Абсатарова дамира амировна



Pdf көрінісі
бет50/73
Дата07.02.2022
өлшемі7,76 Mb.
#93702
1   ...   46   47   48   49   50   51   52   53   ...   73
Байланысты:
Диссертация.

 
Arachnida
Кенелер -
Aсаrina

Өрмекші 
кенелер-
Tetranychidae 
Кәдімгі өрмекші кене-
Tetranychus 
urticae 
Қызғылт қоңыр кенесі-
Bryobia 
redikorzevi Reck

Бөжектер - 
 Insеcta
Қанатты 
бөжектер -
Pterygota
Теңқанаттыл
ар-
Homoptera
Бүкірлер-
Membracidae
Буйволовид тәрізді цикадка -
Stictocephala bubalus F



5- кестенің жалғасы 





Бөжектер - 
 Insеcta
Қанатты 
бөжектер -
Pterygota
Теңқанаттыл
ар-
Homoptera
Цикадкалар 
Cicadellidae
Жасыл цикадка 
Cicadella viridis
Бөжектер - 
 Insеcta
Қанатты 
бөжектер -
Pterygota
Теңқанаттыл
ар-
Homoptera
Жапырақ 
бүргілілер
Psyllid
ae
Алма бүргешіркейі 
Psylla mali 
Schmdbg 
Бөжектер - 
 Insеcta
Қанатты 
бөжектер
Pter
ygota
Теңқанаттыл
ар-
Homoptera
Нағыз 
бітелер 
Aphidinea
Жасыл алма бітесі -
Aphis pomi Deg

Қызыл қан бітесі- 
Eriosoma 
lanigeruм
Бөжектер - 
 Insеcta
Қанатты 
бөжектер -
Pterygota
Теңқанаттыл
ар-
Homoptera
Қалқаншалы 
сымырлар-
Diaspididae 
Калифорниялық сымыр - 
Quadraspidiotus perniciosus Comst. 
Үтір тәрізді алма сымыры 
Lepidosaphes ulmi
Бөжектер - 
 Insеcta
Қанатты 
бөжектер -
Pterygota
Қаттықанатт
ылар- 
Coleoptera 
Тақтамұртты 
қоңыздар-
Scarabaeidae, 
Батыстық зауза қоңызы — 
Melolontha melolontha (L.) 
Шығыстық зауза қоңызы—
 Melolontha hippocastani F 
Қола қоңызы-
Tropinota hirta 
Жемістік шелқабық жегіші-
Scolytus 
mali
Бөжектер - 
 Insеcta
Қанатты 
бөжектер -
Pterygota
Қаттықанатт
ылар- 
Coleoptera 
Шыртылдақ 
қоңыздар 
Elateridae 
Жалпақ шыртылдақ қоңыз-
SelatosomuslatusF.
Бөжектер - 
 Insеcta
Қанатты 
бөжектер -
Pterygota
Қаттықанатт
ылар- 
Coleoptera 
Қара денелілер-
Tenebrionidae 
Құмның шабан қоңызы- 
Opatrum 
sabulosum L

Бөжектер - 
 Insеcta
Қанатты 
бөжектер -
Pterygota
Қаттықанатт
ылар- 
Coleoptera 
Бұрағыш 
бізтұмсық - 
Attelabidae 
Гүл жегіш бізтұмсық-
Coenorrhinus
Гүл жегіш қоңыз
 
Rhynchites bacchus L..pauxillus 
Germ. 
 
