Қадірлі талапкер!



жүктеу/скачать 405,66 Kb.
бет19/27
Дата14.11.2019
өлшемі405,66 Kb.
#51787
1   ...   15   16   17   18   19   20   21   22   ...   27
Байланысты:
KAZAK TILI ереже

ҮТІР




      1. Қойылатын орны

      1. Мысалы

      1. 1

      1. Бірыңғай мүшелер жалғаулық шылаусыз келгенде

      1. Қайрат, ақыл, жүрек – үшеуі ғылымға жүгініпті.

      1. 2

      1. бірыңғай мүшелердің арасында жалғаулық шылау қайталанып тұрса5

      1. Не дүниеде, не ахиретте не пайдалы болса, не залалды болса, білетұғын – мен.

      1. 3

      1. Оңашаланған айқында-уыштың екі шетіне

      1. Мен, Әсетов Орман, осы істі мойындаймын.

      1. 4

      1. Құрмалас сөйлемдегі жай сөйлемдер арасына

      1. Қазанға қарамай асықса да, әңгімемен біраз отырып қалды.

      1. 5

      1. Төл сөз хабарлы сөйлем болса, автор сөзі алдынан (артынан) үтір, сызықша қойылады.

      1. – Жеңеше, – деді кетерінде, – кірпіш тауып қойыңыз.

      1. 6

      1. Оқшау сөз (қаратпа сөз, қыстырма сөз, одағай) сөйлем басында келсе, одан кейін; сөйлем ортасында келсе, екі шетіне; сөйлем соңында келсе, алдына үтір қойылады.

      1. Қаратпа сөз: Балам, ертерек кел.

      2. қыстырма сөз: Әрине, ертең сабақ болады.

      3. Одағай: Жүрегім, ойбай, соқпа енді.

  • НҮКТЕЛІ ҮТІР


        1. №

        1. Қойылатын орны

        1. Мысалы

        1. 1

        1. санамалап айтылған, мағынасы ыңғайлас сөйлемдердің (сөздердің) арасына қойылады.

        1. Қасым ханның ережелерінде

        2. мынадай түйінді әдет-ғұрып-тық қағидалар қамтылған:

        3. 1.Мүлік заңы ;

        4. 2.Қылмыс заңы;

        5. 3.Әскери заң; т.б

        1. 2

        1. өлең шумақтарында, құрмалас сөйлемде мағынасы, құрылысы жағынан ұқсас келетін сөйлемдер арасына

        1. Ұл мен қыздың қызығы –

        2. Тілі анық шыққанша;

        3. Мергендіктің қызығы –

        4. Көздеген аңын жыққанша;

        5. Жүйрік аттың қызығы –

        6. Шомылып терге лыққанша;

        7. Татулықтың қызығы –

        8. Кеудеңнен жаның шыққанша;

        1. 3

        1. Сөздікте сөздердің түсініктемесінен кейін

        1. Майе. араб. 1. ағатын, сұйық; 2. сұйықтық;

        2. парсы. 1. сұйық, ағатын; 2. сұйықтық;


  • СЫЗЫҚША


        1. №

        1. Қойылатын орны

        1. Мысалы

        1. 1

        1. бірыңғай мүшеден кейін келген жалпылауыш сөздің алдынан

        1. Мен, Әсет, Самат – үшеуміз доспыз.



        1. жалпылауыш сөзбен келген бірыңғай мүшеден кейін басқа сөздер келсе

        1. Мыналар: Сырдария мен Амудария – Аралға құяды.

        1. 2

        1. оңашаланған айқындауыштың екі жағынан

        1. Заман жаршыларының – баспасөз, эфир, экран – үндері құлақтан кіріп бойды алды.

        1. 3

        1. түсіндірмелі салаласта баяндауыш сондай, сонша, соншалық сөздерінен болса

        1. Кешегі жарыстан шаршағаны соншалық – бүгін кешке дейін орнынан тұра алмады.

        1. 4

        1. жалғаулықсыз қарсылықты салалас

        1. Бас болмақ оңай, – бастамақ қиын.

        1. 5

        1. жалғаулықсыз ыңғайлас салалас іс, оқиғаның тез арада өткенін білдірсе,

        1. Есікті ашып қалды – маңдайына тас келіп тиді.

        1. 6

        1. мақал-мәтелде ерекше мән бере айтылған шартты бағыныңқы сабақтаста

        1. Гүл шықса – жердің көркі, қыз туса – елдің көркі.

        1. 7

        1. мақал-мәтелде ой ықшамдалып айтылғанда

        1. Асыл – тастан, ақыл – жастан.

        1. 8

        1. төл сөз, автор сөзі, диалогта сызықша қойылады.

        1. – Қойдым, Тәуке, қойдым, – деді де Сыздық, күлкіге булығып, шығып кетті.

        1. 9

        1. жер, уақыт мөлшерінің аралық шегін көрсету үшін қолданылады.

        1. Осы жерден сенбі күндері Алматы – Астана бағытында автобус қатынайды.

  • жүктеу/скачать 405,66 Kb.

    Достарыңызбен бөлісу:
    • 1   ...   15   16   17   18   19   20   21   22   ...   27



    ©engime.org 2024
    әкімшілігінің қараңыз
        Басты бет