Агротехникалық әдіс
Ел ішінде жүргізілетін карантиндік іс-шаралар
жүктеу/скачать 68,55 Kb.
|
ӨсҚ Ж Материал (Автосохраненный)
- Бұл бет үшін навигация:
- СЕЛЕКЦИЯЛЫҚ-ТҰҚЫМ ШАРУАШЫЛЫҒЫ ӘДІСІ
| Ел ішінде жүргізілетін карантиндік іс-шаралар
Ішкі карантиннің мақсаты-республика ішінде карантиндік объектілердің таралуын болдырмау, карантиндік объектілердің даму ошақтарын уақтылы анықтау және жою. Ол үшін ауыл шаруашылығы алқаптарына, өнімді сақтау және қайта өңдеу орындарына және оларға іргелес аумақтарға жүйелі түрде тексеру жүргізіледі. Залалдану анықталған кезде ошақтарды кейіннен жою арқылы оқшаулау жөніндегі шаралар қолданылады. Ішкі карантин шаралары: 1. Карантиндік арамшөптер өсетін аудандарда тұқым шаруашылықтары орналастырылмайды, жер тұқым дақылдары үшін бөлінбейді. Вилик тұқымдары топырақта 4 жылдан 7 жылға дейін сақталатынын есте ұстаған жөн. 2. Карантиндік объектілермен ластанған тұқым материалдарын сақтау мен тазартуды жеке үй-жайда жүргізу қажет. Тұқымдарды басқа шаруашылықтарға немесе аудандарға шығаруға қатаң тыйым салынады. 3. Тұқым шаруашылығы жөніндегі мемлекеттік инспекцияның тұқым сапасы туралы куәлігінсіз тұқым материалын пайдалануға тыйым салынады. 4.Карантиндік арамшөппен ластанған тұқымдық материалды немесе астықтың басқа партияларын тазартқаннан кейін қалдықтарды тек үгітілген немесе буланған түрде, ал құндылығы төмен, жемдік мақсаттарға жарамсыз қалдықтарды тиісті актімен ресімдей отырып есептен шығару керек. 5.Астық қоймаларын, қаптарды, астық тазалайтын машиналар мен құралдарды, Көлік құралдарын жерден, сабан қалдықтарынан, едендерден, астықтан, әсіресе карантиндік арамшөптерден бос алқаптарға көшкен кезде мұқият тазалау ұсынылады. 6. Карантиндік арамшөптермен бітелген сабан мен шөпті олар өсірілетін шаруашылықтарда ғана қолдану керек, міндетті түрде буланып, көң мен қоқысты бөлек үйінділерде жинап, шіріген күйде қолдану керек. 7. Нематод түрлері бар аудандардан картопты әкелуге тыйым салынады. Ғылыми-зерттеу институттарынан алынған сорттардың түйнектерін арнайы карантиндік питомниктерде тексеру қажет. 8. Картоп қатерлі ісігі мен картоптың алтын нематодымен күресуде дақылдардың ауысуын бақылау керек. Топырақта циста түрінде бұл карантиндік объект 8-10 жыл бойы сақталады деген деректер бар. Сондықтан, осы уақыт аралығында картопты бұрынғы орнына қайтару ең оңтайлы болып табылады. Бұл жағдайда картопты нематодпен зақымдалмаған дақылдардың дақылдарымен ауыстыру қажет: Люпин, беде, бұршақ, арпа. Көп желілі ауыспалы егістер жағдайында 9-10 жыл бойы зақымданбайтын дақылдарды өсіруді қарастыру керек. 9. Картоптың қатерлі ісік пен нематод түрлеріне төзімді сорттарын өсіру керек. 10.Ауыл шаруашылығы машиналары мен құралдары карантиндік объектілер табылған алқаптарда жұмыс істегеннен кейін топырақ қалдықтарынан мұқият тазартылуы тиіс. 11.Карантиндік объектіні табу ошақтарында өсімдіктерді қорғаудың химиялық құралдарын қолданған жөн. СЕЛЕКЦИЯЛЫҚ-ТҰҚЫМ ШАРУАШЫЛЫҒЫ ӘДІСІ Өсімдіктерді зиянды заттардан қорғаудың ең сенімді әдістерінің бірі-төзімді сорттарды өсіру. Тұқым өсіру қорғау шаралары ескі сорттар тұрақтылықты жоғалтса, мерзімді сортты ауыстыруды қарастырады. Әртүрлілік орта қалыптастырушы фактор ретінде. Сорт-белгілі бір тұқым қуалайтын морфологиялық, биологиялық және экономикалық белгілері мен қасиеттері бар өсіру арқылы құрылған мәдени өсімдіктердің жиынтығы. А. А. Жученконың айтуынша, селекцияның соңғы 30 жылдағы маңызды ауылшаруашылық дақылдарының өнімділігін арттыруға қосқан үлесі 30-70% құрайды. Бұл генетикалық тұрақтылықты сақтай және сақтай отырып, кез-келген ауылшаруа-шылық дақылдарын өндіруге қойылатын негізгі талаптарды қамтамасыз ететін әртүрлілік: өнімділік, энергия тиімділігі және қоршаған ортаны қорғау, экологиялық таза сапа. Төзімді сорт-бұл өрнектің кең мағынасында экологиялық ортаның жаңа сапасы. Бір дақылдың сорттары вегетациялық кезеңнің ұзақтығымен, өсу қарқынымен, интеграл-дық және механикалық тіндердің құрылымымен, сондай-ақ агрофитоценоздағы өсім-діктердің қоршаған орта түзуші рөліне жауап беретін басқа белгілермен ерекшеленеді. Мысалы, Санте картоп сортының сабағы төмен, нәтижесінде жақсы желдетіледі, яғни аурудың қоздырғышын өсімдікке бекіту ықтималдығы аз. Бидайдың сорттары бұтаның пішініне, сабағының ұзындығына, көшеттерден қопсыту-ға дейінгі кезеңге және т. б. байланысты Швед шыбындарымен әр түрлі тартылады және зақымдалады. Осылайша, сорт қоршаған ортаны құрайтын фактор болып табылады, оның негізінде зиянды заттарға қарсы тұру қабілетіне байланысты зиянкестерден, аурулардан және арамшөптерден қорғаныс шаралары құрылуы керек. Дәнді дақылдар сорттарының тотқа төзімділігі өсімдіктің морфологиялық және физиологиялық ерекшеліктерімен байланысты. Егер жапырақтарда балауыз жабыны болса, онда өсімдікке ауру аз әсер етеді. Бұл ауруға төзімді сорттарда эпидермистің жұқа қабырғалары және кішкентай стоматалар бар. жүктеу/скачать 68,55 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
|