А. Соловьева, Б. Ибраимова

100
Синтез:
Артериялар мен веналардың арасындағы айырмашы лық тарды 
атаңдар. Құрылысы басқа болғанда өз қызметін атқа ра алмайты-
нын дәлелдеңдер. Омыртқалы жануарлар дың жү рек қуыстарының 
ұлғаюының эволюциялық мәні неде? Төрт қуысты (камералы) 
жүректің артықшылығы неде? 
Бағалау:
1. Қан айналым жүйесі басқа болғанда, омыртқалы жан уарлар эволюция-
сы болуы мүмкін бе еді? Жауаптарыңды дә лел деңдер. 
2. Табиғатта қан тамырлары жүйесінің пайда болуының ма ңызын 
түсіндіріңдер. 
§23. қан тамырлары жүйесінің түрлері және 
қан айналым шеңберлері 
Жануарлардың қан тамырлары жүйесінің түрлерін сипаттау
Ашық және тұйық қа н айналым шеңберлерінің айырмашылығы неде екенін 
еске тү сі рейік. Ол қандай жануарларға тән? Жасушалар мен дене ара сын дағы 
зат алмасуда жасушааралық сұйықтықтың рөлі қандай? 
қан тамырлар жүйесінің түрлері
. Қан тамырлар жүйе лерін 
ашық­
және­тұйық
деп екі үлкен топқа бөледі. Буылтық құрттар мен омыртқалы 
жануарларда тұйық қан тамырлар жүйесі болатынын еске түсірейік. Ал 
ұлулар мен бунақденелілер ашық қан тамырлар жүйесіне ие. 
Тұйық қан тамырлар жүйесінде қан мен дене жасу шала рының ара-
сында тікелей жанасу болмайды, делдал рөлін жасушааралық сұйықтық 
атқарады. Ашық қан тамырлар жүйесіне ие ағзаларда ағзаның ішкі 
ортасы болып табылатын үш сұйықтық болмайды. 

жүктеу/скачать 5,1 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: