Антиэкдизоидтарсонымен қатар жәндіктердің балқу гормонының синтезіне ингибитор-лық әсер етеді. Олар астероидтар және олардың туындылары; өсімдіктерден оқшауланған. Сонымен, живучкадан алынған агогалактен (Ajuga decumbens) күріш отында А-ның личинкалық гормонының белсенділігін тежейді.
Хитин синтезінің ингибиторлары. Хитин-амин қанттары мен ақуыздардан тұратын биополимер. Ол жәндіктердің кутикуласының негізін құрайды және олардың тірек-қимыл жүйесінің қызметін және қақпақтардың қорғаныс қызметін қамтамасыз етуде маңызды рөл атқарады. Хитин биосинтезінің бұзылуы жәндіктердің өліміне әкеледі. Жәндіктер жұтылған кезде хитин түзілу процесінде бұзылулар тудыруы мүмкін қосылыстар хитин синтезінің ингибиторлары деп аталады.
Сонымен, түрлі елдерде жеміс өсіруде пайдалану үшін дернәсілдердің қуыққа немесе жұмыртқаға дамуын бұзатын феноксикарб (ин-сегар) негізіндегі препараттар және хитин синтезін тежейтін дифлубензурон (дими-лин), тефлубензурон, трифлумурон және гексафлумурон (сонет, номолт) негізіндегі препараттар тіркелген. Дәл осындай әсер кенелерде флубензимин, гексидиазокс (ниссоран) және клофентезин (аполло) тудырады.
ГЕНЕТИКАЛЫҚ ӘДІС Бұл әдісті А. С. Серебровский әзірледі және 1940 жылы " журналда"жарияланды. Оның мәні-зиянкестердің табиғи популяциясын іріктеу, сәулелік немесе химиялық зарарсыздан-дыру арқылы алынған сол түрдің генетикалық тұрғыдан төмен (өміршең емес немесе бедеулік) нәсіліне жеке адамдармен қанықтыру. Жәндіктердің өміршеңдігі өмірлік маңызды органдардың тұқым қуалайтын дамымауымен, ерлердің ұрпақтарында күрт басымдықпен, жәндіктердің өмірлік циклі мен мінез-құлқындағы популяцияға зиянды өзгерістермен, бедеулікке әкелетін хромосомалық аппараттың зақымдалуымен байланысты болуы мүмкін.
Мұның бәрі келесі жолдармен жүзеге асырылады:
1) гамма және рентген сәулелерімен өңдеу;
2) химостерилдермен өңдеу;
3) цитоплазмалық үйлесімсіздікті қолдану.
Зиянкестермен күресудің генетикалық әдісі екі жолмен жүзеге асыруға болады:
1) алдын ала өңделген гамма және рентген сәулелерімен зиянкес дарақтардың жаппай шығарылуы;
2) табиғи жағдайда автостерилизациялау, әдетте, химостериланттарды қолдану.
Генетикалық әдістің негізгі әдісі-радиациялық және химиялық зарарсыздандыру.
Бұл әдіс АҚШ-та ет шыбынына қарсы күресте алғаш рет қолданылды. Нысан 1954 жылы Санмбел аралында, содан кейін 1955 жылы Куракао аралында (Жапония) толығымен жойылды.
Калифорнияда мексикалық жеміс шыбынының көбеюі сәтті тоқтатылды (аптасына 0,75 миллион стерильді еркек 235 миль2 алаңда шығарылды); Жерорта теңізі жеміс шыбынының өсіру ошағы толығымен жойылды (шамамен 100 миль2 алаңда жыл бойы 600 миллион стерильденген еркек шығарылды), бұл 1,6 миллион доллардан асатын болжамды жылдық шығынның алдын алды.
Сәулелік стерилизацияны қолдану кезінде мыналарды ескеру қажет:
1) еркектердің басқа ареалдардан енуіне жол бермеу үшін популяция табиғи кедергілер-мен шектелуі керек;
2) шығарылатын стерильді еркектерді жаппай көбейту экономикалық негізделген шығын-дармен мүмкін болуы керек;
3) шығарылған дарақтар ауыл шаруашылығы өсімдіктерінің егістері мен екпелеріне зиян келтірмеуі тиіс.
Ерлерде сәулеленудің әсерінен хромосомалық аппараттың зақымдануы пайда болады. Стерильді еркектермен жұптасқан кезде, ұрықтандырылмаған аналықтар өміршең емес жұмыртқа салады. Нәтижеге қол жеткізу үшін стерильденген еркектердің саны табиғи популяциядағы еркектердің санынан әлдеқайда көп болуы керек.
Жәндіктерді химиялық зарарсыздандыру химостериланттардың көмегімен жүргізіледі. Бүгінгі таңда жәндіктерде зарарсыздандыруды тудыратын 500-ден астам химиялық қосылыстар белгілі. Қазіргі химостериланттар әсер ету механизміне сүйене отырып, екі топқа жатады: антиметаболиттер және алкилдеуші агенттер.