Қайырлы күн, білім алушылар! Күні
жүктеу/скачать 339,02 Kb.
|
Физика
Физика, аааааа, КТП Естествознание, ТОПТАРҒА БӨЛУ (1)
- Бұл бет үшін навигация:
- 1 эВ = 1,6 · 10 -19 Дж. Еселік мәндер де қолданылады: 1 кэВ =10 3 эВ; 1 МэВ =10 6 эВ;1 ГэВ =10 9
- Атом ядросының пішіні мен өлшемі
| 1 м.а.б.=1,660546 · 10-27 кг, 1 кг=6,023091 · 1026 м.а.б.
Салыстырмалы атомдық масса, {\displaystyle ~A_{r}={m_{A} \over 1m.a.b}}атомның абсолюттік массасында неше массаның атомдық бірлігі бар екенін көрсетеді. Мысалы, сутегі үшін Ar= 1,00783, көміртегі үшін Ar = 12,0 , оттегі үшін Ar = 15,99482. Ядролық физикада энергияны электронвольтпен өлшейді, 1 эВ = 1,6 · 10-19 Дж. Еселік мәндер де қолданылады: 1 кэВ =103 эВ; 1 МэВ =106 эВ;1 ГэВ =109 эВ. Көбінесе элементар бөлшектердің массаларын массаның атомдық бірлігімен қатар энергияның өлшем бірлігі МэВ немесе ГэВ-пен де өлшейді. Сондықтан массаның атомдық бірлігіне сәйкес болатын энергияның эквивалентін анықтайық. Масса мен энергияның өзара байланыста болатыны Эйнштейннің {\displaystyle ~E_{0}=m_{0}c^{2}} формуласынан белгілі. Атомдағы электрондар массасы ядроның массасымен салыстырғанда өте аз, оны ескермеуге болады. Сондықтан массаның атомдық бірлігімен алынған және атом массасына ең жақын бүтін санды массалық сан деп атайды. Оны {\displaystyle ~A} A әрпімен белгілейді. Ол жоғары дәлдікті қажет етпейтін есептеулерде, әсіресе массалардың қатынасы кіретін өрнектерде ядро массасының шамасы ретінде қолданылады. Мысалы, гелий атомының массасы MHe = 4,0026 м.а.б. болса, массалық саны A = 4 болады.[1] Атом ядросының пішіні мен өлшемі Көптеген эксперименттік зерттеулер атом ядросының пішіні сфера тәрізді болатынын көрсетті. Атом ядросының радиусын мына формула бойынша жуықтап анықтауға болады: {\displaystyle ~R=R_{0}A^{1 \over 3}}мұндағы R0 = 1,25 = 1,25 · 10-15 м, A — массалық сан. Ал ядроның радиусы оның массалық санының кубтық түбіріне пропорционалдығынан ядролық заттың орташа тығыздығы үшін {\displaystyle ~p={M \over V}}шығады, мұндағы Мя = (mр + mn) · А — ядроның массасы. Есептеулер жуықтап алғанда ядролық заттың орташа тығыздығы р ~ 2,7 · 1017 кг/м3 - екенін көрсетті. Заттың осындай тығыздығы ғарыштағы нейтрондық жұлдыздар-пульсарларға да тән көрінеді.[1] жүктеу/скачать 339,02 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
|