс

1. 
   Қазақстан Республикасының қазіргі заманға әлеуметтік-экономикалық құрылысы.
   
2. 
   Техногенез және литогендік орта.
   

1.Қазақстан Республикасының қазіргі заманға әлеуметтік-экономикалық құрылысы.

2.Техногенез және литогендік орта.

1. 
   Антропогендік факторлар дегеніміз не?
   
2. 
   2000 жылғы Қазақстанның халық саны және тығыздығы.
   
3. 
   Қазақстанның халқының тығыз қоныстанғын аймағы.
   
4. 
   Техногендік орта дегеніміз не?
   

№25 Дәріс

1. 
   Геоэкологиялық аудандастырудың маңызы мен мазмұны.
   
2. 
   Геоэкологиялық диференцацияның заңдылықтары, Қазақстанның геоэкологиялық провинциялар мен облыстары.
   

1.Геоэкологиялық аудандастырудың маңызы мен мазмұны.

1. 
   Материк
   
2. 
   Белдеу
   
3. 
   Физико-географиялық ендік
   
4. 
   Ландшафтық зона
   
5. 
   Физико-географиялық провинция
   
6. 
   Физико-географиялық аудан.
   

2.Геоэкологиялық диференцацияның заңдылықтары, Қазақстанның геоэкологиялық провинциялар мен облыстары.

• 
  катастрофиялық
  
• 
  критикалық
  
• 
  ауыр
  
• 
  қанағаттанарлық
  
• 
  жақсы
  

1. 
   Геоэкологиялық аудандастырудың маңызың?
   
2. 
   Қандай таксомониялық бірліктерге бөлінеді?
   
3. 
   Қазақстан биожүйелерінің экологиялық жағдайын анықтаудың деңгейлері?
   

№ 26 Дәріс

1. 
   Қоршаған орта және табиғи ресурстар.
   
2. 
   Табиғатты тиімді пайдалану және жер қыртысының минералдық шикізаттарын қорғау.
   

1.Қоршаған орта және табиғи ресурстар.

• 
  Ғылыми техникалық революцияның дамуы, өндірісте адам қоғамының қарқынды әрекеті
  
• 
  Демографиялық саясат, халық санының өсуі, урбанизация процесі.
  

2.Табиғатты тиімді пайдалану және жер қыртысының минералдық шикізаттарын қорғау.

1. 
   Табиғатты қоғау дегеніміз не?
   
2. 
   қайта қалпына келетін ресурстар
   
3. 
   Қайта қалпына келмейтін ресурстар
   
4. 
   Мұнай –газ өнімдері Қазақстанның қай аймағында өндіріліді?
   

№ 27 Дәріс

1. 
   Атмосфералық ауа және ауа-райы ресурсы
   
2. 
   Су ресурстарын қорғау, топырақ және жер ресурстарын қорғау.
   

1.Атмосфералық ауа және ауа-райы ресурсы

• 
  вулкандық күлдермен
  
• 
  дауыл меншаңдар
  
• 
  өрттен
  
• 
  Өндіріс орындарында жанғыш кен орындарын қолдану
  
• 
  Өнеркәсіптік қалдықтармен ластану
  
• 
  техногендік апаттан кейін радиоактивті ластану.
  

1. 
   Атмосфера қабатын ластаушы көздер
   
2. 
   Атмосфераның өндіріс көздерімен ластануы
   
3. 
   Қазақстанда қанша өзен-көл бар№
   
4. 
   Қазақстандаға ауылшарушшылық жерлері қанша гектер жер?
   

1. 
   Өсімдік әлемін қорғау
   
2. 
   Жануарлар әлемін қорғау, ерекше қорғалатын аймақтар
   

1.Өсімдік әлемін қорғау

2.Жануарлар әлемін қорғау, ерекше қорғалатын аймақтар

• 
  Мемлекеттік ұлттық табиғи парктер
  
• 
  Мемлекеттер табиғи резерфаттар
  
• 
  Мемлекеттік табиғи парктер
  
• 
  Мемлекеттер табиғи ескетркіштер
  
• 
  Мелекеттік қорықтар
  
• 
  Мемлекеттік табиғи қорықшалар
  
• 
  Мемлекеттік зоологиялық парктер
  
• 
  Мемлекеттік дендрологиялық парктер және т.б.
  

1. 
   Өсімдік әлемінің маңызы?
   
2. 
   Қазқстанда энедемик өсімдіктердің түрлері
   
3. 
   Орман қорының алып жатқан аумағы
   
4. 
   Жалпы сүтқоректілердің саны
   
5. 
   Қызыл Кітаптың сңғы басылымы қашан шықты?
   
6. 
   Ерекше қорғалатын аймақтар не үшін құрылған?
   

№ 29 Дәріс

1. 
   Қоршаған ортаның қазіргі заманғы жағдайы
   
2. 
   Экологиялық апатты аймақтар
   

1. Қоршаған ортаның қазіргі заманғы жағдайы

1. 
   Апатты
   
2. 
   Критикалық
   
3. 
   Ауыр
   
4. 
   Қанағат
   
5. 
   Жақсы.
   

2.Экологиялық апатты аймақтар

• 
  Арал теңізінің тартылуы
  
• 
  Семей ядролық-сынақ полигоны
  
• 
  Алтай руднигі өнеркәсіптік ауданы
  

1. 
   Қазақстандағы қазіргі заманға экологиялық проблемалары
   
2. 
   Экологиялық апатты аймақтар
   

№ 30 Дәріс

1. 
   Табиғи ортаны және табиғатты қорғаудағы геоэкологиялық принциптері
   
2. 
   Табиғаттағы қорғаудағы және геоэкология облысындағы ғылыми зерттеудің негізгі бағыты.
   

1. 
   Табиғи ортаны және табиғатты қорғаудағы геоэкологиялық принциптері
   

• 
  табиғи ресурстар
  
• 
  ауа
  
• 
  су
  
• 
  топырақ
  
• 
  өсімдік әлемі өздігінен сақталып және өздігінен қайта қалпына келіп, жаңарып отыруы қажет. Геожүйетабиғи жолменпайда болған генофондтарды сақтау керек және өздігінен жаңарып отыруы қажет. Геожүйе – эстетикалық дамудың көзі болуы керек. Табиғи ортаныңгеоэкологиялық оптимизациялау принциптері, геожүйелердің құрылысын экологялық сақтау ғана емем, олардың экологиялық режимін қызметі мен динамикасын қамтамсыз етуі керек.
  

1. 
   Қоршаған ортаны оптимизациялау принципі
   
2. 
   Қоршаған ортаны оптимизациялау методологиясы
   
3. 
   Ғылыми зерттеудің негізгі бағыттары