Бөжектер - 
 Insеcta
Қанатты 
бөжектер -
Pterygota
Қаттықанатт
ылар- 
Coleoptera 
Бөжектер - 
 Insеcta
Қанатты 
бөжектер -
Pterygota
Қаттықанатт
ылар- 
Coleoptera 
Бізтұмсықты 
қоңыздар- 
Curculionidae 
Бүршік бізтұмсығы Sciaphobus 
sgualidus Gyll 
Сұр бізтұмсық
-Tanymecuspalliatus
Бөжектер - 
 
Insеcta 
Қанатты 
бөжектер –
Pterygota 
Жартылайқат
ты 
канаттылар-
Hemiptera 
Нағыз 
қалқаншалылар-
Pentatomidae 
Жидек қандаласы- Dolycoris 
baccarum 
Бөжектер - 
 Insеcta
Қанатты 
бөжектер -
Pterygota
Қабыршаққа
наттылар-
Lepidоpter
Көбелектер –
Noctuidae
Пирамидалық көбелек -
Amphipyra 
pyramidea L


5- кестенің жалғасы
 





Бөжектер - 
 Insеcta
Қанатты 
бөжектер –
Pterygota
Қабыршаққа
наттылар-
Lepidоpter
Жапырақ 
ширатқыш 
көбелектер 
Tortricidae
Бүршік жапырақ ширатқыш 
көбелек 
Spilonota ocellana 
Раушан 
гүлділердің жапырақ ширатқышы- 
Archips rosana 
Бөжектер - 
 Insеcta
Қанатты 
бөжектер -
Pterygota
Қабыршаққа
наттылар-
Lepidоpter
Мүр көбелектері-
Geometridae
Қыс мүркөбелегі 
Operophtera 
brumata
Бөжектер - 
 Insеcta
Қанатты 
бөжектер -
Pterygota
Қабыршаққа
наттылар-
Lepidоpter
Шұбар күйе 
көбелегі 
Lithocolletidae 
Жапырақ асты үңгі күйе көбелегі 
Lithocolletis pyrifoliella Grsm. 
Жапырақ асты үңгі жеміс күйе 
көбелегі 
Lithocolletis
corylifoliella 
Бөжектер - 
 Insеcta
Қанатты 
бөжектер –
Pterygota 
Қабыршаққа
наттылар-
Lepidоpter 
Шеңберлі күйе 
көбелек -
Gemiostomidae

Долананның шеңберлі күйе 
көбелегі 
Gemiostoma scitella
L
 
Бөжектер - 
 Insеcta
Қанатты 
бөжектер -
Pterygota
Қабыршаққа
наттылар-
Lepidоpter
Бұйра көбелек-
Lymantriinae
Шалқан көбелегі-
Euproctis 
chrysorrhoea L
.
Бөжектер - 
 Insеcta
Қанатты 
бөжектер
Pter
ygota
Қабыршаққа
наттылар-
Lepidоpter
Ақ көбелектер -
Pieridae
Долана көбелегі- 
Aporia crataegi
Бөжектер - 
 Insеcta
Қанатты 
бөжектер -
Pterygota
Қабыршаққа
наттылар-
Lepidоpter
Мөлдір қанатты 
көбелектер-
Aegeriidae
Алманың мөлдір қанаты-
Synanthedon myopaeformis Bk 
Бөжектер - 
 Insеcta
Қанатты 
бөжектер -
Pterygota
Қос 
қанаттылар -
Diptera
Масалар-
Cecidomyiidae
Бүршік масасы 
Thomasiniana 
oculiperda Rubs
Алма көшеттіктерін зақымдайтын зиянкес бөжектер тобының тізімі 6 
бағанадан тұрады: 1-ші бағанада зиянкестердің классқа бөліну реті; 2-ші класс 
тармағы; 3ші – зиянкесердің отрядқа бөлініуі; 4-ші – туыстар атауы; 5-ші –
туыстасқа жататын түрлердің атауы. Кестеде көрсетілгендей, жүргізілген 
мониторинг барысында алма көшеттерінің вегетативті мүшелерімен
қоректенетің фитофагтардың 21 туыстасының, 32 түрі және олардың 
энтомофагтарының 9 туыстасының, 12, акарифагтардың 2 туысына жататын 2 
түрі тіркелді.
Атап айтқанда, өрмекші кенелер (Tetranychidae) туысының -2 
түрі:кәдімгі өрмекші кене (Tetranychus urticae), қызғылт қоңыр кенесі (Bryobia 
redikorzevi Reck);Бүкірлер (Membracidae) туысының -1 түрі: буйволовид 
тәрізді цикадка (Stictocephala bubalus F.);Цикадкалар (Cicadellidae) туысының-1 
түрі: жасыл цикадка (Cicadella viridis); Жапырақ бүргілілер (Psyllidae) 
туысының -1 түрі:алма бүргешіркейі (Psylla mali Schmdbg); Нағыз бітелер 
(Aphidinea) туысының - 2 түрі: жасыл алма бітесі (Aphis pomi Deg), қызыл қан 
бітесі (Eriosoma lanigeruм); Қалқаншалы сымырлар (Diaspididae) туысының -2 
түрі: калифорниялық сымыр (Quadraspidiotus perniciosus Comst.), үтір тәрізді 
алма сымыры (Lepidosaphes ulmi); Тақтамұртты қоңыздар (Scarabaeidae) 
туысының -4 түрі: батыстық зауза қоңызы (Melolontha melolontha (L.)), 


