Айдау қарапайым қайнату арқылы мұнайды құраушы қоспаларға бөлу
жүктеу/скачать 22,77 Kb.
|
Мунай 2
| Ароматты көмірсутектер. Арендер (құрамында бір немесе бірнеше соның ішінде конденсацияланған бензол сақиналары бар ароматты көмірсутектер) мұнайда келесі қатарда келтірілген:
бензол және оның гомологтары, СnH2n-6; нафталин және оның гомологтары, CnH2n-12; 3, 4 және 5 конденсацияланған ядролардан тұратын күрделі конденсацияланған жүйелер. Нафтенді және ароматты үзіктерден тұратын гибридті немесе аралас көмірсутектер. Мұнайдың әрбір фракциясына өз ароматты көмірсутектері тән екендігі тәжірибе жүзінде айқындалған. Сонымен бірге, фракциялардың молекулалық массасы артқан сайын құрамындағы арендер мөлшері арта түседі; ароматты көмірсутектер конденсациялана түседі. Бензиндік фракцияларда бензолдың барлық дерлік гомологтары кездеседі. Сонымен бірге, молекула көміртекпен қаныққан сайын, соғұрлым ол тармақталған, соғұрлым фракциядағы оның мөлшері көбірек. Бензиндік фракциялардағы бензол гомологтарының қатынасы: С6 : С7 : С8 : С9 = 1 : 3 : 7 : 8. Бензиндік фракцияда қарапайым гибридті немесе аралас көмірсутек – индан бар. Керосиндік фракцияларда ароматты көмірсутектер сол бензол гомологтары түрінде кездеседі, бірақ оларға қарағанда көмірсутекті тізбектері ұзындау. Сонымен қатар, нафталин гомологтарының әжептеуір мөлшері де болады. Тағы гибридті көмірсутектер – тетралин мен оның гомологтары бар. Ауырлау – керосин-газойлді және майлы фракцияларда – ароматты көмірсутектер өзімен консднацияланған және нафталин гомологтары түрінде берілген. Сонымен қатар, фракциядағы көмірсутектердің қайнау температурасы жоғары болған сайын, соғұрлым молекула сақинасымен қаныққан, ал нафталин гомологтарының мөлшері кеми түседі. Тазартылған тауарлық майларда алкан-нафтен типтес гибридті көмірсутектер ұзын алкилді тізбегі бар моно- және бициклді цикландар түрінде кездеседі (50-70% мас.дейін). Мұнайдан бөлінген арендерді органикалық және мұнайхимиясы синтезінде (бензол, толуол, этилбензол, ксилолдар, нафталин) бағалы шикі зат ретінде, мотор майларына үстеме ретінде қолдануға болады. Ал дизель отынына пайдалану тиімсіз, себебі оның жану процесін төмендетеді. жүктеу/скачать 22,77 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
|