Айып тӛлеу
(айып пҧл, ӛсім) – бҧл борышкер міндеттемесін
орындамаған немесе тиісінше, орындамаған ретте, әсіресе,
орындау мерзімін ӛткізіп алған ретте несие берушіге тӛлеуге
міндетті, ақша сомасы. Айып тӛлеу туралы талап бойынша несие
беруші оған келтірілген залалдарды дәлелдеуге міндетті емес.
Борышкер ӛзінің міндеттемелерін орындағанда немесе
орындамағанда, несие берушінің жеңілдетілген тҥрдегі ӛтемді
жоғалтудың ыңғайлы қҧралы ретінде ҧсынылуы, келісім
міндеттемелерді кеңінен қолдануды қамтамасыз етуде
тҧрақсыздық тиімділігі қолданылады.
Кӛрсетілгендей тҧрақсыздықтың мағынасы келесідей
белгілерге тән шарт жасау кезінде екі жақ міндеттемелерді
бҧзғаны ҥшін жауапкершілік ӛлшемін ескеру жайлы біледі,
шығындардың бар болуын дәлелдеу қажеттілігінің жоқтығы
міндеттемелерді
бҧзу
айғағы
мен
тӛлеу
мҥмкіндігінің
тҧрақсыздығын кӛрсетеді, осындай кӛрсеткен бҧзушылықтар,
(тҧрақсыздық
заңдылығын
ескере)
тҧрақсыздық
келісім
шарттарын тҧжырымдауды ӛздігінше қарастыру екі жаққа
мҥмкіндік береді, оның санына, оның ӛлшемiнiң бӛлiктерiне,
шығындардың байланысы, есептеу реті, нысаны кӛздейтіндей
шарттарды іске қосу және нақты екі жақтың ӛзара қатынастарына
бейімделеді.
Заңның
залалды
ӛтеу
тҧрақсыздық
айыбының
мҥмкiндiктерiне байланысты тҧрақсыздық айыбын: есепке
алынатын, айыптық, ерекше және талғаулы деп тӛрт тҥрiге
бӛлеміз.
Бекітілу негізіне байланысты айып тӛлеу заңдық және
шарттық болып бӛлінеді.
Достарыңызбен бөлісу: |