Байланысты: Алибаева. Г. А, Петренко В. А, Сариева. К. Х
Жүрекке тікелей емес (жабық) уқалау жасау Мақсаты: жүрек қызметін қалпына келтіру
Көрсетім: жүрек қызметінің тоқтауы
Жабдықтар: қажет емес
Жүрекке уқалау жасау – жүрек тоқтағаннан бастап, оның қызметін қалпына келтіру мақсатында механикалық әрекет жасау. Жүректің тосын тоқтап қалу белгілері:
Тез арада бозару;
Естің жоғалуы;
Ұйқы артерияларында пульстің болмауы;
Тыныс алудың жоғалуы немесе агональды сирек тыныс алу
Көз қарашықтарының кеңеюі.
Жүрек кеуде мен омыртқа аралығында орналасқан, екі қатты беткейліктің арасында орналасқан. Ол екеуінің ара-қашықтықтарын азайта отырып, жүректі қысып, жасанды систола жасауға болады. Соның әсерінен қан жүректен ірі салатамырдан үлкен кіші қан айналымына барады. Егер жүрекке қолмен күш салуды доғартса, онда жүрек қысымы тоқталып, оған қан жиналады. Бұл жасанды диастола. Кеуде жасушасы қысымы ырғақты кезектесуі және жүрекке күш салуды доғартуы ағзаға қажетті қан айналымын жасайтын жүрек қызметін алмастырады. Бұл өкпенің жасанды үрлеуімен бірге өткізілетін жандандырудың ең кең таралған әдісі - оны жүрекке тура емес уқалау деп атайды.
ЕМШАРАНЫ ОРЫНДАУ:
Науқасты қатты жерге жатқызыңыз (еденге, жерге, операциялық үстелге, сүйрейтінге, қатты төсекке, т.б.)
Науқастың сол жағына тұрып алақаныңызды кеуденің үшінші бөлігіне төс сүйегінің шықшытына қойыңыз. Бір қолдың алақанын кеудеге перпендикулярлы қойып, келесі қолдың алақанын біріншіге перпендикуляр етіп желке үстіне қойыңыз.
Екі қолыңызды бүгілгенше бүгіңіз, ал саусақтарыңызды кеудеге тигізбеңіз. Астындағы қолдың саусақтары жоғары қарау керек (басқа жаққа қарай).
3)Бүкіл дененің күшімен қолдың көмегімен кеуде 4-5 см дейін майысқандай қылып бір ырғақпен басыңыз, майысқан қалпын 1 секундтан аз ұстау керек. Басуды тоқтатыңыз, бірақ кеудеден алақаныңызды алмаңыз. Кеудені басу саны минутына 60-70 рет болу керек.
Жүрекке жабық түрде уқалаудың тиімділігі.
1. Терінің түстерінің өзгеруі (олар боз немесе сұр болады).
2. Жарық әсер еткеннен көз қарашығының кішіреюі.
3. Үйқы, сан қан тамырларында пульс пайда болады.
4. 60-80 мм сынақ бағанасы деңгейінде қан тамырында қан қысымының пайда болуы.
5. Өз еркімен тынысты қайта қалпына келтіру.