Щеткалар мен сақиналар – айналып тұрған бөліктерден индукциялық токты шығарып алатын немесе электромагниттерге қоректенетін ток беретін қондырғылар.
Тұрақты токтың генераторы. Электрқозғалтқыштар.
Тұрақты ток айнымалы токты түзету арқылы немесе тұрақты токтың генераторынан алынады.Тұрақты ток генераторлары айнымалы ток генераторлар сияқты жұмыс істейді. Бірақ бір айырмашылығы – тұрақты ток генераторларында коллектор деп аталатын қондырғы бар. Якорьдың ұштарын оңашаланған сақиналарға емес, изоляциялаушы материалдармен бөлінген екі жарты сақинаға жалғайды. Олар ортақы бір цилиндрге кигізіліп, якорьмен бір осьтен айналады.
Трансформатор.
Қуаттың тұрақты дерлік мәнәнде айнымалы ток кернеуінің ток күшімен қатар өзгеруін айнымалы ток трансформациясы дейді. Айнымалы токтың трансформациясын жүзеге асыратын құрал трансформатор деп аталады. Ойлап табушы: 1878 ж. П.Н.Яблочков, жетілдірген 1882 жылы И.Ф. Усагин. Құрылысы және схемадағы шартты белгісі
Жүктемесіз трансформатор.
Жүктемесіз трансформатор.
Жүктемелі трансформатор.
Трансформатордың орамаларындағы кернеулерінің қатынасы
.
Мұндағы к- коэффициенті трансформация коэффициенті деп аталады. Егер к1 болса, трансформатор төмендеткіш, ал к1 болғанда трансформатор жоғарылатқыш болады.
Трансформатордың пайдалы әсер коэффициентi (ПӘК)
Трансформатордың пайдалы әсер коэффициентi (ПӘК)
Бүгiнгi күннiң технологиялары ПӘК-i 97-98% болатын трансформаторлар жасауға мүмкiндiк бередi.
Қазіргі уақытта трансформаторларда энергияның жиынтық шығыны 2-3-тен аспайды.