АйтмұҚАШОВА АИДА айтмұҚАШҚызы ғұрыптық фольклор лексикасы: идиоэтникалық семантика

Пайдаланылған әдебиеттер тізімі

1. 
   Қайдар Ә. Қазақ тілінің өзекті мәселелері. –Алматы: Ана тілі, 1998. – 304 бет.
   
2. 
   Жанпеисов Е.Н. Этнокультурная лексика казахского языка. – Алма-Ата: Наука, 1989. – 288 с.
   
3. 
   Кайдаров А. Структура односложных корней и основ в казахском языке. – Алма-Ата: Наука, 1986. – 322 с.
   
4. 
   Жүсіпов Б. Келіннің бетіне орамалды неге жабады? // Ақ жол Қазақстан, 2004, 5 наурыз.
   
5. 
   Нұрмағамбетов Ә. Сөз сырына саяхат. – Алматы: Жалын, 1990. – 128 б.
   
6. 
   Кайдаров А. Парные слова в современном уйгурском языке.–Алматы, 1958.
   
7. 
   Тұрышев А.Қ. Мәшһүр Жүсіп шығармалары лексикасының этномәдени негіздері: ф.ғ.д....дисс.: 10.02.02. – Алматы, 2005. – 295 б.
   
8. 
   Рысбаева Қ. Қазақ тілі культтік фразеологизмдері: ф.ғ.к....дисс.: 10.02.06. –Алматы, 1995. – 135 б.
   
9. 
   Нұрмағамбетов Ә. Бес жүз бес сөз. –Алматы: Рауан, 1994. – 304 б.
   
10. 
    Ақпанбек Ғ. Қазақтардың дүниетанымы. – Алматы: Қазақ университеті, 1993. – 56 б.
    
11. 
    Ислам А. Ұлттық мәдениет контексіндегі дүниенің тілдік суреті: ф.ғ.к....дисс.: 10.02.20. – Алматы, 2004.- 242 б.
    
12. 
    Кайдаров А. Структура односложных корней и основ в казахском языке. – Алма-Ата: Наука, 1986. – 322 с.
    
13. 
    Жанпейісов Е. Төрт түлік төңірегінде // ҚР ҰҒА Хабарлары. Тіл, әдебиет сериясы, 2005. – №3; ...Төрт түлік төңірегінде: жылқы (екінші мақала) // ҚР ҰҒА Хабарлары. Тіл, әдебиет сериясы, 2006. – №1. –24–32 бб; ...Төрт түлік төңірегінде: сиыр (үшінші мақала) // ҚР ҰҒА Хабарлары. Тіл, әдебиет сериясы, 2006. – №4. 18-24 бб.
    
14. 
    Липец Р.С. Образы батыра и его коня в тюрко-монгольском эпосе. –М.: Наука, 1984. – 264 с.
    
15. 
    Абақан Е.М. Тілдің мәдени философиясы. – Алматы: Айкос, 2000. – 184 б.
    
16. 
    Жақыпов Ә. Ойсылқара ма, Қаусылқазы ма? // Төрт түлік төресі кім? – Алматы: Ғылым, 1990. – 352 б.
    
17. 
    Тілепин Б. Қой-ешкі атаулары мен тіркесімдерінің этнолингвистикалық сипаты: ф.ғ.к....дисс.: 10.02.02.– Алматы, 1997. – 138 бет.
    
18. 
    Романова Т.В. «Культуроносные» пласты русской лексики и фразеологии. Аспекты изучения и приема анализа. – Киев, 1994. – 224 с.
    
19. 
    Джанузаков Т. Очерк казахской ономастики. – Алма-Ата: Наука, 1982. – 82 с.
    
20. 
    Жанпейісов Е. Н. М. Әуезовтың «Абай жолы» эпопеясының тілі. – Алматы: Ғылым, 1976. – 165 б.
    
21. 
    Сыздықова Р. Сөздер сөйлейді. –Алматы: Санат, 1994. – 272 б.
    
22. 
    Қондыбай С. Арғықазақ мифологиясы. –1–4 кітап. – Алматы: Дайк-Пресс, 2004.
    
23. 
    Керімбаев А.Е. Қазақ тіліндегі сакральды атаулардың этнолингвистикалық сипаты: ф.ғ.к. ...дисс. авторефераты.: 10.02.02. – Алматы, 2007. – 27 б.
    
24. 
    Кайдар А. Тысяча метких и образных выражений. – Астана: Білге, 2003. – 368 с.
    
