Абсатарова дамира амировна
жүктеу/скачать 7,76 Mb. Pdf көрінісі
|
Диссертация.
| ─
─ ─ Ересек негіз салушы біте 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 Қанатсыз ұрғашы д д д д д д д д д Қанатты таратушы біте К К К К К К К К К К К К Ересек аталық біте А А А А Ересек аналық біте Х Х Х Х Алма көшетінің фенологияс ы Бүрші к жару ы Жапырақтардың ашылуы Жапырақтар мен көшеттін қарқынды өсуі Жапырақтардың түсуі Шартты белгілер: – жұмыртқа, 0- негіз салушы біте,д-қанатсыз ұрғашылар, К-қанатты таратушы бітелер, А-ересек аталық бітелер, Х-ересек аналық бітелер, VVV – күресу шараларын жүргізу мерзімі Жүргізілген зерттеу жұмыстарының нәтижесінде алманың жасыл бітесінің Aphis pomi Deg. Алматы облысы бойынша дамуы фенологиясы анықталып күнтізбесі құрастырылды зерттеу барысында анықталғандай Оңтүстік Қазақстан облысында жасыл алма бітесінің дамуы Алматы облысна қарағанда 10-12 күнге ерте жүретіні анықталып тіркелді. Алманың жасыл бітесі Aphis pomi Deg. Жас бақтармен әсіресе көшеттіктерге аса үлкен зияндылығын тигізеді, Қазақстанның оңтүстік және оңтүстік жағдайында 15 ұрпақ беретіндіктен, онымен күресу өте қиын. Біте және оның дернәсілдері жапырақ пен жас өркендердің шырынын сорып зақым келтіреді нәтижесінде жапырақтар бұралып солып қалады, ал өркендер өсу үрдісін тоқтатады. А Б Ескерту: а) Көшеттегі бітелердің колонясы б) Қанатты аналық таратушы біте Сурет 17- Жасыл алма бітесі Aphis pomi Deg . Қызыл қан бітесі - Eriosoma lanigeruм. Жіктелу дәрежелері: Класс -Бөжектер Insеcta; класс тармағы - Қанатты бөжектер Pterygota ; отряд -Теңқанаттылар Homoptera ; туыс - нағыз бітелер Aphidinea; түр- Қызыл қан бітесі Eriosoma lanigeruм . Таралуы. Еліміздің оңтүстік және оңтүстік-шығыс облыстарында таралған. Елімізде ішкі карантиндік нысан болып табылады. [биздин рек]. Биологиялық ерекшеліктері. Біздің зерттеулеріміз нәтижесі бойынша, н егізгі ұрпақ салушы қанатсыз біте- жұмыртқадан көктемде сәуір айының басында шығады. Бірінші және екінші жастағы ұрғашы дернәсілдер ағаш қабығының астында қыстайды. Ауа температурасы -20 °C болған жағдайда ағаш қабығының астында қыстаған денәсілдер өледі. Топырақта қыстап шыққан дернәсілдер көктемде топырақ температурасы +7 ден +8,4 °C жеткенде топырақтан шығып ағаш сабағына қоныстанады. Біздің жағдайда бітенің дамуы сәуір айының екіші онкүндігінен мамыр айының соңына дейін. Ең алғашқы ұрғашы аналықтар 207 дернәсілге дейін туады. Жыл мерзімі ыстық болса 15-20 ұрпаққа дейін береді. Маусым айынын басынан дернәсілдердің жартысы 30см тереңдікте топырақ астына кетеді. Қыстауға қазан айында кетеді. Полоносты қанатты ұрғашы бітелер қыркүйек-қазан айларында үлкен колониямен шығады. Олар белсенді түрде ұшып жапырақтың төменгі бөлігіне бірдей қатынаста аналық пен аталық 3-6 амфигонды ұрпақ дернәсілдерін салады. Амфигоналық аталық пен аналық қазан айында туылып, шағылысады да аналық ұрғашы өледі ал жұмыртқалары қыстауға кетеді. Қызыл қан бітесінің биологиялық даму ерекшеліктеріне фенологиялық күнтізбе жасадық. (кесте -12) Кесте 12- Алма көшеттіктеріндегі қызыл қан бітесі Eriosoma lanigeruм фенологиялық күнтізбесі . (Алматы облысы, Талғар ауданы, 2015-2017 жж.) Даму сатысы Сәуір Мамыр Маусым Шілде Тамыз Қыркүйек Қазан I II III I II III I II III I II III I II III I II III I II Жұмыртқа Біте дернесілі жүктеу/скачать 7,76 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|