222 Білу және түсіну: 1.
«Экожүйе» деген түсінікке анықтама беріңдер.
2.
Бірлестік дегеніміз не?
3. Неліктен әрбір бірлестікте міндетті түрде
продуценттер болатынын
түсіндіріңдер.
4. Күн жарығы немесе энергия көзі болып табылатын жансыз (өлі)
табиғаттың басқа құрамбөлігі болмаса, экожүйе болуы мүмкін бе?
қолданылуы: 1. Консументтердің қызметін сипаттаңдар.
2. Жансыз (өлі) табиғат құрамбөліктері, продуценттер мен консументтер
арасындағы байланысты анықтаңдар.
3. Су және құрлық экожүйелерін салыстырыңдар.
4. Жердегі қоректік пирамидалардың «пирамида» сияқты, ал су қоректік
пирамидалары «қи ық ромбқа» ұқсау себептерін атаңдар.
Талдау: 1. Экожүйелердегі энергия ағынын сызба түрінде бейнелеңдер.
2. Су және құрлық экожүйелері көрсеткіштерінің бірдей емес еке нін
мысалдар келтіріп дәлелдеңдер.
3. Экожүйе типтерінің абиотикалық және биотикалық жағ дайларға
тәуелділігін талдаңдар әрі анықтаңдар.
Синтез: 1. Егер бесінші қоректік деңгейде 287 кДж энергия жинақ тайтын болса,
экожүйе Күннен немесе басқа сыртқы көзден қанша энергия мөлшерін
алу қажет екенін есептеңдер.
2. Су және құрлық экожүйелерінің қоректік пирамидала рын сызба
түрінде бейнелеңдер.
3. Мынадай жағдайдың моделін жасаңдар: экожүйеде бірінші реттік
консументтер жойылып кетті. Оларды теңестіруге бола ма?
Жауаптарыңды негіздеңдер.
Бағалау: 1. Тірі қалу мүмкіндігі 100% болатын экожүйе қалыптаса ма? Мұны
эволюция тұрғысынан бағалаңдар. Олар қандай ерек шеліктерге ие
болуы керек?
Пікірталас: «Жерде қандай экожүйелер ең тұрақты болады? Оны дәл болжауға
бола ма?» Экожүйелердің барлық құрам бөліктерін дұрыс ретпен орна-
ластырыңдар. Олардың өзара байланысын көрсетіңдер.