25. 
    Уәлиев Н. Кейбір этнографизмдердің лексика-семантикалық аясы // ҚРБ және ҒМ-нің ҰҒА-ның Хабарлары. Тіл, әдебиет сериясы, 2000. – №2.
    
26. 
    Жаубасова Т.Б. Қазақ ұлттық музыка аспаптары атауларының этнолингвистикалық сипаты: ф.ғ.к. ...дисс. авторефераты.: 10.02.02. – Алматы, 2006. – 125 б.
    
27. 
    Абылқасымов Б. Қазақтың көне наным-сенімдеріне қатысты ғұрыптық фольклоры: ф.ғ.д. ...дисс. авторефераты.: 10.01.09.– Алматы, 1994. – 42 б.
    
28. 
    Ильминский Н.И. Материалы к изучению киргизского наречия. – Казань, 1861. – 581 с.
    

ЭСТЯ – Севортян Э.В. Этимологический словарь тюркских языков. – М., 1978, 1980, 1989.

ҚТҚЭС – Қазақ тілінің қысқаша этимологиялық сөздігі.– Алматы: Ғылым, 1996. – 240 с.

ҚТТС– Қазақ тілінің түсіндірме сөздігі. –Алматы, 1974 – 1986. – т. 1– 10.

РСл – Радлов В.В. Опыт словаря тюркских наречий. – СПб, 1893-1911. – Т. І-ІҮ.

БСл – Будагов Л. З. Сравнительный словарь турецко-татарских наречий. – СПб., 1869, 1871. – Т.1, 2.

КкРС – Каракалпакско-русский словарь. – М., 1958.

ТурРС – Турецко-русский словарь. – М., 1977.

ПСл – Пекарский Э.К. Словарь якутского языка. – М., 1959. – т. 2.

ПҚжҚПС – Жеменей. Парсыша-қазақша және қазақша-парсыша сөздік. – Алматы: Санат, 1994.

ЯРС – Якутско-русский словарь. – М., 1972.

ДТС – Древнетюркский словарь. – Л., 1969.

ТувРС – Тувинско-русский словарь. – М., 1955.

ТатРС – Татарско-русский словарь. – Казань, 1950.

КумРС – Кумыкско-русский словарь. – М., 1969.

КРС – Киргизско-русский словарь. – М., 1958.

АПС –Бекмұхаметов Е. Қазақ тіліндегі араб-парсы сөздері. – Алматы: Қазақстан, 1977. – 200 б.

ПҚТС – Оңдасынов Н. Парсыша-қазақша түсіндірме сөздік. – Алматы: Қазақстан, 1974. – 384 б.

АҚС – Н.Оңдасынов. Арабша-қазақша сөздік. – Алматы: Мектеп, 1984. – 1-том.

КазРС – Казахско-русский словарь. – Алма-Ата, 1989.

МҚ – Қашқари М. Түрік сөздігі. – Алматы: Хант, 1997. – 1, 2, 3-т.

ТадРС – Таджикско-русский словарь. – М., 1954.

ССТМЯ – Сравнительный словарь тунгусо-манчжурских языков. – Л., 1975. – т.1-2.

РПРС – Рубинчик Ю.А. Персидско-русский словарь. – Персидско-русский словарь. – М., 1983. – т. 2.

1. 
   Әдет-ғұрыпқа байланысты өлеңдердегі этномәдени лексика // Шоқан тағылымы – 6»: Халықаралық ғылыми-практикалық конференциясының материалдары. – Көкшетау, 2001. – 85-87 бб.
   
2. 
   Үйлену, қыз ұзату ғұрыптары лексикасы // «С.Аманжоловтың ғылыми мұрасы және ХХІ ғасырдағы гуманитарлық ғылымдар мәселелері: Халықаралық ғылыми-практикалық конференция материалдары. –Өскемен: ШҚМУ Баспасы, 2003. – 229-235 бб.
   
3. 
   Бесік жырлары лексикасы // ҚР ҰҒА Хабарлары. Тіл, әдебиет сериясы. № 5-6 қыркүйек–желтоқсан, 2004. – 93-97 бб.
   
4. 
   Маусымдық ғұрыптар фольклорының лексикасы // «С.Аманжолов оқулары – 2004»: Халықаралық ғылыми-практикалық конференция материалдары. –Өскемен: С.Аманжолов атындағы ШҚМУ Баспасы, 2004. –23-26 бб.
   
5. 
   Наурыз күніне байланысты бата өлеңдерінің лексикасынан // Тілтаным. № 3 шілде-тамыз-қыркүйек, 2005. – 75-78 бб.
   
