Абай қҰнанбайұлының 175 жылдығына арналған «гуманитарлық ЖӘне қОҒамдық Ғылымдар: жетістіктер және мүмкіндіктер»
жүктеу/скачать 3 Mb. Pdf көрінісі
|
sbornik-tezisov-07.10.2020g.
- Бұл бет үшін навигация:
- Зерттеу нәтижесі.
|
Мақсаты . Пандемия туралы деректер мен мәліметтерді талдау және жүйелеу. Әлемдік індеттердің циклдік сипатын анықтау. Материалдар және зерттеу әдістері. Зерттеу әдістері: ретроспективті және аналитикалық. Зерттеу пәні: пандемия тарихы туралы деректер мен мәліметтер. Зерттеу нәтижесі. Адамзат тарихында көптеген адамдардың өмірін қиған індеттер болды. Оның бірі Юстиниан обасы - әлем тарихында тіркелген алғашқы пандемия. Оба византиялық император Юстиниан І басқарған кездегі өркениетті елдердің барлығында екі ғасыр бойы жайлаған дерт. «Қара өлім» - оба, 1338 - 1353 жж. тарихтағы ең танымал, бұл індеттің шыңы 1346 - 1353 жылдары болды. Әр түрлі мәліметтер бойынша Еуропа халқының 30% — 60% - ға дейін жойылды, барлығы 75- тен 200 миллионға дейін. Ал соңғы 150 жыл ішінде адамзат ауыр пандемияларды бастан өткерді: 1889 – 1890 жылдардағы тұмау пандемиясы, «Азия» тұмауы әлем бойынша 2 миллионға жуық адамның өмірін қиған пандемия болды. Бұл 19 ғасырдың ең үлкен пандемиясы болып саналады. Ол Гуйчжоу провинциясында басталды, жабайы үйректер инфекцияның көзі болды. Бірнеше ай ішінде тұмау Қытайға, АҚШ — қа, Үндістанға, Австралияға, Филиппинге, Ұлыбританияға және континенталды Еуропаға таралды. ХХ ғасырдың ортасына қарай тасымалдау жақсы дамығаны соншалық, ауру әр түрлі елдерде бір уақытта пайда болды. Аурудың алғашқы толқыны көптеген оқушыларға әсер етті: Ұлыбританияда балалардың 50% — ы жұқтырды, ал жабық мектептерде 90% - ға дейін. Тұмаудың бұл түріне қарсы тиімді вакцина жасалды, бірақ келесі он жыл ішінде вирус мутацияға ұшырады және келесі індет 1968 жылы басталды. Бұл тұмау "Гонконг" деп аталды - Гонконгта инфекцияның алғашқы жағдайлары тіркелді. Вирустың бүкіл әлемге таралуы үшін үш ай жеткілікті болды. Өлім - жітімнің салыстырмалы түрде төмен деңгейіне (шамамен 0,5%) қарамастан, миллионға жуық адам «Гонконг» тұмауынан қайтыс болды, олардың жартысы Гонконгтың өзінде. Қала халқының 15% - ын жоғалтты. «Испан» тұмауын 1918 - 1919 жылдары бүкіл әлемде 550 миллионға жуық адам жұқтырып, жердің 50 миллион астам халқы қайтыс болған. Эпидемия Бірінші дүниежүзілік соғыстың соңғы айларында басталған. Індеттің тарауына соғыстың салдары - антисанитария, дұрыс тамақтанбау, әскерилер мен босқындардың лагерлерінде адамдардың тығыз орналасуы себеп болған. 52 АИТВ - инфекциясы/ЖИТС, 1980 жылдан бастап қазіргі уақытқа дейін үлкен мәселелердің бірі болып табылады. Адамның иммун тапшылығы вирусы денеде ұзақ уақыт өмір сүре алады және өзін көрсетпейді. Конго колониясында шамамен 1920 ж. пайда болған бірте - бірте вирус Африкада таралды, ал 1970 жылға қарай ол АҚШ - қа келді. Дәл сол жерде 1981 жылы ауру мен оның белгілері алғаш рет сипатталған. Сол кезден бастап вирус 32 миллион адамның өмірін қиды. АИТВ - инфекциясы өте баяу дамиды. Ол біртіндеп иммунитетті бұзады және қайталама аурулардан өлімге әкеледі. Бұл СПИД деп аталатын соңғы кезең. Медицина жұқтырған адамды әлі толық емдей алмайды, бірақ уақтылы диагноз қою және терапия инфекцияның дамуын бәсеңдетуге және вирустың таралуын болдырмауға көмектеседі. ДДҰ сарапшыларының айтуынша, бүгінгі таңда әлемде 37 миллионнан астам АҚТҚ - жұқпасы бар. Қазақстанда АҚТҚ – мен өмір сүретін адамдар - 23 799 адам, бірақ бұл тек ресми сандар. 2000 жылдардан кейін әлемде коронавирусқа жіті назар сала бастады. Бұрын да белгілі болған. Бірақ 2002 - 2003 жылдары SARS деген вирус шықты. Атипиялық пневмония. Науқастың 10 пайызға жуығы қаза болды. Ауруды дер кезінде тоқтатты, бірақ сол сәтте 8 мыңнан аса адам ауырып, соның 700 - ден астамы көз жұмған. Екінші шыққаны да осы коронавирустар тұқымдастығынан тарады. 2009 жылы Н1N1 деген Доңыз тұмауының пандемиясы болды. Ол Мексикада шығып, Америкаға тарады. Сосын Қазақстанға да келді. Қазір маусымдық тұмау сияқты жүреді. Ол да жануарлар арасында шыққан. Құс, шошқа және адам тұмауы вирустарының үйлесуімен осы – доңыз тұмауы шықты. Ол пандемия кезінде де осындай шу болды, бірақ оған да үйреніп кеттік. Қазіргі дүниені дүрліктірген коронавирус өте аз зерттелген вирустарға жатады. Ашылғанына да көп бола қойған жоқ, 1968 жылы ғана жеке топ ретінде бөлінді. Коронавирус дейтін себебі, ауру қоздырғышын электронды микроскоппен қарағанда вирустың антигендік құрылымы ортасы дөңгелектеніп келіп шет жақтарынан жан - жаққа қарай бұтақ тәрізді өсінділер тарайтындықтан оны коронаға (тәжге) ұқсатып коронавирустар деп атап кеткен. жүктеу/скачать 3 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|