А. Соловьева, Б. Ибраимова


Прокариоттар мен эукариоттар



Pdf көрінісі
бет3/227
Дата08.12.2023
өлшемі5,61 Mb.
#195657
түріОқулық
1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   227
Байланысты:
8-сынып биология

Прокариоттар мен эукариоттар. 
Бір­сақиналы­ДНҚ
молекуласы тікелей 
цитоплазмада
болады және эукариот жасушасындағы сияқты ядро екі 
1-сурет. 
Бактерия жа­
сушасының құ ры лы сы:
1 – ДНҚ-ның сақинасы;
2 – мембрана; 3 – шы-
рыш ты капсула не месе 
жа су ша қабыр ғала ры; 
4 – ци то плазма;
5 – ри бо со ма лар
2-сурет.
Өсiмдiк жасу­
шасы:
1 – жасуша қабырғасы; 2 – 
мембрана; 3 – вакуоль; 4 – 
ядро; 5 – хлоропласт; 6 – 
митохондрия; 7 – бұдыр 
эндоплазмалық тордағы 
рибосомалар
3-сурет.
Жануар жасу­
шасы:
1 – жасуша мембранасы; 
2 – ядро; 3 – лизосома; 
4 – митохондрия;
5 – Гольджи жиынтығы;
6 – бұдыр эндоплазмалық 
тордағы рибосомалар
7
4
3
6
5
1
2
2
1
3 4
5
6
5
1
3
2
4


5
мембрана арқылы бөлінбейді. Ал қозғалу мүшесінің қызметін бір немесе 
бірнеше талшықтар атқаруы мүмкін. Прокариот жасушасы 
плазмалық­
мембра­намен­
жа был ған, оның сыртында 
жасуша­ қабырғасы
, көбінесе 
шырышты­ қабықша
(капсула) болады. Қабықша бактерия жасушасын 
қорғайды. Прокариот жа сушасында міндетті түрде ұсақ 
рибосомалар­
және 
ерекше 
мембрана­ қат­па­ры
болады. Сонымен, онда хлорофилл немесе 
энергия алуға қатысатын басқа да маңызды заттар болуы мүмкін. 
Эукариоттар 
– құрамында ядросы бар ағзалар.
ядро
және басқа 
да құрылымдары
жа суша цито плазмасында болады және олар 
органоидтер
деп аталады. Барлық органоидтер белгілі бір қызмет 
атқарады. Ядро бүкіл химиялық үде ріс терді 
нәруыздар-ферменттер
синтезі арқылы бақылап, жасуша тіршілігін басқарады. Олар көбінесе 
жасуша орта лы ғында болады. Бірақ қартайған өсімдік жасу ша сында 
барлық дерлік жасуша кеңістігін орталық ірі ва куоль алып жатуы 
мүмкін. Сонда цитоплазма қалдығы бар ядро жа суша қабықшасына 
жақын орналасады. 
Ядро – цитоплазмадан 
саңылауы
бар 
екі­мембрана
арқылы бөлінген 
органоид. Ядро ның ішінде 
хромо­сомалар
мен 
ядрошық
жүзіп жүретін 
ядро шырыны – 
кариоплазма
болады. Хромосомаларда нәруыздардың 
құрылысы туралы тұқым қуалаушылық ақпарат сақталады. Эритроциттер 
мен тром бо циттер сияқты ядросы жойылған эукариот жасушалары көбею 
қабілетінен айырылады. 


Достарыңызбен бөлісу:
1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   227




©engime.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет