Сұхбаттасқандар,Оңалбай САДЫҚ,Қазақстан Журналистер

Облыс басшысы алдымен іргелі білім ордасының бас оқу ғимаратында болып, «Археология және этнография» ғылыми-зерттеу орталығының көрме залы мен «Елбасы және Тәуелсіз Қазақстан» атты оқу-көрме залын аралады. Университет басшысы Қылышбай Бисенов көрме залында қазба жұмыстары нәтижесінде табылған жәдігерлер туралы айтып берді. Мұнда ортағасырлық Жанкет шаһары мен Сеңгіртам, Шірікрабат мәдениетінен хабар беретін заттық деректер молынан жинақталған. Көне тарихқа деген қызығушылығын жасыра алмаған облыс әкімі бағзыдан сыр шертетін жәдігерлер мен тақырыптық стендтердегі фотосуреттерге, олардың тарихына ерекше зер салды. Алдағы уақытта уақыт тауып, сонау кеңестік дәуірде Сергей Толстов жетекшілік жасаған Хорезм археологиялық-этнографиялық экспедициясы мен кейінгі зерттеулер нәтижесі туралы мамандармен тереңірек сұхбаттасуға дайын екендігін білдірді.

Мемлекет басшысы мен азат еліміздің тарихына арналған екі бөлімнен тұратын оқу-көрме залын аралап көрген аймақ жетекшісіне «Еуразиялық өркениет және Сыр өңірі» ғылыми-зерттеу орталығының аға ғылыми қызметкері Уәлихан Ибраев бұл жерде тарих пәнінің студенттеріне арнайы дәріс-оқулар өтіп тұратынын айтты. 2012 жылы желтоқсанда Тұңғыш Президент күніне орай ашылған көрмеде тәуелсіздік жылдарындағы еліміздің қол жеткізген ең маңызды жетістіктерін айқындайтын материалдар қойылыпты.

Қ.Көшербаевтың назарына оқытушы-профессорлар жүзеге асырып жатқан ғылыми инновациялық жобалар көрмесі де ұсынылды. Бұл жобаларды министрлік жанындағы Ғылым комитеті қаржыландырады. Мәселен, техника ғылымының докторы, профессор Ләззат Аруова көп жылдан бері климаты ыстық аудандарда күн сәулесі энергиясын пайдалану мәселесін зерттеп жүр. Жобаның ғылыми жетекшісі өндіріс салалары мен күнделікті тұрмыста энергияны сақтау мүмкіндігін арттыру мақсатында дәстүрлі емес энергияны қосымша пайдалану жобасына қызығушылық танытып отырғандар көп дейді. Экологиялық жағынан таза әрі тиімді саналатын бұл жоба талай көрмелердің жүлдесін қоржынға салыпты. Енді бұл жоба «ЭКСПО-2017» көрмесіне ұсынылмақшы. Мұнан өзге мұнай қалдығын өңдеу мен құрылыс материалдарына қатысты инновациялық жобалар мен өлкеде экотуризм мен этнотуризмді дамытуға бағытталған маңызды жобаларға қызығушылық танытқан аймақ жетекшісі ғалымдардың еңбегіне қолдау білдіріп, оларды облыстық бюджеттен қаржыландыру мүмкіндігін қарастыратынын мәлімдеді.

Ал, биылдан бастап педагогикалық мамандық иелерін кезең-кезеңімен осы көптілді оқыту бағдарламасына көшіру жоспарланып отыр. Осындағы сандық тілдік зертхана мен мультимедиалық кабинеттерді аралап, оқытушылар және студенттермен тілдескен Қ.Көшербаев мұнан соң Абай даңғылының бойынан ірге көтерген студенттік жатақхананың құрылыс жұмысымен танысты. Айта кетейік, аталған нысан «Студенттік тұрғын жай – 2012-2014» бағдарламасы аясында салынуда. Республика бюджетінен қаржыландырылған бұл жатақхана 400 адамға арналған. Құрылысты тендер жеңімпазы болып танылған «Асар» ЖШС жүргізуде.

