Бағалау критерийі
Ойлау дағдыларының деңгейі
|
Білім алушы
Шылаулардың стильдік ерекшелігін ажыратады
Сөйлемде орынды қолданады
Қолдану
|
|
|
1-тапсырма
Шылауларды түрлеріне қарай сәйкестендіріңіз.
№
|
Шылаулар
|
Түрлері
|
№
|
1
|
Мен, бен, пен, және, әрі, да, де, та, те
Айман мен Айгүл асханада отыр.
Асқар да, Айдын да солармен бірге отыр.
|
Қарсылықты жалғаулық
|
|
2
|
Бірақ, дегенмен, алайда, онда да, сонда да, әйтсе де, әйткенмен, әйтпесе, әйткенде, әйтпегенде, сөйтсе де, сөйткенмен, т.б.
Жаңбыр жауып тұр, біз сонда да далаға шықтық.
Әжем екеуіміз саяжайға бармақшы едік, бірақ күн суытып кетті.
|
Ыңғайлас жалғаулық
|
|
3
|
Өйткені, себебі, сондықтан, сол үшін, сол себепті, неге десеңіз, не үшін, т.б.
Далада қатты аяз болды, сол себепті мен мұражайға бармадым.
Аманжолдың анасы ауырып қалыпты, сондықтан бүгін ол мектепке келе алмайды.
|
Кезектес жалғаулық
|
|
4
|
Не, немесе, я, я болмаса, не, не болмаса, яки, әлде, мейлі, т.б.
Мен ертең саяжайға немесе саябаққа барамын.
Сен өзің бара бер, не болмаса біреуді ертіп ал.
|
Себеп-салдар жалғаулық
|
|
5
|
Кейде, бірде, біресе
Аспазшылар бірде тұшпара дайындаса, бірде қуырдақ дайындайды.
Жанар кейде ботқа алса, кейде сорпа алады.
|
Талғаулы жалғаулық
|
|
Дескриптор
|
Білім алушы
|
|
- шылаулардың түрін ажыратады;
-мысалмен сәйкестендіреді.
|
2-тапсырма
«Менің ғаламторсыз өткізген бір күнім қалай өтті?» деген тақырыпта шылауларды кеңінен қолданып, күнделік жазыңыз. Сөз саны (170-200).
Үлгі:
Таңертең сағат...
______________________________________________________________________
Түсте сағат...
______________________________________________________________________
Түстен кейін сағат...
______________________________________________________________________
Кешке сағат...
______________________________________________________________________
|
Дескриптор
|
Білім алушы
|
|
- күнделік құрылымын сақтап жазады;
- жазылым тақырыбынан ауытқымайды;
- шылауларды кеңінен қолданады.
|
Оқу мақсаты
|
7.1.5.1 Проблемалық сұрақтарға тыңдалған мәтіннен деректер келтіре отырып, дәлелді жауап беру, өз жауабын өзгенің жауабымен салыстыру, талқылау
|
Бағалау критерийі
Ойлау дағдыларының деңгейі
|
Білім алушы
Проблемалық сұрақтарға деректер арқылы дәлелді жауап береді
Өз жауабын өзгелердің жауабымен салыстырып, талқылайды
Қолдану
|
1-тапсырма
Мәтінді мұқият тыңдаңыз. Мәтін бойынша проблемалық сұрақтар құрыңыз. Жұбыңыздың құрған сұрағымен алмастырып, проблемалық сұраққа жауап беріңіз. Аталған проблема бойынша ойларыңызды салыстырыңыз.
Бақ-дәулет – бірлікте
Қазақстандағы ұлттар достастығын көзбен көріп, жүрекпен сезіп жүргендердің бірі менмін. Көңілі даладай дарқан қазақ халқы қазір барлық ұлт өкілдерін өзінің туған-туыстарындай көреді. Бір елде жүзден аса ұлт өкілдерінің тату-тәтті болып дауласпай, жауласпай өмір сүріп жатқаны бұрын-соңды тарихта болмаған жағдай. Өйткені халықтар достастығы біздің саясаттың басты ұстанымы. Көрші мемлекеттердегі ұлтаралық дау-жанжалды және Ресей мен Украина арасындағы қантөгісті ақпарат құралдарынан естіп, көргенде мамыражай тыныштықтағы Қазақстан бейнесі жұмақты елестетеді. Ұлтаралық, дінаралық қақтығыс, соғыстан кейбір мемлекеттердің жойылып кеткенін тарих дәлелдеді. Сондықтан біз ұлттардың достығы мен бірлігіне қуанамыз.
Тәуелсіздік алған алғашқы жылдары кейбір мысықтілеу саясаткерлер «Қазақстан көп ұлттылығынан түбінде күйрейтін ел» деген сыңайлы пікірлер айтып, үрейлендірген болатын. Ал керісінше Қазақстанда ұлтаралық достық пен келісім орнап, ең бейбіт ел деген атаққа ие болды.
Қазір ақпарат құралдарында, теледидар арналарында Қазақстандағы халықтар достастығына байланысты әңгіме, сұхбаттар, көрсетілімдер жиі беріле бастады. Өйткені оның өзіндік сыры бар. Қазақ ежелден бауырмал болғандықтан ұлт-нәсіліне қарамай, жалпы, адамзатты жақсы көреді. Ұлы Абайдың «Адамзатты сүй» дейтін қағидасы бар емес пе?! Адамдар арасындағы сүйіспеншілік пен махаббатты қасиетті дініміз ежелден уағыздап келеді. Бойында бұрыннан исламдық рух бар ұлт ынтымақ пен достықты қадірлейді. Кеңес үкіметі құндылықтарының бірі ұлтаралық достықты, ынтымақты алғаш орнаған күннен бастап басты ұстанымы етті. Соның нәтижесінде КСРО-да ұлттар достастығы қалыптасып, интернационалдық тәрбие барынша жолға қойылды. Қазақстандағы халықтар достастығының орнығуы Кеңестік саясаттан бастау алып, жалғасқанын ұмытпауымыз керек. «Қазақстан - жүз ұлттың Отаны» деген қағиданы біз жүрегімізге құйып өскен ұрпақпыз.
Қазіргі Қазақстан Халықтар Ассамблеясы туралы айтқанда оның кеңестік дәуірдегі тарихын есте ұстауымыз керек. Тәуелсіздіктен кейін ол өзгеше сипат алды. Сол кезде қалыптасқан халықтар достастығы қазір жалғасып жатыр. Бұл күнде Ассамблея атқарып отырған жұмыс сан алуан.
Дескриптор
|
Білім алушы
- проблемалық сұрақтар құрастырады;
- сұрақтарға мәтіннен деректер келтіріп жауап береді;
- жұбымен диалогке қатысады;
- өзгенің жауабын өз ойымен салыстырады;
- пікірін білдіріп талқыға түседі.
|
Оқу мақсаты
|
7.2.2.1 Публицистикалық және ресми стиль ерекшеліктерін қолданылған тілдік құралдар арқылы тану
|
Бағалау критерийі
Ойлау дағдыларының деңгейі
|
Білім алушы
Публицистикалық және ресми стиль ерекшеліктерін анықтайды
Тілдік құралдарды ажыратады
Қолдану
|
Тапсырма
Екі мәтінді салыстырып, олардың тілі мен стилінің формасын, ұқсастығын және айырмашылығын сараптаңыз.
1-мәтін
|
Достарыңызбен бөлісу: |