шығыстық зауза қоңызы (Melolontha hippocastani F),қола қоңызы (Tropinota 
hirta), жемістік шелқабық жегіші (Scolytus mali); Шыртылдақ қоңыздар 
(Elateridae) туысының -1 түрі: Жалпақ шыртылдақ қоңыз (Selatosomus latus F.); 
Қара денелілер (Tenebrionidae) туысының -1 түрі: құмның шабан қоңызы 
(Opatrum sabulosum L.); Бұрағыш бізтұмсық (Attelabidae) туысының- 2 түрі: гүл 
жегіш бізтұмсық (Coenorrhinus), гүл жегіш қоңыз (Rhynchites bacchus 
L..pauxillus Germ.); Бізтұмсықты қоңыздар (Curculionidae) туысының -2 түрі: 
бүршік бізтұмсығы (Sciaphobus sgualidus Gyll ), сұр бізтұмсық (Tanymecus 
palliatus): Нағыз қалқаншалылар (Pentatomidae) туысының- 1түрі: жидек 
қандаласы (Dolycoris baccarum): Көбелектер (Noctuidae) туысының -1 түрі: 
пирамидалық көбелек 
–(
Amphipyra pyramidea L)

Жапырақ ширатқыш 
көбелектер 
(
Tortricidae) туысының-2 түрі
:
бүршік жапырақ ширатқыш көбелек 
(
Spilonota ocellana), раушан гүлділердің жапырақ ширатқышы
(
Archips 
rosana):Мүр көбелектер
(
Geometridae) туысының – 1 түрі:қыс мүркөбелегі 
(
Operophtera brumata):Шұбар күйе көбелегі (Lithocolletidae) туысының- 2 
түрі:жапырақ асты үңгі күйе көбелегі (Lithocolletis pyrifoliella Grsm.), жапырақ 
асты үңгі жеміс күйе көбелегі (Lithocolletis corylifoliella); Шеңберлі күйе 
көбелек 
(
Gemiostomidae) туысының
-
2 түрі: долананның шеңберлі күйе көбелегі 
(
Gemiostoma scitella
 L),
алманың миналаушы күйесі 
(
Lyonetia clerсkella L
)

Бұйра көбелек (Lymantriinae) туысының -1 түрі: шалқан көбелегі 
(
Euproctis 
chrysorrhoea L
.)
; Ақ көбелектер (Pieridae) туысының -1 түрі
:
долана көбелегі 
(Aporia crataegi);Мөлдір қанатты көбелектер 
(
Aegeriidae) туысының -1 түрі:
 
а
лманың мөлдір қанаты (Synanthedon 
myopaeformis
 
Bk); 
Масалар 
(
Cecidomyiidae) туысының -1 түрі:бүршік масасы (Thomasiniana oculiperda 
Rubs)
 
Кесте 6 - Қазақстанның Оңтүстік және оңтүстік шығыс жағдайындағы алма 
көшеттіктерінде кездесетін энтомофагтар мен акарифагтардың түр құрамы
Класс 
Класс тармағы 
Отряд 
Туыс 
Түр 
Акарифагтар 
Өрмектәрізділ
ер–
 Arachnida
Кенелер -
Aсаrina
. Стигмаидтер 
Stigmaedae
Алманың зетцелиясы 
Zetzelia mali Ewing
Анистииды 
-
 Anystidae
Жидек анистисі
-
Anystis baccarum L