Мұнан соң аймақ жетекшісі университеттің жылыжайында болды. Канада-Қырғызстан-Қазақстан үш жақты жобасының негізінде 2004 жылы ашылған жылыжай «Агробиология және қолданбалы зерттеулер» ғылыми орталығына қарайды. Жылыжай меңгерушісі Галина Дямуршаеваның айтуынша, бұл жерде көкөністерді топырақсыз өсіру технологиясы елімізде тұңғыш рет қолданылыпты. Оқу орнының ғалымдары соңғы 3 жылда бірнеше ғылыми жобаларды жүзеге асыруда. Солардың бірі – құны 23 млн. теңге тұратын «Қызылорда облысы жағдайында топырақсыз субстракттарда көкөніс өсіру технологиясын жетілдіру» жобасы. Жоба құнының 9 млн. теңгесі Дүниежүзілік банк гранты болып табылады. Қазіргі таңда мұнда осы технология бойынша қияр мен қызанақ, мұнан өзге ащы және тәтті бұрыштар да өсірілуде. Мұнан соң облыс әкімі №5 оқу ғимаратындағы «Физика-химиялық талдау әдістері» инженерлік бейіндегі зертханада болды. Жаңа зертхана Жапония, АҚШ, Швейцария, Нидерланд және Ресей елдерінің жетекші өндіріс орындары шығарған заманауи қондырғылармен жабдықталыпты. Аймақ жетекшісіне оқу орнының ректоры Қ.Бисенов министрлік жанындағы Ғылым комитеті өткізген конкурс қорытындысы нәтижесінде ашылған зертхананың жоғары білікті мамандар мен ғылыми кадрларды дайындау мақсатында құрылғанын атап өтті. Мұнан соң Студенттер сарайында облыс әкімі Қ.Көшербаев университет студенттеріне «Кемел келешекке біліммен» тақырыбында дәріс оқып, білім мен ғылым және инновация ел дамуының келешегі екендігін жеткізді. Елбасы Жол­дауында қойылған тапсырманы орындау үшін бүгінгі шәкірттердің білікті маман болып, ел дамуына өз үлесін қосуы шарт екендігін ескерткен өңір жетекшісі «Шамаң жетсе, заманыңнан оза жүр, шамаң жетпесе, қатар жүр, бірақ заманыңнан артта қалма» деген халық нақылын еске алып,
жастардың рухын қайрады.

– Құрметті жас достар! Сіздер өте ерекше дәуірге тап болып тұрсыздар. Келешекте Қазақстанның әлемдегі орны біліммен, жаңа технологиямен қаруланған бүгінгі жастардың, ертеңгі білікті маманның еңбегімен айқындалады, – деді Қырымбек Елеуұлы.

Әлемдегі соны жаңалықтарды салалап талдап, оны болашақты болжаушы мамандардың пікірлерімен өрнектеген лектор жаһанданудың жайы мен әлеуметтік желілер, генетикалық модификацияланған өнімдер, төрткүл әлемде халық санының өсуі, таяу болашақта әлемде болатын азық-түлік тапшылығы мен су қорларының азаюы және адамзатты толғандыруы тиіс өзге де маңызды мәселелер туралы ойларымен бөлісіп, есімдері елге беделді сарапшылардың пікірлерін таразылады. Осылайша, ортақ мәселелерді тақырыпқа тамызық еткен облыс әкімі өз дәрісін келешек біліммен ғана кемелденеді деп түйіндеді.

Университет ғалымдарын әріптестік негізде жұмыс жасауға шақырып, осындағы Ғылыми кеңесті басқарудағы ниеті ел игілігіне жұмыс жасауға тиісті жақсы жобаларға қаржы тарту екендігін мәлімдеді.

Дәріс соңында облыс басшысына студенттер Дәулет Ақжаров, Абылайхан Сабанбаев, Жандос Әбдіғаппаров сауалдарын қойды.

Дәуіржан ЕЛУБАЕВ.

//Сыр бойы.-2013.-21 ақпан.-2б.

Бүгінде Қазақстан Республикасының дамуын жаһандық кеңістіктен тыс қарау мүмкін емес. Өйткені, халықаралық саяси және экономикалық қатынастардың жаһандануы шарттарында еліміздің ұлттық қауіпсіздігін қамтамасыз ету мәселесі өзекті болып отыр. Бүгінгі дәрістен демографиялық ахуалдың күрделілігі, әсіресе, дамыған елдердегі қартаю процесінің жылдам жүріп жатқаны, дамушы елдердегі урбанизация, сандық дәуірдің, ақпараттық технологиялардың пайдасы мен зияны секілді, тағы басқа әлемдік деңгейдегі мәселелерден хабардар болдым. Қызықты ақпараттарға толы осындай мазмұндағы дәрістер бізге керек. Әсіресе, ел ағаларының өз аузынан есту бізге жақсы әсер қалдырады.

инновациялық жаңалықтарды отызға толмаған жастар жасаған. Сондықтан, бүгінде тың идеялар, жобалар біздің мемлекетіміз үшін керек. Бұл бір жағынан жеке табысыңды арттыруға және ел игілігіне жаратуға мол мүмкіндік береді. Аймақ басшысы біз секілді жастардан көп жаңалық күтетінін жеткізді. Сонымен бірге өңірді бірге өркендетуге шақырып отыр.

Бүгінгі облыс әкімі өткізген алғашқы дәріс маған жақсы әсер қалдырды. Ол кісінің еңбексүйгіш, қарапайымдылық қасиеттерін байқадым. Студенттердің қойған сауалдарына тұшымды жауап берді. Алдағы жұмыс жоспарларынан да хабардар етті.

Бүгінгі әсерлі дәрістен әлемдегі түйткілді мәселелерден мағ­лұмат алдық. Студенттер бұл дәрісті қызыға тыңдады.Қырымбек Елеуұлы келесі дәрістің әлеуметтік желілер туралы болатынын айтты.

