«Айқын мақсат қоя отырып»

мүшелері түгел қатысады, сондықтан ой

жүктеу/скачать 1,75 Mb.

Pdf көрінісі

бет	14/79
Дата	11.01.2023
өлшемі	1,75 Mb.
	#165305

1 ... 10 11 12 13 14 15 16 17 ... 79

Байланысты:
ӘДІСТЕР ҚОЙМАСЫ

Диалог жағдайында (екі не бірнеше адамның сөйлесуінде) жиі кездеседі. Яғни, ойға
Менікі. - Ауыр ма - Жеңіл. Практикасы
Теориясы: «ТҮСІНУ»

мүшелері
түгел қатысады,
сондықтан
ой
толық жеткізіледі.
2.
Толымсыз сөйлемдер қандай жағдайларда қолданылады?
Толымсыз сөйлемдер
екі
түрлі жолмен жасалады:
а) Өзара
желілес
сөйлем тобында. Мысалы,
Қарлығаштар
тағы
келді.
Тағы
кетті. Қайта-қайта келе берді.
э)
Диалог
жағдайында
(екі
не
бірнеше
адамның
сөйлесуінде)
жиі кездеседі.
Яғни,
ойға
қажетті
мүшенің
айтылмауы оның
алдыңғы
сөйлемде
айтылғандығында, жалпы, ойдың
не туралы
екені
белгілі
болып тұруына
байланысты. Мысалы,
-Айару! - деді Қамқа әжесі, - анау сөмке сенікі ме?
-

Менікі.
-

Ауыр ма?
-

Жеңіл.

Практикасы:
«ҚОЛДАНУ»
қарапайым үлгідегі тапсырмалары орындалады.

Мына сөйлемді толымды сөйлемге айналдыр, сөйлемдерді құрылысына қарай
талдап, ерекшелігіне тоқтал.
Оңаша қоштасты. Абай Ділдәмен оңаша қоштасты.
Талдау үлгісі: қоштасты – етістіктен болған баяндауыш;
Абай – атау тұлғалы зат есім;
Ділдәмен – зат есімнен болған толықтауыш;
Оңаша – үстеуден болған пысықтауыш.
Теориясы:
«ТҮСІНУ»
Неліктен? Себебі? He үшін? Неге? т.с.с.

сұрақтар оқушының
жоғарыда берген жауаптарына қойылады. Сол арқылы ол тақырыпты тереңірек
меңгереді.
1.
Жай сөйлемдер неліктен толымды, толымсыз болып екіге бөлінеді?
Себебі:
а) Толымды сөйлемде ойды жеткізуде айтушыға керекті сөйлем мүшелері
түгел қатысады. Мысалы:
Ол кешке дейін барлық жұмысын түгел аяқтады.

ә) Толымсыз сөйлемде ойға қатысты сөйлем мүшелерінің бірі түсіп қалады.

24
Мысалы:
Шараны сайладьқ.
2.
Диалогта неге толымсыз сөйлемдерді жиі қолданамыз?
Себебі: Екі не бірнеше адамның сөйлесуі кезінде ойға қатысты
сөйлемдерді қайталап айта бермеу үшін, ол сөздердің алдыңғы сөйлемде
айтылғандығына байланысты жиі қолданамыз.

жүктеу/скачать 1,75 Mb.

Достарыңызбен бөлісу:

1 ... 10 11 12 13 14 15 16 17 ... 79