6. 
   Бәдік өлеңдерінің лексикасы // «С.Аманжолов оқулары – 2005»: Халықаралық ғылыми-практикалық конференция материалдары. –Өскемен: С.Аманжолов атындағы ШҚМУ Баспасы, 2005. –26-29 бб.
   
7. 
   Бақсы сарындары лексикасы // Сборник докладов международной научно-практической конференции (4-5 ноября). «Международное партнерство: язык, образование, наука, культура. – часть 2. – Усть-Каменогорск, КАСУ, 2005. – 10-12 сс.
   
8. 
   Жарапазан өлеңдерінің лексикасы // Мемлекеттік тілдің ахуалы, проблемалары және оны шешу жолдары: Халықаралық ғылыми-практикалық конференция материалдары. – І бөлім. – Өскемен: С.Аманжолов атындағы ШҚМУ Баспасы, 2006. – 211- 219 бб.
   
9. 
   Ғұрыптық фольклор лексикасынан // ҚР ҰҒА Хабарлары. Тіл, әдебиет сериясы. № 5, қыркүйек–қазан, 2006. – 41-45 бб.
   
10. 
    Арбау өлеңдерінің лексикасы // ҚазҰУ Хабаршысы. Филология сериясы. № 8-9. – Алматы, 2006. –25-29 бб.
    

-проведена инвентаризация и систематизация корпуса лексики, относящейся к обрядовому фольклору (календарьно-обрядовый, религиозные обряды, семейно-обрядовые и пр.);

-идиоэтническая семантика лексики обрядового фольклора, состав и типы, функциональные особенности предопределяется их жанровой принадлежностью;

-этнокультурная специфика семантики обрядовой лексики казахского языка занимает важное место и играет особую роль в национальной языковой картине мира, в образно-языковой картине народа;

-изучение идиоэтнической семантики лексики обрядового фольклора способствует более глубокому пониманию национальной самобытности, мировоззрения казахского народа, являются ценными языковыми источниками, отражающими поведенческие стереотипы, этнопедагогические установки, морально-этнические и нравственные критерии, духовные ценности народа в прошлом.

Апробация работы. Основное содержание работы изложены в научных статьях, опубликовано в материалах международных и республиканских конференций, обсуждено на расширенном заседании Отдела лексикологии Института языкознания им. А.Байтурсынова МОН РК.
Resume
Of Aytmoukashova Aida Aytmoukashovna

on a grace of Cand.Phil.Sci.’ scientific degree
Specialty 10.02.02 – Kasakh language
Lexicon of ceremonial folklore: idio-ethnic semantics
Dissertational work is devoted to research of idio-ethnic specificities of semantic lexicon contents, reflecting traditional culture, customs and ceremonies of Kazakhs. The term idio-ethnics (from Greek “idio” - specific, especial and “ethnos” - a tribe, people) are connected to the concept of national specificity. Hence, idio-ethnic semantics reflects national cultural feature, ethnic originality, objectively reflects a national language picture of the world.

Object of research – is lexicon of Kazakh language’s ceremonial folklore.

The purpose of dissertational research will consist in idio-ethnic description of lexical units in ceremonial folklore.

- is carried out inventory and ordering of the lexicon case, belonging to ceremonial folklore (calendar-ceremonial, religious practices, family ceremonial traditions and so forth)

- idio-ethnic semantics of ceremonial folklores’ lexis, the structure and types, functional characteristics are pre-determined by its genre belonging;

- ethno- cultural specificity of ceremonial lexicons semantics of Kazakh language takes the important place and plays a special role in national languages picture of the world, in figurative - language picture of people;

- Studying of idio-ethnic semantics in ceremonial folklores’ lexicon promotes deeper understanding of national originality, outlook of Kazakh people, are the valuable language sources reflecting behavioral stereotypes, ethno-pedagogical installations, morally ethnic and moral criteria, cultural wealth of people in the past.

Approbation of work. The basic contents of work is stated in scientific articles, published in materials of international and republican conferences, discussed at the expanded session of Lexicon Department at Institute of linguistics by the name of A. Bajtursynov of the RK Ministry of Education and science.

Басуға 10.05.2007 жылы қол қойылды.

Шартты баспа табағы 2,0. Есептік баспа табағы 1, 75.

Пішімі 60х84 1/16. Офсеттік қағаз. Таралымы 150 дана.

Тапсырыс №150
“Арыс” баспасы

050010, Алматы қаласы,