А. С. Иргалиев Педагогикалық факультеттің оқу-әдістемелік кеңесінің отырысында бекітілді

Тақырыбы: Грамматикалық талдау. Қарастырылатын мәселелер

жүктеу/скачать 0,74 Mb. бет 55/72 Дата 28.10.2022 өлшемі 0,74 Mb. #155525

Тақырыбы: Грамматикалық талдау. Қарастырылатын мәселелер: 1.Жай сөйлемнің құрылымдық-мағыналық жүйесі және оны меңгерту әдістемесі. 2.Жалаң және жайылма сөйлемді проблемалық әдіспен меңгерту әдістемесі. Грамматика жаттығуларының ішінде кең тарағаны грамматикатикалық талдау болып табылады. Грамматикалык, талдау сипаты жағынан аналитикалық болады, бірақ оған синтетикалық белгілер де тон. Грамматикалык, талдау жалпы түрде де, белгілі бір тақырыпқа байланысгы жеке де, сондай-ақ ауызша да жазбаша да жүргізіледі. Ауызша талдауда балалар бүрын окығандарына тоқталады, сөйлемдегі грамматикалық формаларды корсетеді, оқытушынын сүрауларына жауап береді, оз бетімен мысалдар келтіреді. Жазбаша талдауда балалар жазылған мөтіннен грамматикалық формалардың астын сызады немесе олардың айырып жазады, тиісті формаларын корсетеді, сүраулар қояды т.б. Грамматикалық талдау мазмүны жағынан фонетикалық, морфологаялық, синтаксситік емесе аралас талдау болып болінеді. Колемі жағынан толық немесе ішінара талдау болады. Фонетикалық талдауда балалар дауысты, дауыссыз дыбыстарды ажыратады, жазылған создердегі дауысты, дауыссыз дыбыс өріперінің астын сызып қояды, создің ауызша жөне жазбаша буын жігін, дыбыс қүрамын ажыратады. Создердегі жеке-жеке дыбыстарды мүлтіксіз айыра білу арқылы оріп қалдырмай жзуға тоселеді. Морфологиялық талдауда ауызша сойлемдердегі затты, заттың белгісін, санын, қимылын корсететін создерді, тапқызу, жазуша мәтіннен сондай создердің астын сызғызу, олардың сүрауларын ауызша, жазбаша қойғызу сияклы жүмыстар жүргізіледі. Оқушылар сойлем мүшелерінің қай соз табы екендігін жоне олардың формасын (жекеше, копше, төуелдік, септік, жағы, шағы) айырады. Морфологиялық жазбаша талдату жүмысын түрліше жүргізуге болады: 1. Сөздің бір формасын теріп жазады не астын сызып қояды, немесе қандай сез табы, қай форма екенін ор сөздін. үстіне қысқартып жазып қоюға да болады (зат есімніЯастын бір, сын есімнің астын ирек сызықпен, етістіктің астын екі сызып корсетеді.) Оеындай белгілермен сөйлем мүшелері де корсетіледі. Оған түсті қарындаш қолданған қолайлы. 2. Берілген мөтіннен ең өуелі зат есімдерді,*сонан кейін сын есімдерді т.с.с. теріп жазады. 3. Белгілі бір грамматикалық категорияға жататын создерді дайын таблица бойынша айырып жазады. Мысалы, Балалар озеннің жағасына келді сойлемінен зат есімге жататьш создерді тапкызуға тиіс болса: Соз табы Сойлем мүшесі Сүрау-лары Жекеше, копше Септік Балалар озеннің жағасына Бастауыш Толықт. Кімдер қайда Көпше Жекеше жекеше Атау Ілік Барыс №22-дәріс жүктеу/скачать 0,74 Mb. Достарыңызбен бөлісу: