Алиментарлық эзофагит: кілегей қабаттың ыстық, суық, ащы, дөрекі тамақтармен зақымдалуы. Немесе арақты көп ішкендіктен зақымдауы мүмкін

Этиологиясы

1. 
   Алиментарлық эзофагит: кілегей қабаттың ыстық, суық, ащы, дөрекі тамақтармен зақымдалуы. Немесе арақты көп ішкендіктен зақымдауы мүмкін.
   
2. 
   Мамандыққа байланысты: өңештің кілегей қабатына тұрақты түрде қышқыл, тұз, сілті, ауыр металлдар тұзы әсер емсе дамуы мүмкін.
   
3. 
   Іркіліске байланысты: егер тамақ өңештің бір жерінде ұзақ уақыт сақталып қалса, шірігеннен пайда болады (дивертикулда, стенозда).
   
4. 
   Аллергиялық эзофагит. Тамаққа аллергия болғанда бронх демікпесінде дамиды.
   
5. 
   Дисметаболизмдік полигиповитаминозда, жетіспеушілікте және жүрек, тыныс жетіспеушілігінде, портальды гипертензияда дамиды.
   
6. 
   Рефлюкс-эзофагит. Өңеш асқазан немесе 12-елі ішек сөлі кері лақтырылғанда дамиды.
   
7. 
   Идиопатиялық эзофагит себептері белгісіз.
   
8. 
   Жарақаттанудан пайда болған эзофагит.
   

Кілегей қабаттың қорғаушы факторларының және оның төтеп беру қабілетінің төмендеуінен этиологиялық факторлар әсер етіп қабыну процессі басталады.

1. 
   Дисфагия - өңештен тамақ жүрген кезде жағымсыз әсер пайда болады. Науқаста төстің артында қысу, керілу сезімі пайда болады. Эзофагитте дисфагия тұрақсыз, ұстамалы түрде болады. Сұйық тамақтың өтуі қиындайды (парадоксальді дисфагия).
   
2. 
   Ауыру – төс артында орналасады. Бұл кілегей қабаттың қабынуына тікелей байланысты. Ауыру иекке, мойынға, жауырын ортасына таралуы мүмкін. Оның ерекшелігі тамақ ішуге байланысты және дисфагиямен бірге жүреді. Егер рефлюкс эзофагит болса ауыру кекіргенде, еңкейгенде, тамақты көп жегенде, жатқанда пайда болады, бұл асқазан сөлінің кері лақтырылуына байланысты.
   
3. 
   Қыжыл. Төс артының қыжылдап ауруы. Асқазан немесе 12-елі ішектің сөлімен өңештің кілегей қабаты тітіркенгенде пайда болады.
   
4. 
   Кері лақтырылу (регургитация). Өңеш сөлінің ауыз қуысына лақтырылуы. Бұл кезде жүрек айну болмайды, іш қабырғасының бұлшық еті жиырылмайды.
   
5. 
   Кекіру – қышқыл, ащы дәммен болуы мүмкін.
   
6. 
   Құсу - әсіресе таңертеңгі уақытта байқалады. Бұл көбінесе ішкіш адамдарға тән.
   

Эзофагит асқынулары

Төмендегі аурулар мен жағдайлар эзофагиттің асқынуы болуы мүмкін:

• 
  ішектің ақшалы жарасы (Барретт ауруымен жиі дамиды), өңеш қабырғасында терең ақаулардың пайда болуымен сипатталады, өңештің қысқаруына әкелуі мүмкін;
  
• 
  қабырғаның перфорациясы (перфорация) – асқыну, өмірге қауіп төндіреді, шұғыл хирургиялық араласуды талап етеді;
  
• 
  эзофагиттің іріңді асқынулары – абсцесс, флегмон
  
• 
  Баррет ауруы (ұзақ уақыт бойы рефлюкс эзофагиті жеткілікті емделмей, өңештің эпителийінің деградациясы дамиды – метаплазия).
  

Диагностиканы өңештің эндоскопиялық зерттеуі қолданылады (эзофагоскопия), ол шырышты қабатындағы өзгерістерді көрсетеді, олардың ауырлығы. Өңештің эндоскопиялық тексерісі ауыр клиникалық көріністің көрінісінен кейінгі алтыншы күннен кейін жүзеге асырылады. Эндоскопиялық зерттеуге арналған индикаторлар жеке анықталады. Қажет болса, эндоскопиялық шырышты қабықша биопсиясын қабылдап, оны гистологиялық түрде тексеріңіз.

Өңештің қозғалтқыш функциясының бұзылулары эзофагоманометрия арқылы анықталады. Өңеш рентгені сіз өңештің контурларындағы өзгерістерді анықтауға мүмкіндік береді, жұлдыру, қабырғаның ісінуі және шырыштың жиналуы.

Жедел эзофагитті емдеу

Химиялық жанудан туындаған өткір эзофагит химиялық агентті алып тастау үшін шұғыл асқазанды жуып кетуді талап Эзофагитпен ауыратын барлық науқастар темекі шегуді тоқтатуды ұсынды.

Эзофагиттің болжамдары және алдын-алу