хозяйства. Здесь разработана своя методика выращивания огурцов и томатов. Развитие тепличного производства невозможно без грамотных специалистов, которых, к сожалению, у нас мало. Как правило, их привлекают со стороны. Другая проблема – технология, адаптированная к местным природно-климатическим условиям. Для решения этих проблем университетом проводится целенаправленная работа. В частности, открыты специальные курсы для подготовки специалистов этого профиля. В пятом корпусе университета аким области ознакомился с работой инженерной лаборатории «Физико-химические методы анализа», которая функционирует с 2009 года. Здесь проводятся фундаментальные и прикладные исследования в области переработки природного и технического сырья. Лаборатория оснащена современными приборами, кроме проведения научных исследований она оказывает научно-техническую поддержку преподавателям, магистрантам и студентам вуза. Руководитель региона также побывал в первом корпусе, где посетил учебный блок языковой лаборатории центра полиязычного образования. Подготовка полиязычных специалистов началась с нынешнего учебного года по таким специальностям бакалавриата, как информатика, математика, информационные системы, программное обеспечение. Учебный процесс ведется на трех языках – казахском, русском и английском. Руководство университета планирует с 2013 года готовить педагогические кадры для средних школ по системе полиязычного образования с привлечением специалистов из Кореи, Румынии. Затем состоялась лекция. В самом ее начале аким области рассказал студентам об особенностях Послания Главы государства «Стратегия «Казахстан-2050»: новый политический курс состоявшегося государства». В этом документе, как отметил Крымбек Кушербаев, Президент Казахстана дал свою оценку сегодняшнему миру, в котором с каждым шагом становится теснее, растет взаимная зависимость, и определил место Казахстана в этом мире. Каждый сознательный человек, прослушавший Послание, наверняка задумался над тем, каким будет окружающий нас мир через двадцать-тридцать лет, как отразятся на жизни нашей страны перемены, происходящие в мире, как мы подготовимся к ним и как подготовим наших детей к предстоящим катаклизмам. По словам Крымбека Кушербаева, цель этой лекции – рассказать молодым людям о происходящих в обществе процессах, заставить задуматься над ними и тем, как они отразятся на жизни нашего края, на жизни каждого из нас. — Наша задача – сделать так, чтобы молодежь успевала за происходящими в обществе изменениями, оказать ей поддержку в стремлении разрабатывать профессиональные и творческие планы, подготовить к активной жизни, – отметил аким области. Касаясь темы воспитания в семье, руководитель региона сделал акцент на том, что сознательные родители делают все для своих детей, дают им образование и воспитание, исходя из своих возможностей. Такие родители возлагают на своих детей большие надежды. Это же можно сказать и о государстве, которое думает о своем будущем, оказывает всестороннюю поддержку

подрастающему поколению. В обществе делается все для того, чтобы развитие шло по критериям, отвечающим требованиям дня. Этот процесс казахи вместили в одну емкую пословицу, которая в переводе на русский звучит примерно так: «Если государство не думает о своих детях, как же дети будут думать о государстве, заботиться о нем». Единственное, чем может ответить человек и его сознание на требования нового времени – творческая активность, основанная на глубоких знаниях. Это, по словам Крымбека Кушербаева, главный критерий поступательного развития. В то же время не нужно следовать всему новому подряд, прикрываясь словами о производственных достижениях и высоких темпах общественного развития. Это непростое дело, которое необходимо вершить, оценивая его суть, взвешивая каждый свой шаг. Не стоит забывать о человечности и следовании духовным ценностям в эпоху бездушных машин и слепых алгоритмов. Особенно это важно для будущего нации, которая только встала на ноги и стремится быть наравне со всем окружающим миром. Как подчеркнул далее аким области, для нашего народа во все времена были особенными такие понятия, как образование и наука, обучение и воспитание. «Не хвались, пока не обрел науку...» — говорил великий Абай. И эти слова он адресовал всем последующим поколениям. Ахмет Байтурсынов писал: «Нация стремится к культуре, а культура стремится к учебе и литературе». И этими словами выражены мысли всего казахского народа. В них отражена его многовековая мечта и сейчас нам предстоит осуществить ее. В заключение лекции аким области, обращаясь к молодежи привел слова Абылай хана, сказанные им четыре века назад: «Уходит время силы, наступает эпоха знаний». Руководитель региона подчеркнул, что в знании и кроется та великая сила, с которой можно вершить большие дела. И как отметил аким области, он не случайно назвал тему своей лекции «Келешекке кемел бiлiммен», то есть в будущее с совершенными знаниями. Эти слова принадлежат Главе государства, который всегда был за создание необходимых условий для обучения и роста молодежи. Молодежи нужно дать лучшее образование, а значит еще более достойное будущее. После лекции Крымбек Кушербаев ответил на вопросы студентов. Желающих задать вопрос было немало. Молодые люди интересовались биографией акима области, его семейной жизнью. Проявили любопытство относительно темы следующей лекции руководителя региона. Покидая Дворец студентов, аким пожелал студентам вуза хорошей учебы и успехов в жизни.
Абдрахман ЕНСЕГЕН

//Кызылординские Вести.-2013.-21 февраля.-С.2