Жыртқыш энтомофагтар 
Бөжектер - 
 Insеcta
Қанатты 
бөжектер 
Pterygota 
Жартылайқатты 
канаттылар 
Hemiptera 
Ұнтақ жыртқыш 
кенелер 
Anthocoridae
Кәдімгі антокорис – 
Anthocoris nemorum L 
Бөжектер - 
 Insеcta
Қанатты 
бөжектер 
Pterygota 
 
Қаттықанаттылар
Coleoptera
Қанқыздары. 
Coccinellidae
Екінүктелі қанқызы 
Adalia bipunctata 
Жетінүктелі қанқызы 
Coccinella 
septempunctata
Он төрт нүктелі қан 
қызы 
Propylea 
quatuordecimpunctata


6- кестенің жалғасы 





Бөжектер - 
 Insеcta
Қанатты 
бөжектер 
Pterygota 
Торлықанаттылар
 Neuroptera 
Алтынкөзділер
Chrys
opidae
Кәдімгі алтынкөз 
Chrysoperla carnea 
Алтынкөз
 
Chrysopa perla L

Паразитті энтомофагтар
Бөжектер - 
 Insеcta
Қанатты 
бөжектер 
Pterygota 
Жарғаққанаттылар 
Hymenoptera
Кәдімгі 
трихограмма 
Trichogramma 
evanescens
Трихограмматидтер 
Trichogrammatidae
Бөжектер - 
 Insеcta
Қанатты 
бөжектер 
Pterygota 
Жарғаққанаттылар 
Hymenoptera
Браконидтер
 Braconidae
Ақкөбелекті шаншар 
апантелес 
Apanteles 
glomeratus L
Бөжектер - 
 Insеcta
Қанатты 
бөжектер 
Pterygota 
Жарғаққанаттылар 
Hymenoptera
Нағыз шаншарлар 
Ichneumonidae
Трахома
Trichomma 
enecalatorRоssi.
Бөжектер - 
 Insеcta
Қанатты 
бөжектер
Pteryg
ota 
Жарғаққанаттылар 
Hymenoptera
Афелинидтер 
 Aphelinidae
Афелинус
 -Aphelinus 
mali Haid.
Бөжектер - 
 Insеcta
Қанатты 
бөжектер
Pteryg
ota 
Жарғаққанаттылар 
Hymenoptera
Тахин шыбынының 
блонделиясы 
Blondelia nigripesFll. 
Тахиндер-
Tachinidae
Бөжектер - 
 Insеcta
Қанатты 
бөжектер
Pteryg
ota 
Қосқанаттылар 
Diptera
Ызылдақ шыбындар 
Syrphidae
Сирфтер, ызылдақ 
шыбындар –
Syrphus 
Сондай -ақ Қазақстанның оңтүстік және оңтүстік шығыс облыстарында 
жүргізілген фитосанитарлық мониторинг барысында, алма көшеттіктерінде 
кездесетін фитофагтардың табиғи жаулары энтомофагтар мен акарифагтардың 
түр құрамы да анықталды. Атап айтсақ, акарифагтардың 2 туыстасының 2 түрі

жыртқыш энтомофагтардың 3 туыстасының 6 түрі, паразитті энтомофагтардың 
6 туыстасының 6 түрі тіркелді. 
Қорыта айтқанда: 2015-2017 жылдары Қазақстанның оңтүстік және 
оңтүстік –шығыс жағдайындажүргізілген зерттеулердің нәтижесінде алма 
көшеттіктеріне зиян келтіретін бөжектердің 21 туыстасына жататын 32 түрі 
және олардың энтомофагтарының 9 туыстасына жататын 10 түрі тіркелді.[133]. 


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   46   47   48   49   50   51   52   53   ...   73




©engime.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет